شیخ اسماعیل دولابی :

خیلی نگو من گناهکارم.
هی نگو من گنهکارم. این را ادامه نده تا خودت هم به این یقین برسی.
روی صفات خوب و کارهای خوبت کار کن تا روی اونها به یقین برسی.
معصیت را به یقین نرسان.
ایمان را به شک تبدیل نکن.
تاثیر زبان اینست که اگر چهار مرتبه بگویی بیچاره ام و عادت کنی، اوضاع خیلی بی ریخت می شود…
همیشه بگویید الحمدلله، شکر خدا.
بلکه بتوانی دلت را هم با زبانت همراه کنی.

اول : خدا را شناختیم ولیکن حقش را ادا نکردیم..

دوم : گمان بردیم که پیامبر خدا رو دوست داریم ولي درود وسلام نميفرستيم..

سوم : قرأن را قرائت کردیم ولی بدان عمل نکردیم..

چهارم : نعمت خدا را خوردیم ولی شکرش را بجا نیاوردیم..

پنجم : گفتیم شیطان دشمن ماست ولی با او در امور توافق کردیم..

ششم : گفتیم بهشت حق است ولی برای رسیدن به آن کوشش نکردیم..

هفتم : گفتیم جهنم حق است ولی از آن نگریختیم.

هشتم : دانستیم مرگ حق است اما برای آن آماده نشدیم.

نهم : به عیب مردم مشغول گشتیم و عیب خویش را فراموش کردیم.

و دهم : مردگانمان را دفن کردیم ولی عبرت نگرفتیم…

از آنجا كه دعوت مردم به راستي و درستي و به تقواي الهي ، دلِ پاك مي خواهد و كلامِ انسان بي تقوا نمي تواند چندان اثري بر مردم داشته باشد ، مبلّغ بايد در راه خودسازي و زدودن زنگارهاي قلبِ خويش ، تلاش فراوان داشته باشد و لحظه اي از حركت در مسير كمال انساني خويش باز نايستد .
آيينه ، زماني مي تواند عيب ديگران را بازگو كند كه خودش غبار آلود و زنگارزده نباشد .
قرآن مي فرمايد : (اتامرون النّاس بالبّر و تنسون انفسكم )
((آيا مردم را به نيكي دستور مي دهيد و خودتان را فراموش كرده ايد . ))
در جاي ديگر مي فرمايد : (لِمَ تقولون ما لاتفعلون )
((چرا آنچه را انجام نمي دهيد ، مي گوييد؟))
توجه به عبادت و شب زنده داري عامل مؤ ثري در خودسازي است ؛
(و من اللّيل فتهجّد به نافلة لك عسي ان يبعثك ربّك مقاماً محموداً)
((پاسي از شب را از خواب برخيز و قرآن (و نماز) بخوان . اين يك وظيفه اضافي براي توست ، تا پروردگارت تو را به مقامي در خور ستايش برانگيزد . ))
(قم اللّيل الاّ قليلاً . . . و رتّل القرآن ترتيلاً)
((شب را به جز كمي از آن برخيز . . . و قرآن را با دقت و تاءمل بخوان . ))
آري ، كسي مخاطبِ (قم فانذر) مي شود كه (قم اللّيل ) بر او نازل شده باشد .
مبلغي كه مي خواهد انذار كند ، بايد آثار انذار در وجودش ظاهر شود به اينكه شب ها به خاطر ترس از عاقبت گناهان ، به درگاه خدا گريه و زاري كند؛
(انّ ناشئة اللّيل هي اشدّ وطاً و اقوم قيلاً)
((مسلماً برنامه (عبادت ) شبانه پابرجاتر و با استقامت تر است . ))
مبلغي كه همنشين دنياطلبان باشد ، نمي تواند در راه خودسازي خويش قدم بردارد . به همين دليل است كه خداوند متعال دستور به اعراض از دنياپرستان مي دهد و مي فرمايد :
(فاعرض عن مّن تولّي عن ذكرنا و لم يرد الاّ الحيوة الدّنيا)
((پس ، از كسي كه از ياد ما روي برمي گرداند و چيزي به جز زندگي دنيايي نمي خواهد دوري كن . ))
براي دلنشين بودن كلام نياز به محبوبيت اجتماعي است و اين محبوبيت در سايه ايمان و عمل صالح بدست مي آيد؛
(انّ الذين امنوا و عملوا الصّالحات سيجعل لهم الرّحمن ودّاً)
((كساني كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند ، خداوند رحمان محبت آنها را در دل ها مي افكند . ))
امام سجاد عليه السلام در خطبه مسجد شام ، قرار دادن محبّت اهل بيت عليهم السلام را در دل مؤ منين توسط خداوند تفضلي از سوي خدا مي داند
انسان خودساخته اي كه اعمال خوب ، در وجودش ملكه شده است تك تك اعمالش تبليغ دين خداست و مردم از رفتار و كردار او درس مي گيرند چرا كه تبليغ عملي از تبليغ گفتاري مؤ ثرتر است .
امام صادق عليه السلام مي فرمايد :
((كونوا دعاة النّاس بغير السنتكم ))
((مردم را با غير زبانتان (يعني با اعمال و رفتار خودتان)

1- ﺧﻴﺮ ﭘﻨﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻛﺘﻤﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻯ

ﻣِﻦْ ﻛُﻨُﻮﺯِ ﺍﻟْﺠَﻦَّﺔِ ﺍﻟْﺒِﺮُّ ﻭَ ﺇِﺧْﻔﺎﺀُ ﺍﻟْﻌَﻤَﻞِ ﻭَ ﺍﻟﺺَّﺒْﺮُ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﺮَّﺯﺍﻳﺎ ﻭَ ﻛِﺘْﻤﺎﻥُ ﺍﻟْﻤَﺼﺎﺋِﺐِ.

ﺍﺯ ﮔﻨﺠﻬﺎﻯ ﺑﻬﺸﺖ; ﻧﻴﻜﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻛﺎﺭ[ﻧﻴﻚ] ﻭ ﺻﺒﺮ ﺑﺮ ﻣﺼﻴﺒﺘﻬﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻳﻬﺎ (ﻳﻌﻨﻰ ﻋﺪﻡ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ) ﺍﺳﺖ.

2- ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺯﺍﻫﺪ

ﺃَﻟﺰّﺍﻫِﺪُ ﻓِﻰ ﺍﻟﺪُّﻧْﻴﺎ ﻣَﻦْ ﻟَﻢْ ﻳَﻐْﻠِﺐِ ﺍﻟْﺤَﺮﺍﻡُ ﺻَﺒْﺮَﻩُ، ﻭَ ﻟَﻢْ ﻳَﺸْﻐَﻞِ ﺍﻟْﺤَﻼﻝُ ﺷُﻜْﺮَﻩُ.

ﺯﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﺍﻡ ﺑﺮ ﺻﺒﺮﺵ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﻜﻨﺪ، ﻭ ﺣﻼﻝ ﺍﺯ ﺷﻜﺮﺵ ﺑﺎﺯ ﻧﺪﺍﺭﺩ.

3- ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺩﺭ ﺟﺬﺏ ﻭ ﻃﺮﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ

« ﺃَﺣْﺒِﺐْ ﺣَﺒﻴﺒَﻚَ ﻫَﻮْﻥًﺍ ﻣﺎ ﻋَﺴﻰ ﺃَﻥْ ﻳَﻌْﺼِﻴَﻚَ ﻳَﻮْﻡًﺍ ﻣﺎ. ﻭَ ﺃَﺑْﻐِﺾْ ﺑَﻐﻴﻀَﻚَ ﻫَﻮْﻥًﺍ ﻣﺎ ﻋَﺴﻰ ﺃَﻥْ ﻳَﻜُﻮﻥَ ﺣَﺒﻴﺒَﻚَ ﻳَﻮْﻡًﺍ ﻣﺎ.»

ﺑﺎ ﺩﻭﺳﺘﺖ ﺁﺭﺍﻡ ﺑﻴﺎ، ﺑﺴﺎ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻯ ﺩﺷﻤﻨﺖ ﺷﻮﺩ، ﻭ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺖ ﺁﺭﺍﻡ ﺑﻴﺎ، ﺑﺴﺎ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻯ ﺩﻭﺳﺘﺖ ﺷﻮﺩ.

4- ﺑﻬﺎﻯ ﻫﺮ ﻛﺲ

ﻗﻴﻤَﺔُ ﻛُﻞِّ ﺍﻣْﺮِﺀ ﻣﺎ ﻳُﺤْﺴِﻦُ.

ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﻜﻮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ.

5 - ﻓﻘﻴﻪ ﻛﺎﻣﻞ

« ﺍَﻻ ﺃُﺧْﺒِﺮُﻛُﻢْ ﺑِﺎﻟْﻔَﻘﻴﻪِ ﺣَﻖَّ ﺍﻟْﻔَﻘﻴﻪِ؟ ﻣَﻦْ ﻟَﻢْ ﻳُﺮَﺥِّﺺِ ﺍﻟﻨّﺎﺱَ ﻓﻰ ﻣَﻌﺎﺻِﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَ ﻟَﻢْ ﻳُﻘَﻦِّﻄْﻬُﻢْ ﻣِﻦْ ﺭَﺣْﻤَﺔِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَ ﻟَﻢْ ﻳُﺆْﻣِﻨْﻬُﻢْ ﻣِﻦْ ﻣَﻜْﺮِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَ ﻟَﻢْ ﻳَﺪَﻉِ ﺍﻟﻘُﺮﺁﻥَ ﺭَﻏْﺒَﺔً ﻋَﻨْﻪُ ﺇِﻟﻰ ﻣﺎ ﺳِﻮﺍﻩُ، ﻭَ ﻻ ﺧَﻴْﺮَ ﻓﻰ ﻋِﺒﺎﺩَﺓ ﻟَﻴْﺲَ ﻓﻴﻬﺎ ﺗَﻔَﻖُّﻪٌ. ﻭَ ﻻﺧَﻴْﺮَ ﻓﻰ ﻋِﻠْﻢ ﻟَﻴْﺲَ ﻓﻴﻪِ ﺗَﻔَﻚُّﺮٌ. ﻭَ ﻻ ﺧَﻴْﺮَ ﻓﻰ ﻗِﺮﺍﺀَﺓ ﻟَﻴْﺲَ ﻓﻴﻬﺎ ﺗَﺪَﺏُّﺮٌ.»

ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻘﻴﻪ ﻛﺎﻣﻞ، ﺧﺒﺮ ﻧﺪﻫﻢ؟ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧـﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻰ ﺧـﺪﺍ ﺭﺍ ﻧﺪﻫـﺪ، ﻭ ﺁﻧﻬـﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﺪﺍ ﻧﻮﻣﻴﺪ ﻧﺴﺎﺯﺩ، ﻭ ﺍﺯ ﻣﻜﺮ ﺧﺪﺍﻳﺸﺎﻥ ﺁﺳﻮﺩﻩ ﻧﻜﻨﺪ، ﻭ ﺍﺯ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﻭ ﺑﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻜﻨـﺪ، ﻭ ﺧﻴـﺮﻯ ﺩﺭ ﻋﺒـﺎﺩﺕ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻔﻘّﻪ ﻧﻴﺴﺖ، ﻭ ﺧﻴـﺮﻯ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻔﻜّﺮ ﻧﻴﺴﺖ، ﻭ ﺧﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺪﺑّﺮ ﻧﻴﺴﺖ.

ﺗﻮﮐﻞ ﺑﺮ ﺧﺪﺍﯾﺖ ﮐﻦ ،
ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

ﺍﮔﺮ ﺧﺎﻟﺺ ﺷﻮﯼ ﺑﺎ ﺍﻭ ،
ﺻﺪﺍﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

ﺍﮔﺮ ﺑﯿﻬﻮﺩﻩ ﺭﻧﺠﯿﺪﯼ ،
ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﺑﯽ ﺭﺣﻤﯽ ؛

ﺑﻪ ﺩﺭﮔﺎﻫﺶ ﻗﻨﺎﻋﺖ ﮐﻦ ،
ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

ﺩﻟﺖ ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﯿﻤﯿﺮﺩ ،
ﺍﮔﺮ ﻏﺎﻓﻞ ﺷﻮﯼ ﺍﺯ ﺍﻭ ؛

ﺑﻪ ﻫﺮ ﻭﻗﺘﯽ ﺻﺪﺍﯾﺶ ﮐﻦ ،
ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

ﺧﻄﺎ ﮔﺮ ﻣﯿﺮﻭﯼ ﮔﺎﻫﯽ ،
ﺑﻪ ﺧﻠﻮﺕ ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻦ ﺑﺎ ﺍﻭ ؛

ﮔﻨﺎﻫﺖ ﺳﺎﺩﻩ ﻣﯿﺒﺨﺸﺪ ،
ﺭﻫﺎﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

ﺑﻪ ﻟﻄﻔﺶ ﺷﮏ ﻧﮑﻦ ﮔﺎﻫﯽ ،
ﺍﮔﺮ ﺩﻧﯿﺎ ﺣﻘﯿﺮﺕ ﮐﺮﺩ ؛

ﺗﻮ ﺭﺳﻢ ﺑﻨﺪﮔﯽ ﺁﻣﻮﺯ ،
ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

ﺍﮔﺮ ﻏﻤﮕﯿﻦ ﺍﮔﺮ ﺷﺎﺩﯼ ،
ﺧﺪﺍﯾﯽ ﺭﺍ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﮐﻦ ؛

ﮐﻪ ﻫﺮ ﺩﻡ ﺑﻬﺘﺮﯾﻨﻬﺎ ﺭﺍ ،
ﻋﻄﺎﯾﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ …

روایتی از امام صادق (ع) :
إِذَا دَعَا الرَّجُلُ لِأَخِیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ نُودِیَ مِنَ الْعَرْش
اگر شخصی در پشت سر برادر مؤمنش برای او دعا کند، ، از عرش ندا می شود
ِ وَ لَكَ مِائَةُ أَلْفِ ضِعْفِ مِثْلِهِ
برای تو صد هزار برابر مثل او است (صد هزار برابر برای تو است)
وَ إِذَا دَعَا لِنَفْسِهِ كَانَتْ لَهُ وَاحِدَةٌ. فَمِائَةُ أَلْفٍ مَضْمُونَةٌ خَیْرٌ مِنْ وَاحِدَةٍ
لَا یَدْرِى یُسْتَجَابُ لَهُ أَمْ لَا
این در حالی است كه اگر برای خودش دعا می كرد،
فقط به اندازه همان یك دعایش به او داده می شد.
پس دعای تضمین شده ای که صدهزار برابر آن داده می شود بهتر است از دعایی
(دعای شخص دعا کننده برای خود) که معلوم نیست مستجاب بشود یا نشود.

« من لا یحضره الفقیه جلد دوم صفحه۲۱۲

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجتَنِبُوا كثَيراً مِنَ الظَّنِّ إنَّ بَعضَ الظَّنِّ إثمٌ وَ لاتَجَسَّسُوا وَلايَغتَبْ بَعضُكُم بَعضاً أيَحِبُّ أحَدَكُم أنْ يَأكُلَ لَحمَ أخيهِ مَيتاً فَكَرِهتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللّه َ إنَّ اللّه َتَوّابٌ رَحيمٌ.»
اى كسانى كه ايمان آورديد! از بسيارى از پندارها اجتناب كنيد زيرا برخى از پندارها گناه است و تجسس نكنيد، و غيبت يكديگر را روا مداريد، آيا فردى از شما دوست دارد گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ كه البته از آن بدتان مى آيد و از خدا بترسيد (و توبه كنيد) كه خدا توبه پذير مهربان است.

زبان، با آنكه از نعمت هاى بزرگ الهى است، مى تواند از نقمت ها گردد و براى انسان دردسر ساز شود.
اهميت زبان، اين عضو بظاهر كوچك و در واقع بسيار بزرگ و با اهميت بر كسى پوشيده نيست، زبان است كه در صورت نظارت و مراقبت و هدايت مى تواند سعادت و خوشوقتى فرد و خانواده ها و جامعه را تأمين كند و براى آنان صلح و صفا و آرامش و خوشى به ارمغان آورد.
ولى چنانچه دقت و توجه نشود و آزاد و به حال خود رها باشد و تحت نظارت عقل و دين قرار نگيرد ممكن است زندگى آنان را تباه و روابط انسانها را تيره كند و براى هميشه به گرفتارى دنيا و عذاب آخرت بيفكند.
از اينرو مى بينيم در مكتب حياتبخش اسلام و اهل بيت عليهم السلام در اهميت و جايگاه و آفات آن سخنان بسيار و هشدارهاى بيدار كننده اى ارائه شده است.
در آيات قرآن و احاديث ائمه عليهم السلام در مورد غيبت و دروغ تعبيرات تكان دهنده و هشدارهاى شديدى آمده است كه تعدادى از آنها را در اين جزوه مطالعه خواهيد كرد.
بعنوان نمونه در قرآن از غيبت كردن همانند خوردن گوشت برادر مؤمن در صورتى كه مردار است ياد شده است. و دروغ در جاهاى متعدد قرآن مورد نكوهش قرار گرفته و دروغگو دشمن خدا شمرده شده است.
در حديث آمده كه غيبت خورشت سگهاى جهنم است و دروغگوست كسى كه گمان كند حلال زاده است در حالى كه با غيبت كردن گوشت مردم را مى خورد. و درباره دروغ آمده است: كه انسان طعم ايمان را نمى چشد تا اينكه دروغ را ترك كند چه دروغ جدى چه شوخى باشد.
آرى غيبت و دروغ دوتا از آفات زبان و از گناهان بسيار خطرناك زبان هستند كه لازم است جامعه اسلامى با آثار زشت دنيوى و اخروى آن دو آشنا شود و در زدودن اين گناه و گناهان مخرب ديگر از جامعه اسلامى اقدامى جدى به عمل آورده و جامعه اى سالم و متحد و با صفا و صميميت و انسانى و اسلامى بسازد كه افراد، نسبت به هم اعتماد داشته باشند و روابط آنان به خاطر دروغ و بى صداقتى، دچار اختلال نگردد باميد آنروز.