دینداری بدون درک سنتهای حاکم بر زندگی، آسیبهای فراوانی دارد

اگر کسی واقعیتهای حاکم بر زندگی و حیات بشر را نبیند ولی دیندار شود، در معرض آسیب جدی قرار خواهد داشت
مهمترین ویژگی این دنیا این است که با سختی همراه است و بنا دارد بین شما و دوستداشتنیهایتان فاصله بیندازد
ر کسی تصادفاً آدم خوبی شده باشد و نقطه آغاز حرکت او نقطه درستی نباشد، ممکن است بعداً بیدین شود و اگر هم به ظاهر بیدین نشود، نان خود را در دینداری میبیند و دین را در خدمت هوای نفس خود قرار میدهد. چنین فردی ضربه بیشتری به دین خواهد زد.
دین آمده است تا راه مبارزه با هوای نفس و شیوه دست کشیدن از دوستداشتنیها را یاد دهد.

دنیا به صورت «ثابت» و «متغیر» رنجهایی را برای ما تعریف میکند

1-رنجهای «ثابت» دنیا میتواند شامل مواردی مانند پیر شدن و قواعدی مانند باشد

2-رنجهای «متغیر» نیز متناسب با شرایط زندگی هر کسی برای او پیش میآید.

اینکه دنیا برای مؤمن رنج دارد و این رنج به نفع او است را میتوان در روایتهایی دید.

امام صادق(ع) میفرماید: اگر اصرار این مردم شیعه به درگاه خدا براى طلب روزى نبود، خدا آنها را از حالى که داشتند به تنگدستى بیشترى منتقل میفرمود. (کافی/ج2 /264)

گاهی «تکلیف» تو به دست نزدن به یک دوست داشتنی تعلق گرفته است که باید اطاعت کنی و گاهی «تقدیر» تو، به نداشتن یک دوست داشتنی تعلق گرفته است که باید رضایت داشته باشی. این اطاعت و رضایت؛ همان مبارزه با نفس را شکل میدهد که موضوع اصلی زندگی بشر است.

حضرت علی علی(ع) فرمودند: رشد نفس در مخالفت با اوست (تحف العقول/ص91)
و در روایت دیگری میفرماید: رشد انسان در مخالفت با شهوت است (تحف العقول /214)

همچنین از امام جواد(ع) نقل شده است که میفرماید: هرگز حقیقتِ ایمان را به کمال نمى رساند، مگر آنکه دینش را بر هوس خود ترجیح دهد، و هرگز به هلاکت نمىافتد، مگر زمانى که هوس خود را بر دینش ترجیح دهد (کشف الغمه/ج2/ص348).

ما برای این آفریده شدهایم که در خودمان تغییر و تفاوت ایجاد کنیم و از آن در جهت تولید ارزش افزوده کمک بگیریم. انسان تنها موجودی است که برای ایجاد ارزش افزوده توانمند شده است.

مثلاً در حیات مادی خودش از گیاهان خشک و بلااستفاده، برخی صنایع دستی مانند سبد را درست میکند، که نوعی تولید ارزش افزوده است.
ارزش افزوده وقتی تولید میشود که انسان بر خلاف میل و دوستداشتنیهایش عمل کند/ارزش افزوده در مبارزه با نفس ایجاد میشود

امیرالمؤمنین علی (ع) میفرماید: «مخالفت با هوای نفس نظام دین را شکل میدهد (غررالحکم/حدیث32)‏
و در جای دیگر میفرمایند: «رأس دین مخالفت با هوای نفس است (غررالحکم/حدیث35)

پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند: بر یکی از دربهای دوزخ الهی نوشته شده است:

«از هوای نفس پیروی نکن، هوای نفس ایمان را از بین می برد (الروضه فی فضائل امیرالمؤمنین(ع)/ص177)
لبته مبارزه با هوای نفس سخت است. در حدیث قدسی چنین آمده است که: مردم یکبار میمیرند ولی مؤمن به خاطر مبارزه با نفس و مخالفت با هوای نفسش روزی هفتاد بار میمیرد؛(میزان الحکمه/روایت 2916)‏
.

معمولاً در پاسخ به این سؤال که «تفاوت انسان با حیوان چیست؟» به اینکه انسان دارای عقل، آگاهی و اراده و اختیار است، اشاره میشود.آگاهی و اراده، دو مفهوم بسیار مشهور در حیات انسان هستند.

ولی در این میان مفهوم دیگری وجود دارد که غریب مانده است و اگر این مفهوم نباشد، آگاهی و اختیار هم فایده نخواهند داشت و آن «جهاد اکبر» است.
میتوان گفت آزادی انتخاب و اختیار انسان، در صورتی که تمایلات انسان مطرح نباشد، مضحک و بیمعنا است. این تمایلات و گرایشهای انسان است که نسبت او را با چیزی که میخواهد انتخاب کند، تعیین میکند.

و انتخاب انسان وقتی ارزشمند است که علیه آن چیزی که دوست دارد، انتخاب کرده باشد. و الّا انتخاب او، تفاوتی با حیوانات را رقم نخواهد زد.

در روایتی از امام باقر(ع) نقل شده است که خداوند متعال فرموده است: «خداوند عزّ و جلّ مى فرماید:

به عزّت و جلال و عظمت و شکوه و بلندى جایگاهم سوگند که هیچ بنده مؤمنى در چیزى از امور دنیا خواست مرا بر خواست خودش مقدّم ندارد، مگر اینکه به او غناى نفْس بخشم و همّ و غمش را مصروف آخرت سازم و و آسمان ها و زمین را ضامن روزى او قرار دهم و از پس تجارت هر تاجرى هواى او را داشته باشم (کافی/ج2/ ص137)

موضوعاتی مانند دوری از حسادت، تکبّر، تنبلی، حرص، حسرت، صداقت داشتن، مهربان بودن و… .

خط عملیاتی ما، مبارزه با نفس است. میزان ارزش هر کسی به میزان اهتمامی است که در جهاد با نفس دارد. میزان آلودگی و سیاهی هر کسی هم مربوط به اشتباهاتی است که در مبارزه با نفس دارد. اگر کسی در جهاد با نفس ناموفق باشد، در بدیهایی مانند حسادت، تکبّر، حرص و…، خود را نشان میدهد.

و اگر کسی در جهاد با نفس موفق باشد، مقداری از این موفقیت در نماز اول وقت، مقداری در مهربانی با دیگران، و مقداری در سایر خوبیها تجلی میکند.
رسول خدا(ص) میفرماید: «دشمنترین دشمنان تو، نفس تو است که بین دو پهلوی تو قرار دارد “