بسم الله الرحمن الرحیم

اللهمّ اجْعَلْ صیامی فیهِ بالشّكْرِ والقَبولِ على ما تَرْضاهُ ویَرْضاهُ الرّسولُ مُحْكَمَةً فُروعُهُ بالأصُولِ بحقّ سَیّدِنا محمّدٍ وآلهِ الطّاهِرین والحمدُ للهِ ربّ العالمین.

خدایا قرار بده روزه مرا در این ماه مورد قدردانى وقبول بر طبق خوشنودى تو وپسند رسول تو باشد واستوار باشد فرعش بر اصل به حق آقاى ما محمد وخاندان پاكش وستایش خاص پروردگار جهانیان است.

 بار سفر را بسته اي ، اي ماه پر فيض خدا—
دلها پر از اندوه و غم ، عزم سفر داري چرا—

ياد خوش ايام تو ، ياد قرآن و قيام—
از دل نخواهد شد برون ، اي ماه تقوا و صيام—

ياد سحرگاه و غروب ، ياد نماز نيمه شب—
آن بيقراري هاي ما ، در ماه شعبان و رجب—

تا تو بياي سوي ما ، مهمان دلهامان شوي—
اما چه زود اينها گذشت ، حالا تو داري ميروي—

افسوس و صد افسوس ازين ، ماهي كه رفت اي دوستان—
افسوس از اين شبهاي قدر ، افسوس از اين عمر گران—

حيران و دل خونم خدا ، اين لحظه هاي آخرش—
حيران چو طفلي بينوا ، در جستجوي مادرش—

قدرش ندانستيم و رفت ، اين ماه قران و نماز—
درهاي دوزخ بسته بود ، درهاي جنت باز باز—

يا رب خدايا درگذر ، از اين همه وزر و گناه—
از جرم و از تقصير ما ، اين واپسين ايام ماه—

ما را ز درگاهت نران ، تنهاي تنها ميشويم—
با كوله باري از گناه ، کبدبخت و رسوا مي شويم–

ما را ز درگاهت نران ، شايد وداع آخر است—
اين شيشه تا سال دگر ، شايد كه افتاد و شكست-

زکات فطره به اتفاق فریقین واجب است و در کلام معصومین فوائد زیادی برای آن بر شمرده اند که به برخی اشاره می کنیم:
«زکات فطره مکمل و تمام کننده روزه است.» [1] «باعث قبولی روزه ماه رمضان می شود.» [2] «باعث سلامتی جسم و پاک سازی روح از رذائل اخلاقی است.» [3]
فطره در لغت چند معنا دارد که مهمترین آنها، خلقت و اسلام است. با توجه به این که پرداخت این نوع حق مالی، باعث سلامت جسم و روح می شود، آن را زکات بدن یا فطره می نامند. شاید وجه تناسب آن با معنای اسلام، این باشد که زکات فطره مقتضای اسلام است؛ از این رو کسی که پیش از غروب شب عید فطر مسلمان، تکلیف از او ساقط نمی شود.
در ادامه استفتائاتی را درباره شرایط وجوب زکات فطره، مقدار و جنس زکات فطره، زمان و مکان پرداخت زکات فطره و مصرف زکات فطره مطرح می کنیم.
زکات فطره ميهمان
سوال:
ميهمانى كه فقط شب عيد فطر به خانه انسان بيايد، تكليف فطره‌‏اش چه مى‌‏شود؟
جواب:
فطره او بر عهده صاحب خانه نيست.
سوال:
اگر انسان شب عيد فطر ميهمان داشته باشد و صبح متوجه شود كه عيد بوده؛ آيا فطره آنها بر او واجب است؟
جواب:
نا آگاهى از رؤيت هلال، تأثيرى در حكم پرداخت فطره ندارد لكن گذشت كه فطره ميهمان يك شبه بر عهده خودش مى‌‌باشد.
سوال:
اگر ميهمان فطره خودش را بدهد، آيا از عهده صاحب خانه ساقط مى‌‏شود؟
جواب:
در فرضى که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده ميزبان ساقط مى‌‏شود.
عدم پرداخت فطره و تكليف زن و فرزند
سوال:
پدرى كه زكات فطره نمى‌‏دهد، تكليف زن و فرزند او چه مى‌‏شود؟
جواب:
بر آنان تكليفى نيست و لازم نيست فطره بدهند.
زمان كنار گذاشتن فطره
سوال:
زمان كنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟
جواب:
بعد از اثبات حلول ماه شوال مى‌‌تواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عيد فطر مى‌‏خواند، بنابر احتياط واجب بايد پيش از نماز پرداخت كند يا كنار بگذارد و اگر نماز عيد نمى‌‏خواند، تا ظهر روز عيد فطر مهلت دارد.
انتقال زکات فطره
‏
سوال:
جايز است زکات فطره را در شهر ديگرى بدهيم؟
جواب:
اگر در محل و شهر خودش مستحق پيدا نشود، مى‌‏تواند آن را به شهر ديگرى ببرد.
فراموشى در پرداخت زكات فطره

سوال:
فراموش كرده‌ايم زكات فطره بپردازيم، حكم آن چيست؟
جواب:
اگر زكات فطره نپرداخته‌ايد، از شما ساقط نمى‌‌شود و واجب است آن را ـ بدون نيّت ادا يا قضا ـ جدا كرده و بپردازيد.
کيفيت پرداخت زکات فطره

سوال:
آيا زكات فطره را مى‌‏توان به خانواده فقير غير متدين داد؟
جواب:
در زكات فطره، عدالتِ گيرنده لازم نيست؛ ولى به كسى كه آشكارا گناه كبيره انجام مى‌‏دهد، بنابر احتياط نبايد زكات فطره داد.
پرداخت زکات فطره به واجب النفقه
سوال:
آيا پدر مى‌‏تواند زكات فطره را به فرزند دانشجوى خود كه محتاج است، بدهد؟
جواب:
اگر فرزندان فقير باشند، پدر و مادر بايد مخارج واجب آنان را بپردازند و نمى‌‌توان چيزى از زكات فطره را بابت مخارج زندگى به آنها داد ولى براى اداى دين و يا مايحتاجى كه تأمين آن بر پدر واجب نيست اشكال ندارد.
فطريه سادات
سوال:
همسرم از سادات مى‌‌باشند با توجه به اينکه فطريه ايشان به عهده اينجانب مى‌‌‌باشد و من نيز سيّد نيستم و با عنايت به اينکه فطريه سادات جداگانه دريافت مى‌‌شود آيا فطريه مربوط به همسرم را در محل فطريه سادات بايد قرار داد؟
جواب:
ملاک در پرداخت فطريه معيل (پرداخت کننده فطريه) است نه عيال، بنابراين شما نمى‌‌توانيد فطريه خود را به سيّد بپردازيد هر چند همسر شما از سادات باشد.[4]
- - - - - - - -
پی نوشت
[1]من لا یحضر الفقیه/ج2/ص183
[2]همان/ص183
[3]مستدرک وسائل الشیعه /ج9/ص318
[4]سایت رهبری/ احکام روزه/ زکات فطره http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=120

خداحافظ ای ماه غفران و رحمت خداحافظ ای ماه عشق و عبادت
خداحافظ ای دوریت سخت و جانکاه خداحافظ ای بهترین ماه الله

وداع با ماه مبارک به مانند استقبال از آن دارای آداب مخصوص به خود است که علمای علم اخلاق[1] تاکید بسیاری بر انجام آن دارند. در مفاتیح الاعمال شیخ عباس قمی آدابی برای وداع یاد شده و همچنین در صحیفه سجادیه(علیه السلام)[2] نیز دعایی سوزناک برای وداع با این ماه نورانی و پر برکت یاد شده است. به تعبیر مقام معظم رهبری: «دعای چهل‌و پنجم صحیفه سجادیه یک نمونه از دعاهایی است که ائمه به ما یاد داده‌اند که مضمون قابل توجهی درباره اهمیت ماه رمضان دارد… این یکی از نقیصه‌های ماست که دعاها را بدون توجه میخوانیم و معنایش را نمی­فهمیم؛ از بعضی که قادریم معنایش را بفهمیم، تأمل و تدبر نمی­کنیم؛ دعا می­خوانیم حواسمان هم جای دیگری است! در حالی که این دعاها همه دفترهای ارزشمند معرفت و نسخه‌های عشق و محبت است و خیلی چیزها در این دعاهاست که اگر ما به آنها توجه کنیم، می­توانیم آنها را بیاموزیم.»[3]
نکته ای که در هنگام خواندن این دعا مد نظر باید داشت این است که «السلام علیک…» های این دعا را به معنای «خداحافظی» در ذهن داشت، نه مانند اکثر ترجمه های صحیفه که برای السلام علیک ها؛ «سلام بر تو ای ماه…» را ذکر کرده اند.[4]

فرازهایی از این دعای روح بخش را از نظر می گذرانیم:

السّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ، وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيّامِ وَ السّاعَاتِ.
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِيهِ الْ‏آمَالُ، وَ نُشِرَتْ فِيهِ الْأَعْمَالُ.
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ قَرِينٍ جَلّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً، وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً، وَ مَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ.
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرّ، وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضّ‏
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقّتْ فِيهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلّتْ فِيهِ الذّنُوبُ.
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ نَاصِرٍ أَعَانَ عَلَى الشّيْطَانِ، وَ صَاحِبٍ سَهّلَ سُبُلَ الْإِحْسَانِ‏
السّلَامُ عَلَيْكَ مَا أَكْثَرَ عُتَقَاءَ اللّهِ فِيكَ، وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَكَ بِكَ‏
السّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَمْحَاكَ لِلذّنُوبِ، وَ أَسْتَرَكَ لِأَنْوَاعِ الْعُيُوبِ‏
السّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَطْوَلَكَ عَلَى الْمُجْرِمِينَ، وَ أَهْيَبَكَ فِي صُدُورِ الْمُؤْمِنِينَ‏
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَيّامُ.
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ كُلّ أَمْرٍ سَلَامٌ‏
السّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ كَرِيهِ الْمُصَاحَبَةِ، وَ لَا ذَمِيمِ الْمُلَابَسَةِ
السّلَامُ عَلَيْكَ كَمَا وَفَدْتَ عَلَيْنَا بِالْبَرَكَاتِ، وَ غَسَلْتَ عَنّا دَنَسَ الْخَطِيئَات‏
السّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ مُوَدّعٍ بَرَماً وَ لَا مَتْرُوكٍ صِيَامُهُ سَأَماً.
السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ، وَ مَحْزُونٍ عَلَيْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ.
السّلَامُ عَلَيْكَ كَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِكَ عَنّا، وَ كَمْ مِنْ خَيْرٍ أُفِيضَ بِكَ عَلَيْنَا
السّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى لَيْلَةِ الْقَدْرِ الّتِي هِيَ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
السّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَحْرَصَنَا بِالْأَمْسِ عَلَيْكَ، وَ أَشَدّ شَوْقَنَا غَداً إِلَيْكَ.
السّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى فَضْلِكَ الّذِي حُرِمْنَاهُ، وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَكَاتِكَ سُلِبْنَاهُ.

همچنین این غزل حزین از مرحوم صائب تبریزی نیز خواندن دارد:
افسوس که ایام شریف رمضان رفت سی عید به یک مرتبه از دست جهان رفت
افسوس که سی پارۀ این ماه مبارک از دست به یکباره چو اوراق خزان رفت
ماه رمضان حافظ این گله بُد از گرگ فریاد که زود از سر این گله شبان رفت
شد زیر و زبر چون صف مژگان صف طاعت شیرازه جمعیت بیدار دلان رفت
بی قدری ما چون نشود فاش به عالم؟ ماهی که شب قدر در او بود نهان رفت
تا آتش ِجوع رمضان چهره بر افروخت از نامۀ اعمال سیاهی چو دخان رفت
با قامت چون تیر در این معرکه آمد از بار گنه با قد مانند کمان رفت
برداشت ز دوش همه کس بار گنه را چون باد سبک آمد و چون کوه گران رفت
چو اشک غیوران ز سراپردۀ مژگان دیر آمد و زود از نظرآن، جان ِجهان رفت
از رفتن یوسف نرود بر دل یعقوب آنها که به «صائب» ز وداع رمضان رفت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . مانند سید ابن طاووس در اقبال الاعمال و میرزا جواد ملکی تبریزی در المراقبات.
[2] . دعای چهل و پنجم: «و كان ‌من‌ دعائه عليه السلام ‌فى‌ وداع شهر رمضان وداع»
[3] . بیانات در روز ۲۹ ماه مبارک رمضان؛ 7 خرداد 1366.
[4] . مقام معظم رهبری: «امام سجاد در دعای وداع ماه رمضان … آن چنان از فراق ماه رمضان می نالد، بارها و بارها بر ماه رمضان درود می فرستد: «السّلام علیک». این جا سلام به معنای بدرود و به معنای خداحافظی کردن با ماه رمضان عزیز و با این روزها و شبهای نورانی است؛ خداحافظی با این قطعۀ بهشتی از زمان عمر ما و از طول دوران سال… است.»(بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر؛ 24 آبان 1383.)

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهمّ غَشّنی بالرّحْمَةِ وارْزُقْنی فیهِ التّوفیقِ والعِصْمَةِ وطَهّرْ قلْبی من غَیاهِبِ التُّهْمَةِ یا رحیماً بِعبادِهِ المؤمِنین.

خدایا بپوشان در آن با مهر ورحمت وروزى كن مرا در آن توفیق وخوددارى وپاك كن دلم را از تیرگیها وگرفتگى هاى تهمت اى مهربان به بندگان با ایمان خود

چه کسانی در آزمون ماه رمضان موفق هستند؟

باید بدانیم که خداوند حکیم، خیرخواه و دانا به سرنوشت انسان ها، اموری را بر آنها واجب می کند که تاثیری مثبت در هدایت و سرنوشت بشر داشته باشد و قطعاً روزه یکی از امور تاثیرگذار در این زمینه است. از باب نمونه یکی از آثار روزه این است که انسان میزان صبر، طاقت و بردباری خود ر ا در برابر نیازهایی که دارد امتحان می کند. به عبارت دیگر خداوند می خواهد ببیند که انسا ن ها در برابر نیازهایی که برای خود احساس می کنند - با وجود این که امکان انجام آن کار را دارند - اما چه قدر می توانند به دلیل اطاعت امر و دستور الهی در برابر آن مقاومت کنند. انواع غذاها، خوراکی ها و سایر چیزهایی که روزه را باطل می کنند در برابر انسان موجود است اما انسان با روزه داری در معرض آزمایش قرار می گیرد تا ببیند آیا به آنها نزدیک می شود یا نمی شود؟ در حالی که همه چیز برای وی مهیا است خود را می آزماید تا بداند که چه قدر می تواند در برابر خواهش نفس خود صبوری کرده و و با اراده، خود را کنترل کند؟

اثر دیگر روزه آن است که به وسیله آن، انسان خود را مشغول به دعاها و اذکاری می کند که او را به یاد مرگ، آخرت و قیامت انداخته و از گرفتاری های دنیا و ابتلاء و نزدیک شدن به حاجات دنیایی فاصله می گیرد. انسان روزه دار هر روز قرائت قرآن دارد، به یاد فقرا و نیازمندان است، در جماعات و جلسات مذهبی شرکت می کند و … که چنین اموری در غیر ماه مبارک رمضان کمتر از او سر می زند و کمتر چنین فرصت هایی دست می دهد. لذا این امکان در ایام رمضان برای روزه دار فراهم می شود که به مساجد برود، با قرآن مانوس باشد، در جماعت شرکت کند.
این فرصت یک ماهه، به مثابه آزمونی برای انسان هاست و کسی در این آزمایش موفق و سعادتمند خواهد بود که در برابر امور و فرایض این ماه، از خود عکس العملی مثبت و در شان این آزمون نشان دهد.

روزه داری (صوم) آثار فراوانی دارد که فراتر از صِرف گرسنگی و تشنگی است. انسان می تواند با انجام روزه مراحل بالایی از کمالات و درجات را کسب کند. به عنوان مثال توجه به کارهای مستحبی مانند شب زنده داری و اقامه نماز شب که در ماه رمضان بیشتر فرصت آن فراهم می شود، یا توجه به قرائت قرآن و توجه به نزول قرآن و در دقت در آثار و برکات آن از آن جمله است! برخی انسان های ساده، تنها به گرسنگی و تشنگی روزه توجه می کنند اما انسان های کامل تر و با ایمان تر و کسانی که به دنبال سعادت ابدی هستند به برکات بالاتری از روزه داری توجه دارند. مانند توجه به آثار و برکات قرائت قرآن، توجه به معانی قرآن، توجه به عباداتی که در این ماه فرصت آن برای انسان فراهم می شود و در روزهای غیر روزه داری این اعمال کمتر انجام می شوند.
در روایات ما نیز برای روزه داری مراتب مختلفی شمرده شده است که پایین ترین درجه آن، همین مفهوم عادی و ساده گرسنگی و اجتناب از خوردن و آشامیدن است. یک درجه بالاتر انجام مستحبات و واجبات به نحو کامل، و بالاتر از این مراتبی است که اولیای الهی از روزه داری کسب می کنند. یعنی تقرب الهی و نزدیک شدن به خدا در اثر همین انجام واجبات و ترک محرمات. از خداوند غفور و رحیم قبولی عبادات و طاعات همه مومنین و مومنات را را خواهانیم. ان شاء الله.

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیْلَةِ القَدْرِ وصَیّرْ أموری فیهِ من العُسْرِ الى الیُسْرِ واقْبَلْ مَعاذیری وحُطّ عنّی الذّنب والوِزْرِ یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین.

خدایا روزى كن مرا در آن فضیلت شب قدر را وبگردان در آن كارهاى مرا از سختى به آسانى وبپذیر عذرهایم وبریز از من گناه وبارگران را اى مهربان به بندگان شایسته خویش.

ابوحمزه ثمالی می گوید زین العابدین (علیه السلام) را در حال نماز دیدم که ردای ( عبا ) مبارک از دوشش افتاد.ردا را به دوش نیفکند تا نمازش تمام شد.پرسیدم چرا در حال نماز ردا ( عبا ) را درست نکردید ، فرمود وای بر تو میدانی در مقابل چه کسی ایستاده بودم!از نماز بنده مقبول نمی شود مگر آن مقدار که حضور قلب و اقبال داشته باشد.
عرض کردم پس در این صورت ما هلاک شده ایم با نمازهائیکه داریم!!
حضرت فرمود : نه ، خداوند جبران آنها را به نمازهای نافله ایکه میخواندید می نماید.(نکته نماز باطل نمیشه ولی از ارزشش کم میشه)
نمازهای_نافله:(مستحب هست و هر مقدار که تونستید میتونید بخونید حتی نشسته میشه خوند ولی ثواب نماز نشسته نصف نماز ایستاده هست ولی با خوندن مجدد همون نماز نشسته ثواب کامل رو میگیرید)
. . .
(ایستاده) نماز نافله همان نماز مستحبی است و مراد از نوافل نمازهای مستحبی است؛ یعنی به غیر از نماز هایی که در شبانه روز (هفده رکعت) بر هر مسلمانی واجب است. در روایات به نماز های مستحبی متعددی اشاره و توصیه شده است که ما در این جا تنها به نافله های شبانه روزی که به خواندن آنها سفارش بیشتری شده است، اشاره می کنیم. این نوافل در غیر روز جمعه 34 رکعت و عبارت اند از: نافله صبح (دو رکعت)، نافله ظهر (هشت رکعت)، نافله عصر (هشت رکعت)، نافله مغرب (چهار رکعت)، نافله عشا (یک رکعت) نافله شب(هشت رکعت) نماز شفع(دو رکعت) و نماز وتر(یک رکعت)

(حدیث متن:انوار نعمانیه صفحه 238 ، پند تاریخ جلد 5 صفحه 217)
(حدیث تصویر: بحار الانوار، ج 74، كتاب الروضه، باب 4، حدیث 3، مكارم الاخلاق، ص 459)