ایت الله خوشوقت (استاد اخلاق)

س1: در برخورد با گدایان خیابانی که گاهی چند بار هم در روز پیش می­آید و انسان نمی­داند اینها واقعاً فقیر هستند چه کار کنیم ؟

ج: لازم نیست به آنها کمک کنی، مگر آن جایی که خطر آبروریزی باشد آنوقت مجبور هستی کمک کنی. مثلاً اگر پول ندهی فحش می­دهد این­جوری. چون فرموده­اند: « خَيْرُ مَا بَذَلْتَ‏ مِنْ‏ مَالِكَ‏ مَا وَقَيْتَ‏ بِهِ عِرْضَكَ »[1] یعنی بهترین پولی که خرج می­کنی آن است که در راه حفظ آبرو است. بعضی ها بدزبان هستند، بد دهان هستند، فحش می­دهند. نقل می­کنند در زمان مرحوم شیخ جعفر کاشف الغطاء رحمه الله هم فقیر زیاد بود، سر نماز می­آمدند تَکَدِّی می­کردند. یک روز یک گدایی آمد؛ مردم کمک کرده بودند دیگر به این گدا چیزی نرسید، آن گدا آب دهان به محاسن شیخ انداخت. شیخ راه افتاد در صفوف نماز و گفت: هر کسی آبروی من را می خواهد کمک کند. پول جمع کرد به او داد. موارد آبرو استثناء است، امّا در حال عادی چیزی ندهید. اگر به اینها بدهید آن­وقت دیگران هم تشویق می­شوند که بیایند گدایی کنند و این حرفه را انتخاب می­کنند، اما اگر خطر آبروریزی بود چاره ای نیست، به اندازه حفظ آبرو به این روایت عمل کنیم « خَيْرُ مَا بَذَلْتَ‏…».

س2: گاهی انسان را به حضرت زهرا سلام الله علیها قسم می­دهند که یک کمکی بکنید؟

ج: نه، منظور این است که به شما توهین نشود. همین، اگر به شما بناست توهین شود پول به او بده او را لال کند، إقطَع لِسانَه.

س3: گاهی او توهین نمی­کند ولی اطرافیان که می­بینند قضاوت بد می­کنند می­گویند مثلاً چرا روحانی به او کمک نکرد؟

ج: اگر دیدی یک همچنین موردی هم هست آن را هم چیزی بده، چون اینها هم نظر بد به شما بکنند مصداق همان است.

منبع : کتاب بحارالأنوار جلد43 ص 358