مرحوم حاج محمّد اسماعیل دولابی:

قدَر یعنی اندازه ، و مالِ فهم ماست.
خدا فهم را به همه به یک اندازه نداده است.

در قَدَر ، محاسبات عبد است که با خود فکر می کند چه بکنم یا نکنم.
قَدَر کم و زیاد می شود.

مثلاً کاری را انجام می دهی و در اثر آن ده سال به عمرت اضافه می شود.

اما قَضا مال خداست و حتمی است و کم و زیاد هم نمی شود.

در قَضا ثبت است که عمرت چقدر خواهد بود و یا چه کار خواهی کرد ؛ اما عبد که از آن خبر ندارد ،

با خود فکر می کند که این کار را بکنم یا نکنم ، یعنی دچار قَدَر و مقدار است.

عبد وقتی تن به قَضا داد ، راحت می شود.

عبد دانا از قَدَر به قَضا پناه می برد و به قَضای الهی نمی دهد.

عبد در قَدَر دعا می کند که از قَدَر به قَضا برود.

هر جا که از قَدَر خسته شدی و عاجز شدی ، به قَضا پناه ببر و به خدا توکّل کن که راحتی در آن است.

مولایم اباعبدالله علیه السلام در گودال قتلگاه به خدا عرض داشت:

الهی رِضاً بِقَضائِک:
خدایا به قضای تو رضایت دادم.