‌
سوال

با توجه به ایام شهادت امام صادق سوالاتی در مورد ایشان مطرح است .

1- نخست اینکه چرا به ایشان صادق می گویند مگر بقیه ائمه راستگو نبودند

2- دیگر انکه چرا ایشان را رییس مذهب تشیع می نامند

3- دیگر انکه راست است که ابوحنیفه و دیگران از علمای اهل سنت شاگرد امام صادق بوده و به علم و دانش ایشان تصریح کرده اند

پاسخ:

پاسخ سوال اول:

در روایتی امده است که ابی خالد به امام سجاد عرضه داشت:

امام بعد از شما چه کسی است؟

امام فرمود: فرزندم محمد همان که دانش را می شکافد.

گفت بعد محمد چه کسی امام است؟

فرمود: جعفر که نامش نزد آسمانیان صادق است

راوی گفت چگونه تنها ایشان متصف به صادق شده اند در حالی که همه شما صادق هستید؟

امام پاسخ داد: پدرم از پدرش و ایشان از پیامبر برایم حدیث نقل کرده اند که فرمود:

وقتی فرزندم جعفر متولد شود او را صادق بنامید چون پنجمین فرزندش به نام جعفر به دروغ ادعای امامت می کند او در نزد خدا جعفر کذاب است که بر خداوند دروغ می بندد .

در این موقع اشکهای امام جاری شد فرمود گویا می بینم که جعفر کذاب خلیفه ستمگر زمان را وادار می کند که به جستجوی ولی خدا و امام غائب که خدا حافظ او است بر آیند»

بحار الانوار ج47 ص9

شیخ صدوق در معانی الاخبار چنین می اورد:

« او به صادق نامیده شد تا از جعفر کذاب که به دروغ ادعای امامت می کند متمیز شود»

معانی الاخبار،ص65

پاسخ سوال دوم:

این که امام صادق را رییس مذهب می گویند و مذهب ما را شیعه جعفری می گویند از آن رو است که تا زمان امام صادق به علت تسلط سیاستمداران وزمامداران ستمگر فرصت نشر علوم ومعارف اسلامی وتربیت شاگردان آن طور که برای ایشان فراهم شد برای سایر امامان فراهم نگردید وایشان از این موقعیت وفرصت حد اکثر استفاده را نمود، علوم ومعارف اسلامی را تعلیم وتدریس فرمودند وشاگردان بزرگی تربیت کردند که هریک از علمای بزرگ اسلام به شمار میروند.

آن موقع شیعه وپیروان آن حضرت را جعفری گفتند وبعد هم این لقب بر شیعه باقی ماند

معارف دین،ایت الله صافی گلپایگانی

پاسخ سوال سوم:

ذهبی از بزرگان اهل سنت در دو کتاب خود از امام صادق روایت میکند که می فرمود:

“از من سوال کنید قبل از آنکه مرا از دست بدهید واین را بدانید که پس از من کسی مانند حدیث مرا به شما نخواهد گفت”

تاریخ الاسلام،ج6 ص45

تذکره الحفاظ،ج1 ص157

مالک بن انس امام مالکی ها درمورد امام صادق علیه السلام می گوید:

«برتر وبالاتر از جعفر بن محمد را در علم وعبادت وپرهیزگاری، نه چشمی دیده ونه گوشی شنیده ونه به ذهن بشری خطور کرده است»

تهذیب التهذیب،ج2 ص104

ابن حبان در مورد امام می گوید:

“او از نظر دانش، فقاهت وفضیلت از بزرگان اهل بیت به شمار می آید”

الامام الصادق والمذاهب الاربعه،ج1 ص58

خوارزمی در مناقب از ابوحنیفه امام حنفی ها نقل می کند که درمورد امام صادق میگفت:

“من فقیه تر از جعفر بن محمد ندیده ام. وگفت :اگر آن دوسال ( شاگردی) نبود نعمان ( ابوحنیفه) هلاک می شد

مناقب ابوحنیفه،ج1 ص172

تحفه اثنی عشریه،ص8

محمد بن طلحه شافعی درمورد امام می گوید:

“او دارای دانشی سرشار، عبادتی بسیار، پارسایی آشکار وهمیشه درحال ذکر بود… گروه بسیاری از بزرگان دین از او نقل روایت کرده واز دانش او بهره برده اند وبر شاگردی او افتخار کرده اند…مناقب او چنان زیاد است که کسی را یارای شمارش آن نبوده… “

مطالب السوول،ج2 ص56

حافظ ابو نعیم از بزرگان اهل سنت می اورد:

« گروهی از تابعین و بزرگان و امامان اهل سنت از امام صادق کسب علم و نقل حدیث می کردند که از جمله انان ،مالک بن انس ،شعبه بن حجاج،سفیان ثوری،ابن جریح و…می باشند»

حلیه الاولیائ،ج3 ص198

مولف کتاب ائمه الهدی چنین می اورد:

« امام صادق دریایی از علم بود تا جایی که چهار هزار نفر از او کسب علم و نقل حدیث می کردند که برخی از انان از بزرگان دین بودند مانند امام ابو حنیفه،امام مالک بن انس،امام سفیان ثوری،و دیگران از بزرگان علما»

ائمه الهدی ص117

علامه شبراوی شافعی چنین می نویسد:

« برای امام صادق مناقب فراوانی بود و فضائلش مشهور بود .امامان زیادی از او کسب علم و نقل حدیث کردند مانند مالک بن انس،ابو حنیفه،یحیی بن سعید،ابن جریح،ثوری،ابن عیینه،شعبه و دیگران»

الاتحاف بحب الاشراف،ص54

ابن حجر نیز در صواعق می اورد:

« از امام صادق مردم بسیاری کسب علم کردند تا جایی که علومش در تمام شهر ها منتشر شد و بزرگان علما شاگرد او بودند مانند یحیی بن سعید،ابن جریح،مالک،سفیانین،ابو حنیفه،شعبه،و …»

الصواعق ص120