پرسش: در مورد نايبان خاص امام مهدي و مليت آنان توضيح دهيد.

پاسخ: اولين نايب عثمان بن سعيد بود. كنيه وي ابو عمر و لقبش عمري بود. او از قبيله اسد و ساكن شهر سامرا بود، لذا گاهي عسكري نيز به او گفته مي‌شود. چون شغلش روغن فروشي بود، سمان نيز خوانده مي‌شد. او نايب امام هادي(ع) وامام حسن عسكري(ع) هم بود و از سوي امام عسكري(ع) در جمع چهل نفر از شيعيان به جانشيني امام غايب تعيين شد.(غيبت شيخ طوسي، ص357).
نايب دوم محمد فرزند نايب اول بود، در همان شهر زندگي مي‌كرد و به همان شغل مي‌پرداخت. او از سوي امام عسكري(ع) و پدر خويش به مردم معرفي شد تا بعد از پدر جانشين او باشد. علاوه بر اين در توقيعات مختلف امام زمان(ع) ايشان جانشين پدر اعلام شد.(غيبت شيخ طوسي، ص362).
نايب سوم، حسين بن روح بود. او از خاندان نوبخت و ايراني بود و در بغداد زندگي مي‌كرد. وي از وكلاي نايب دوم بود و نايب دوم به امر امام زمان(عج) بعد از خود حسين بن روح را به مردم معرفي كرد.
نايب چهارم علي بن محمد سمري بود. او نيز به معرفي نايب سوم نيابت را عهده دار شد كه اين معرفي نيز به فرمان امام زمان(ع) بود. و البته قرائن و نشانه‌ها و كرامت‌هاي فراواني وجود داشت كه شيعيان به وسيله آنها يقين مي‌كردند اين فرد نايب واقعي امام است و راست مي‌گويد.
براي اطلاعات بيشتر ر.ك: سازمان وكالت، دكتر جباري.