تقدیم به بانوی کریمه، فاطمه معصومه سلام الله علیها، که پناه دلتنگی ها و خستگی ها , و سبب خوشی ها و شادی های همیشه ام بوده:

شيخ می آيد حرم،گمراه می آيد حرم
با تمام زائرانــش راه می آید حرم

هيچ فرقی نيست بين زائرانش چونکه هم
بنده می آيد حرم ،هم شاه می آيدحرم

لحظه ای خالی نمی ماند،اگر دقت کنیم
روزها خورشيد وشب ها ماه می آيد حرم

خوش به حال شاعری که ساکن شهر قم است
گاه می آيد حرم ، بیگاه می آيد حرم

جمله ها بر عکس دنیا می دهد اینجا جواب
کوه از شوق زیارت کاه می آید حرم

گرچه در ظاهر بدی قصد زيارت کرده است
در حقيقت عارف باالله می آيد حرم

هرکه می خواهد ببیند قطعه ای از عرش را
راه خودرا می کند کوتاه می آيد حرم

بعد منزل نيست چونکه این سفرروحانی است
هرکسی هرجا بگويد : آه می آيد حرم

گفته هايم جای خود،حس می کنم حتی خدا
لابلای زائرانت گاه می آيد حرم

شاه ورعيت ،مست وعارف، شيخ وگمراه و همه
با تمام زائرانش راه می آيد حرم….

السلام علیکِ یا فاطمة المعصومة اشفعی لنا في الجنة

ارزش يک دختر را خدايي ميداند که او را در سنين کودکي براي عبادت برميگزيند.
پيامبري ميداند که فرمود: دختر باقيات الصالحات است.

امام صادق ع ميداند که فرمود:پسران، نعمت‏ اند و دختران خوبى. خداوند، از نعمت ‏ها سؤال مى ‏کند و به خوبى‏ ها پاداش مى‏ دهد .
ارزش دختر را خدايي ميداند که هرکسي را لايق ديدن جسمش نکرد.
ارزش دختر را خدايي ميداند که به بهترين مخلوقش حضرت محمد ص دختري عطا کرد که هدايت يک جهان به عهده ي فرزندان اوست.
” انا اعطيناک الکوثر “

روز تولدت به غلط روز دختر است
در اصل روز آمدنت روز خواهر است

شادند از حضور تو اهل جهان ولی
خوشحالی امام رضا جور دیگر است

امشب به اعتبار روایات مانده ام
میلاد توست یا شب میلاد کوثر است

وقتی پس از کریم تو تنها کریمه ای
اسم تو با امام حسن حاصلش زر است

از هرچه بگذریم نشد بگذریم از این
از خواهری که این همه عشق برادر است

دریاچه ی نمک سندش بین اهل بیت
آری طعام سفره ی تو با نمک تر است

پس قلب این کویر به شوق تو می تپید
وقتی که کوه خضر برای تو منبر است

امشب حساب کرده ام از خانه تا حرم
به نیت امام رضا هشت تا در است

با این حساب باز دل بی قرار من
آهوست توی مشهد و در قم کبوتر است

جمع دل من و دل هر کس به غیر تو
در بین صحن آینه جمع مکسر است

ما را سری است با تو که گر خلق روزگار
دشمن شوند هدیه ی ما باز هم سر است

جای بقیع و آنهمه قبری که خاکی است
دیدم در این حرم چه قدر سنگ مرمر است

اوهم شبی درست پدر را ندیده است
معصومه هم رقیه ی موسی بن جعفر است

شاعر : مهدی رحیمی

ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها و روز دختر

حضرت فاطمه معصومه (ع) در اوّلین روز ماه ذى القعده سال 173 هـ ق،
25 سال بعد از تولد حضرت امام رضا (ع) در شهر مدینه منوّره چشم به جهان گشود.

از میان فرزندان بزرگوار حضرت امام موسى بن جعفر(ع)، دو فرزند ایشان یعنى حضرت امام على بن موسى الرضا (ع)
و حضرت فاطمه کبری (ع) ملقّب به معصومه، از ویژگی های خاص برخوردار بوده اند تا ادامه دهنده خطّ امامت بعد از پدر باشند.

آن حضرت به همراه امام رضا (ع) هر دو در دامان پاک یک مادر بزرگوار به نام حضرت نجمه خاتون (س) که از مهاجران مغرب بود، رشد و پرورش یافته اند.
این در حالى است که پدر بزرگوارشان پیوسته در زندان هارون الرشید بسر مى بردند و سرانجام در همان زندان، هنگامى که حضرت معصومه (س) در سن ده سالگى بود، به شهادت رسیدند و از آن زمان به بعد حضرت معصومه (س) تحت مراقبت برادرش امام رضا (ع) قرار گرفت.[1]

حضرت معصومه (س)، معصوم به معنایی که در مورد پیامبران و امامان به کار می رود نبوده،
امّا ایشان دارای طهارت روح و کمالات معنوی بالایی بودند، به گونه ای که به زائرانش وعده بهشت داده شده است

اطلاق «معصومه» بر فاطمه دختر موسی بن جعفر (ع)

نام حضرت معصومه، فاطمه است. در کتاب های روایی و تاریخی نیز، از آن حضرت با عنوان فاطمه بنت موسى بن جعفر (ع) یاد شده است،[2]
امّا صدها سال است که آن حضرت با این لقب مشهور هستند،[3]
و این لقب نزد ایرانیان تبدیل به اسم برای ایشان شده است.
حضرت معصومه (س)، معصوم به معنایی که در مورد پیامبران و امامان به کار می رود[4] نبوده،
امّا ایشان دارای طهارت روح و کمالات معنوی بالایی بودند، به گونه ای که به زائرانش وعده بهشت داده شده است.[5]

لازم به ذکر است که عصمت امر نسبی است.
با توجه به روایاتی که در شأن و منزلت حضرت معصومه وارد شده است،[6] می توان مرتبه ای از عصمت – نه در حد ائمه- برای ایشان قائل شد.
این مسئله در حق چنین بانویی بعید به نظر نمی رسد؛ چرا که این حد از عصمت به معنای دوری از گناه در زندگی عالمان بزرگ نیز فراوان مشاهده می شود.

ورود حضرت معصومه (س) به قم

در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون این که کسى از بستگان و اهل بیت خود را همراه خود بیاورند راهى خراسان شدند.

حضرت معصومه یک سال بعد از هجرت تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو، در سال 201 هجری قمری، به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت، به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد
و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد.

در شهر ساوه عده اى از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانى مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه کاروان آنان را گرفته و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتى بنابر نقلى حضرت (س) معصومه را نیز مسموم کردند.

به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود، قصد شهر قم را نمود. حدوداً در روز 23 ربیع الاول سال 201 هجرى قمرى حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. و در محلى که امروز «میدان میر» نامیده مى شود در منزل «موسى بن خزرج» فرود آمدند و افتخار میزبانى حضرت نصیب او شد.

آن بزرگوار به مدت 17 روز در این شهر زندگى کرد.

محل زندگی و عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به نام «بیت النور» بود که هم اکنون محل زیارت ارادت مندان آن حضرت است.[7]

پی نوشت ها :

[1] . برگرفته از سایتharam.masoumeh.com

[2]. شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا (ع)، ج ‏2، ص 267، چاپ اول، نشر جهان، تهران، 1378 ق.

[3]. ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج 106، ص 168,

[4]. معصوم کسی است که به لطف خدا از هرگونه آلودگی به گناه و کارهای زشت و ناشایست و پلید امتناع کند، آن هم نه به گونه جبری، بلکه در حالی که توان انجام آنها را داشته باشد، نیز از هرگونه اشتباه و خطایی به دور است. حضرت امام جعفر صادق (ع) در این خصوص می فرماید: “المعصوم؛ هو الممتنع بالله من جمیع المحارم. و قد قال الله تبارک و تعالی: و من یعتصم بالله فقد هدی الی صراط مستقیم؛ معصوم کسی است که توسط خدا از همه گناهان حفظ می شود و خداوند در این باره فرمود: هر آن که به حفظ الاهی بپیوندد، به یقین به راه راست هدایت شد، شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص 132، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1361 هـ ش، برگرفته از نمایه مفهوم عصمت و امکان عصمت افراد شماره 249 در سایت اسلام کوئست.

[5]. عاملى، شیخ حر، وسائل‏الشیعة، ج 14، ص 576، ح 94، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، 1409 هـ ق، مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ وَ عُیُونِ الْأَخْبَارِ عَنْ أَبِیهِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) عَنْ زِیَارَةِ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ (ع) بِقُمَّ فَقَالَ مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّة.

[6]. ر. ک: حر عاملی، وسائل الشیعة، ج 14، ص 576، ح 19850 و 19851,

[7].بر گرفته از سایت حضرت معصومه با تلخیص.

حضرت فاطمه معصومه(سلام‌الله‌علیها) دختر امام هفتم حضرت موسی بن جعفر(علیهما‌السلام) است.

امام موسی کاظم(علیه‌السلام) دختران زیادی داشتند که علمای شیعه حضرت معصومه(سلام‌الله‌علیها) را برتر سایر دختران آن حضرت می‌دانند؛

به عنوان نمونه «شیخ عباس قمی» در «منتهی‌الآمال» می‌نویسد:

«… بر حسب آن‌چه به ما رسیده افضل آن‌ها[یعنی افضل دختران حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام] سیده جلیله معظّمه فاطمه بنت امام موسی(علیه‌السلام) معروف به حضرت معصومه است».[۱]

حضرت فاطمه معصومه(سلام‌الله‌علیها) دارای القاب زیادی هستند[۲] که در میان آن القاب، دو لقب مشهور آن حضرت «معصومه» و «کریمه اهل بیت» است.

اما معنای کریمه چیست؟

واژه کریمه چند معنا دارد، اولین معنایی که از کریمه، استفاده می‌شود، به معنای گران‌بها، گران‌قیمت و ارزشمند می‌باشد مثلا به سنگ‌های قیمتی نظیر عقیق و فیروزه و … «احجار کریمه» گفته می‌شود.

معنای دیگر کریمه، به «اصالت خانوادگی» تعبیر شده است. معنای سوم کریمه، بخشندگی است که در احسان و انفاق کردن دریغ نمی‌کند.

حضرت معصومه‌(سلام‌الله‌علیها) در واقع، هر سه ویژگی و معنا را در وجود الهی خود دارا هستند.

آن‌چه که برای ما مشخص است این است که لقب «معصومه» را امام رضا(علیه‌السلام) به ایشان داده است؛ آن‌جا که در روایتی، امام رضا(علیه‌السلام) فرمود: «هر کس معصومه را در قم زيارت کند، مانند کسی‌ است که من‌را زيارت کرده است».[۳]

اما سوال این‌جاست که لقب زیبای «کریمه اهل بیت» برای حضرت فاطمه معصومه(علیهاالسلام) از کجا آمده است؟ آیا از طرف زائرینی که کرامت و بزرگواری آن حضرت را دیده‌اند، به ایشان اطلاق شده یا از سوی امامان معصوم(علیهم‌السلام) بوده است؟

گر چه صاحب کتاب «فروغی از کوثر» در علت این نام‌گذاری گفته است: «اولیای الهی منشا کرامات و عنایاتی بوده‌اند که آثار یک عمر اخلاص و وارستگی آن‌هاست، از دیر زمان، آستانِ قدس فاطمی منشا هزاران کرامت و عنایت ربانی بوده است…».[۴]

صفحات: 1 · 2 · 3

برکات حضرت معصومه(سلام الله علیها) بسیار است و فیوضات ایشان و انوار درخشانی که از مزار و مرقد مبارک حضرت به قم و ایران و بلکه جهان معنویت می تابد، فوق العاده زیاد است.

همین که در طی بیش از دوازده قرن، حوزه علمیه مبارکی در جوار مرقد مبارک حضرت ایجاد شده و این حوزه در نشر و تبلیغ معارف شریعت توفیق فراوان داشته است برکتی بس بزرگ است که منشأ و مصدر آن حضرت معصومه(علیها سلام الله) بوده است.

حرم اهل البیت(علیهم السلام) نامیده شدن قم نیز خود فضیلتی بسیار بزرگ است. پرورش بزرگانی چون امام خمینی در این شهر مقدس نیز در واقع از برکات حضرت معصومه(علیها السلام) است.

البته کرامات هم در این باره فراوان است[۱] و کرامت در ذیل برکت تعریف می شود، ولی در ادامه چند مورد از برکات این بانوی بزرگوار به صورت مصداقی بیان می گردد:

سید هاشم حداد مرحوم سید هاشم حداد که وی را وصی واقعی مرحوم علامه سید علی آقا قاضی طباطبایی می دانند، پیرامون برکات حضرت معصومه نسبت به قم فرموده است:

«قبر مطهّر بي‌بي… فضای قم‌ و اطراف‌ قم‌ را باز و گسترده‌ و سبك‌ و نورانی نموده‌ است‌، و به ­واسطۀ بركات‌ آن حضرت‌ است‌ كه‌ گويا خستگي‌ از زمين‌ قم‌ و از خاك‌ قم‌ برداشته‌ شده‌ است.»[۲]

مرحوم ملاصدرا مکتب فلسفی ملاصدرا که می توان آن را دقیق ترین دریافت عقلی و معرفتی از آموزه های معقول و منقول کامل ترین دین الهی دانست، از جهاتی در قم تکوین و در معنای دقیق تر، تکامل یافته است.

ملاصدرایی که برای حل مشکلات فلسفی و معرفتی اش پیاده مسیر تقریبا سی کیلومتری کهک به قم را طی می کرد و به برکت حضرت معصومه(علیها السلام) به اقالیم نوین معرفتی راه پیدا می کرد و معضلات و مشکلات علمی اش حل می شد.[۳]

علامۀ طباطبایی علامۀ طباطبایی صاحب تفسیر نفیس و بی نظیر «المیزان» و آثار نگارشی بسیار دیگر، از موفق ترین عالمان معاصر در عرصۀ تالیف آثار علمی بوده است. وی با اینکه در نجف و تبریز نیز کتاب‌ها و رساله های ارزنده نوشته است، اما عیار علمی کتب مشهور خود را از عنایت و برکت حضرت معصومه(سلام الله علیها) می داند.[۴]

پي نوشت:

[۱] . درباره کرامات حضرت معصومه(علیها السلام) آثار بسیاری نوشته شده است از جمله: کرامات معصومیه(س) از شیخ علی اکبر مهدی پور و پرتوی از روی دوست(کرامات حضرت فاطمه معصومه(س) در کلام علمای دین) از شیخ اسماعیل کرمانشاهی.

[۲] . روح مجرد، سید محمدحسین تهرانی، ص۲۸۵. این یعنی اینکه راه رشد علمی و تهذیب در قم نسبت به خیلی شهرهای دیگر به صورت بهتر و ساده تری امکان پذیر است. امام خمینی هم روزگاری می فرمود: «قم بدکی نیست از برای محصل/سنگگ نرم و کباب اگر بگذارد. خدا رحمت کند مرحوم تشکری گیلانی شبیه این را البته در فضایی دیگر برای تهران می گفت.

[۳] . آفات پژوهش، محمدعلی نجفی، ص۱۸۲ و گلشن ابرار، جلد اول، ویرایش دوم، ص۳۲۳. همچنین بنگرید به: پیام های مقام معظم رهبری به کنگره بزرگداشت ملاصدرا، از جمله پیام اول خرداد ۱۳۷۸.

[۴] . ز مهر افروخته، سید علی تهرانی، چاپ ۵، ص۲۳۳.

ارزش يک دختر را خدايي ميداند که او را در سنين کودکي براي عبادت برميگزيند. پيامبري ميداند که فرمود:

دختر باقيات الصالحات است.

امام صادق ع ميداند که فرمود:پسران، نعمت‏ اند و دختران خوبى. خداوند، از نعمت ‏ها سؤال مى ‏کند و به خوبى‏ ها پاداش مى‏ دهد .

ارزش دختر را خدايي ميداند که هرکسي را لايق ديدن جسمش نکرد. ارزش دختر را خدايي ميداند که به بهترين مخلوقش حضرت محمد ص دختري عطا کرد که هدايت يک جهان به عهده ي فرزندان اوست.

” انا اعطيناک الکوثر ” و اين هديه ي الهي، يک دختر بود

بــــــه گوش دل ندا آمد، که یار دلبر آمد

به درد ما دوا آمد، رضا آمد، رضا آمد

خدا داد آنچه را وعده، بشد در ماه ذیقعده

که آمد بهترین بنده، رضا آمد، رضا آمد

بباید مِفرَشی از نور، ز تار گیسوان حُور

که آمد قبله منظور، رضا آمد، رضا آمد

فروغ زهره زهرا، ز نجمه تافت بر دنیا

که خورشید جهان آرا، رضا آمد، رضا آمد

زمین رفت و، بهشت آمد، که زیبا جای زشت آمد

گل مینو سرشت آمد، رضا آمد، رضا آمد

چو عیسی می کند احیا چو موسی با ید بیضا

ز نسل حیدر و زهرا، رضا آمد، رضا آمد

به دانش، تالی حیدر، به عصمت، وارث مادر

ولایش عین و پیغمبر، رضا آمد، رضا آمد

پناه انس و جان است این، امام مهربان است این

شفیع شیعیان است این، رضا آمد، رضا آمد