کیفیت غسل و دفن اموات

ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻛﻔﻦ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﯿﺖ
ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻔﻦ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﻭ ﮔﺮﺍﻥ ﻗﻴﻤﺖ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ ﺑﺎﺷﺪ, ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ :
1 - ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺗﻐﺎﺑُﻦ ﺑﻪ ﻛﻔﻨﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰ ﺑﺎﻟﻨﺪ.
2 - ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻔﻨﻬﺎﻯ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻜﻮﺷﻴﺪ, ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﺪ.
3 - ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻫﻞ ﺗﺴﻨّﻦ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎ, ﺟﺎﻣﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ , ﭘﺲ ﺧﻮﺑﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻧﺘﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺪ, ﻭ ﻣﺮﺩﮔﺎﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﻔﻦ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ, ﻛﻪ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﺳﺖ .
ﺑﺮﺍﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ , ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓَﺮﻳﻘَﻴْﻦ (ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨّﻰ ) ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
4 - ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻛﻔﻨﻬﺎﻯ ﻣﺮﮔﺎﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺧﻮﺏ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﺪ, ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻳﻨﺖ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻣﺮﺩﮔﺎﻧﺘﺎﻥ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
5 - ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﭘﺪﺭ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﻡ (ﻉ ) ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﺮﮒ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻭﺻﻴّﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺍﻯ ﺟﻌﻔﺮ, ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻛﻔﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴّﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻔﻦ ﻛﻦ , ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ ﻛﻔﻦ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. (ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﻮﺩ)
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ , ﺍﮔﺮ ﻧﺒﻮﺩ ﺟﺰ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﻔﻦ , ﻟﺒﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺳﻼﻣﺘﻰ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺗﻤﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﺕ , ﺑﺎ ﺑﻪ ﺗﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﻣﻮﻻﻳﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﻭ ﻫﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺷﺮﻓﻴﺎﺏ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻗﺎﻳﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ, ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﺁﻗﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻬﺎﻟﻚ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺨﺸﺪ, ﺑﻴﺂﺭﺍﻳﺪ. ﻭ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﻔﻦ ﻋﺰﻳﺰﺗﺮﻳﻦ ﻭ [ﻳﺎ: ﺑﺎ ﺟﻼﻟﺖ ﺗﺮﻳﻦ ] ﻭ ﻟﺬّﺕ ﺑﺨﺶ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﮔﺮﺍﻧﺒﻬﺎﺗﺮﻳﻦ [ﻳﺎ: ﻭ ﻭﺍﻻﺗﺮﻳﻦ ] ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻓﺮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻪ ﺍﺳﺖ .
ﺍﺳﺘﺤﺒﺎﺏ ﺗﻬﻴّﻪ ﻛﻔﻦ ﺍﺯ ﻟﺒﺎﺱ ﺍﺣﺮﺍﻡ
ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﻛﻔﻦ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺞّ ﺍﺣﺮﺍﻡ ﺑﺴﺘﻪ , ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ ) ﺩﺭ ﺩﻭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻳَﻤَﻨﻰ , ﻳﻌﻨﻰ , ﻳﻚ ﻋِﺒْﺮﻯ , ﻭ ﻳﻚ ﻇَﻔﺎﺭﻯ. ﺍﺣﺮﺍﻡ ﺑﺴﺘﻨﺪ, ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻭ ﻛﻔﻦ ﻛﺮﺩﻧﺪ.
ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﻔﻦ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ ﻛﻪ : ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﻔﻦ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ , ﺍﺯ ﺍﺀﺋﻤّﻪ - ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻓﻀﻞ ﺍﻟﺼّﻼﺓ ﻭ ﺍﻟﺴّﻼﻡ - ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ , ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﻬﻴّﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﻔﻦ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺮﮔﺶ , ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺎﻩ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﺪ.
1 - ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﻤﻠﺤﻖ ﺑﺘﺎﺭﻳﺦ ﺍﻟﻄّﺒﺮﻯ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺍﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻦ ﺷﺠﺮﺓ , ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺳﺎﻝ 310 ﻫﺠﺮﻯ ﻗﻤﺮﻯ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ : ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻏﺮﻭﺏ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺭﻭﺯ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ , ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺷﻮّﺍﻝ , ﺍﺑﻮﺟﻌﻔﺮ ﻣﺤﻤّﺪ ﺑﻦ ﺟﺮﻳﺮ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﻃﺒﺮﻯ ﻓﻘﻴﻪ ﻭﻓﺎﺕ ﻧﻤﻮﺩ, ﻭ ﻇﻬﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ ﻓﺮﺩﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺭَﺣَﺒﻪ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻣﺎﻧﺪ, ﻭ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺟﺎﻣﻪ ﺣَﺒَﺮَﻩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻭﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﻴﺎﺗﺶ ﺗﻬﻴّﻪ , ﻭ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ, ﻛﻔﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺷﺪ. ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻋﻼﺋﻢ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻛﻔﻦ ﻭﻯ , ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .
2 - ﺩﺭ ﺟﺰﺀ ﺩﻭّﻡ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﻤﻌﺠﻢ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮ ﻃﺒﺮﺍﻧﻰ , ﺩﺭ ﻣﺴﻨﺪ ﺣُﺬﻳﻔﺔ ﺑﻦ ﻳﻤﺎﻥ ﺩﻳﺪﻡ ﻛﻪ : ﺣُﺬﻳﻔﻪ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎ ﻛﻔﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺑﺨﺮﺩ, ﻭﻯ ﻛﻔﻨﻰ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻴﺼﺪ ﺩﺭﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺧﺮﻳﺪ. ﺣُﺬﻳﻔﻪ ﮔﻔﺖ : ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﺧﻮﺍﻫﻢ , ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻦ ﺩﻭ ﺭﻳﻄﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺧﺸﻦ ﺑﺨﺮﻳﺪ, ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺒﺴﻮﻃﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻧﻘﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
3 - ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻔﻨﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ, ﺍﺯ ﻏﺎﻓﻼﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ؛ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﺪ ﻣﺎﺀﺟﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﻮﻻﻳﻤﺎﻥ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ (ﻋﻠﻴﻬﻤﺎﺍﻟﺴﻼﻡ ) ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻭﻓﺎﺗﺶ - ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻣﺎ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺘﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻬﺮﻳّﻪ ﻫﺎﻯ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﺞّ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺣﺞّ ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ , ﻭ ﻛﻔﻨﻬﺎﻯ ﻣﺮﺩﮔﺎﻧﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﻭ ﺑﻰ ﺷﺒﻬﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ, ﻭ ﻛﻔﻦ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ .
ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻻﻳﻤﺎﻥ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ - ﺻﻠﻮﺍﺕ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ - ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ, ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﻔﻦ ﺍﺳﺖ .
4 - ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﻻﺋﻞ ﺍﻻ ﺋﻤّﻪ ﺻﻠﻮﺍﺕ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻥ ﻛﻔﻦ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ‍ ﺍﺯ ﻣﺮﮔﺸﺎﻥ ﺗﻬﻴّﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﻧﺪ, ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﮐﻔﻦ ﮐﺮﺩﻥ
1 - ﻛﻔﻦ ﻭﺍﺟﺐ , ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ - ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺼّﻼﺓ ﻭﺍﻟﺴّﻼﻡ - ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺳﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺍﺳﺖ :
ﺍﻟﻒ - ﻟﻨﮓ ﻛﺎﻣﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﺮ ﻣﻴّﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
ﺏ - ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﻛﺎﻣﻞ .
ﺝ - ﺳﺮﺗﺎﺳﺮﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺪﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ.
2 - ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺣﺒﺮﻩ ﻭ ﺑُﺮﺩ ﻳﻤﻨﻰ ﺳﺮﺥ ﻳﺎ ﺳﻔﻴﺪ, ﻭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ؛ ﻭ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺭﺍﻥِ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺴﺖ , ﻭ ﺑﺮ ﻛﻤﺮ ﻣﻴّﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪ, ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷﻮﺩ
3 - ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﺟﻬﺖ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺗﻤﻨﺪﻯ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺍﻟﻬﻰ , ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺍﻯ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﺩ.
4 - ﻣﻘﺪﺍﺭ 1313 ﺩﺭﻫﻢ ﻛﺎﻓﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺁﺗﺶ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﺨﻮﺭﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻬﻴّﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺴﻞ ﺩﻭّﻡ ﺍﺯ ﻏﺴﻠﻬﺎﻯ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﻴّﺖ , ﻭ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻏﺴﻠﻬﺎﻯ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺳﺠﺪﻩ ﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ : ﻋﻠّﺖ ﺍﺳﺘﺤﺒﺎﺏ ﻭ ﺍﻓﻀﻠﻴّﺖ 1313 ﺩﺭﻫﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﺎﻓﻮﺭ, ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﭼﻬﻞ ﺩﺭﻫﻢ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﻓﺎﺕ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ ) ﺑﻪ ﻭﻯ ﻫﺪﻳّﻪ ﻧﻤﻮﺩ, ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﻻﻳﻤﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻰّ ﻭ ﻓﺎﻃﻤﻪ (ﻋﻠﻴﻬﻤﺎﺍﻟﺴﻼﻡ ) ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ. ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﻏﺴﻞ ﻭ ﺣﻨﻮﻁ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﻓﺎﺕ ,1313 ﺩﺭﻫﻢ ﮔﺮﺩﻳﺪ.
ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ, ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
5 - ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﻄﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﻛﻔﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ :
ﻓُﻼﻥُ ﺑْﻦُ ﻓُﻼﻥٍ ﻳَﺸْﻬَﺪُ ﺍﺀَﻥْ ﻻﺇِﻟﻪَ ﺇِﻻ ﺍﻟﻠّﻪُ, ﻭَﺍﺀَﻥَّ ﻣُﺤَﻢَّﺪﺍ ﺭﺳُﻮﻝُ ﺍﻟﻠّﻪِ(ﺹ ), ﻭَ ﺍﺀﻥَّ ﻋَﻠِﻴّﺎ ﺍﺀَﻣﻴﺮُﺍﻟْﻤُﺆْﻣِﻨﻴﻦَ ﻭﺍﻟْﺤَﺴَﻦَ ﻭ ﺍﻟْﺤُﺴﻴْﻦَ ﻭ ﻋَﻠِﻴّﺎ ﻭ ﻣُﺤَﻢَّﺪَﺍ ﻭَ ﺟَﻌْﻔَﺮﺍ ﻭَ ﻣُﻮﺳﻰ ﻭَ ﻋَﻠِﻴّﺎ ﻭَ ﻣُﺤَﻢَّﺪﺍ ﻭَ ﻋَﻠِﻴّﺎ ﻭﺍﻟْﺤَﺴَﻦَ ﻭَﺍﻟْﺤُﺞَّﺔَ ﺍﻟْﻤَﻬْﺪِﻯَّ ﺍﺀَﺋِﻢَّﺘُﻪُ, ﺍﺀَﺋِﻢَّﺔُ ﻫُﺪﻯ ﺍﺀَﺑْﺮﺍﺭٌ.
- ﻓﻼﻧﻰ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻧﻰ [ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﻠﻤﻪ , ﻧﺎﻡ ﻣﻴّﺖ ﻭ ﺍﺳﻢ ﭘﺪﺭ ﺍﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ] ﮔﻮﺍﻫﻰ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺒﻮﺩﻯ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺴﺖ , ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﻤّﺪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ ), ﻭ ﻋﻠﻰّ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻭ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ ﻭ ﻋﻠﻰّ ﻭ ﻣﺤﻤّﺪ ﻭ ﺟﻌﻔﺮ ﻭ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻋﻠﻰّ ﻭ ﻣﺤﻤّﺪ ﻭ ﻋﻠﻰّ ﻭ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﺣﺠّﺖ ﻣﻬﺪﻯ (ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺴﻼﻡ ) ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺍﻭ, ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮔﺮ ﻭ ﻧﻴﻚ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﺎﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ
ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻴّﺖ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﻭﻓﺎ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ ﻭ ﺗﻘﺪّﺱ ﻛﻤﺎﻟﻪ - ﻧﺎﻳﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪ,
1 - ﺍﮔﺮ ﺩﻫﺎﻧﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺍﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﭼﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺵ ‍ ﻣﻰ ﺑﻨﺪﻧﺪ, ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺎﺯ ﻧﺒﺎﺷﺪ, ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ : ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻣﻴّﺖ ﻣﺆﻣﻦ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﺍﻛﺮﺍﻡ ﻭ ﻣﻴّﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﻓﻴﻘﺎﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
2 - ﺍﮔﺮ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﺎﺯ ﺑﻮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ.
3 - ﺍﮔﺮ ﺩﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺯﺍﻧﻮﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭﺍﺯ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻧﺒﻮﺩ, ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
4 - ﺭﻭﻯ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
5 - ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻣﻮﻻﻳﺶ ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
6 - ﺷﺨﺺ ﺻﺎﻟﺢ ﻭ ﻋﺎﺭﻑ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺗﺮﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺶ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻨﺪ.
7 - ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻭ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ, ﺁﺏ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ.
ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ
1 - ﺍﮔﺮ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻮﺕ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ, ﻛﻪ ﻫﻴﭻ , ﻭ ﮔﺮﻧﻪ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻧﺶ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﻫﻨﺪ.
2 - ﭼﺎﻟﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﺏ ﻏﺴﻞ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎﺭﻯ ﺷﻮﺩ ﻣﻬﻴّﺎ ﻛﻨﻨﺪ, ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻜﺮﻭﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺏ ﻏﺴﻞ ﺑﻪ ﭼﺎﻩ ﺁﺷﻐﺎﻝ ﻳﺎ ﭼﺎﻩ ﺗﻮﺍﻟﺖ ﺟﺎﺭﻯ ﺷﻮﺩ, ﻟﺬﺍ ﺣﺪّ ﻭ ﻣﺮﺯﻯ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺮﻳﻌﺖ , ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮﻯ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﻟﻄﻴﻒ ﻣﻘﺮّﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﺩ.
3 - ﻟﺒﺎﺱ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺯﻳﻨﺖ ﻣﻴّﺖ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﺪﻧﺶ ﺩﺭﺁﻭﺭﻧﺪ, ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮﺩ, ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﺠﻠﻪ ﺑﺸﻜﺎﻓﻨﺪ؛ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺧﻮﺩ ﻧﮕﺎﻫﺒﺎﻥ ﻭ ﻭﻛﻴﻞ ﻣﻴّﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﺩﺍﺭﺩ.
4 - ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﻮﺭﺗﺶ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺷﻮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ, ﻭ ﺗﺎ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺍﺳﺖ , ﻋﺒﺮﺕ ﮔﻴﺮﻧﺪ.
5 - ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﻣﻴّﺖ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻧﻴّﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺍﺟﺐ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﻏﺴﻞ ﻣﻰ ﺩﻫﻢ .
6 - ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﻴّﺖ ﺍﺀَﻟْﻌَﻔْﻮ, ﺍﺀَﻟْﻌَﻔْﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺗﺮﺣّﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ, ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﺮ ﺍﻣﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﻣﻴّﺖ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪ.
ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ - ﺻﻠﻮﺍﺕ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ - ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻨﻰ ﻛﻪ , ﻣﻴّﺖِ ﻣﺆ ﻣﻨﻰ ﺭﺍ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻭ ﺑﮕﻮﻳﺪ:
ﺭَﺏِّ, ﻋَﻔْﻮَﻙَ, ﻋَﻔْﻮَﻙَ.: (ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ, ﻋﻔﻮ ﺗﻮ, ﻋﻔﻮ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ .),
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻋﻔﻮ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ.
ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎﻗﺮ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻨﻰ ﻣﺆﻣﻨﻰ ﺭﺍ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﮕﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﻫﺬﺍ ﺑَﺪَﻥُ ﻋَﺒْﺪِﻙَ ﺍﻟْﻤُﺆْﻣِﻦِ, ﻭَ ﻗَﺪْ ﺍﺀَﺧْﺮَﺟْﺖَ ﺭُﻭﺣَﻪُ ﻣِﻨْﻪُ, ﻭَ ﻓَﺮَّﻗْﺖَ ﺑَﻴْﻨَﻬُﻤﺎ, ﻓَﻌَﻔْﻮَﻙَ ﻋَﻔْﻮَﻙَ:(ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺍﻳﻦ ﺑﺪﻥ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﺆﻣﻦ ﺗﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺣﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ , ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﺍﻓﻜﻨﺪﻯ , ﭘﺲ ﻋﻔﻮ ﺗﻮ, ﻋﻔﻮ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺩﺍﺭﻳﻢ .), ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ, ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﺍﻭ ﺑﺠﺰ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﻛﺒﻴﺮﻩ - ﺭﺍ ﻣﻰ ﺁﻣﺮﺯﺩ.
7 - ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺩﺳﺘﻬﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻨﺪ.
8 - ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﺑﺮ ﺷﻜﻢ ﻣﻴّﺖ ﺩﺳﺖ ﺑﻜﺸﺪ.
9 - ﻣﺨﺮﺝ ﻏﺎﻳﻂ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺑﺎ ﺍُﺷْﻨﺎﻥِ ﺳﺎﻳﻴﺪﻩ ﺷﺘﺸﻮ ﺩﻫﻨﺪ.
10 - ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﻭ ﻭﻗﺎﺭ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟّﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﻃﻦ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻣﻄّﻠﻊ ﺍﺳﺖ , ﺳﺮ ﻣﻴّﺖ ﺗﺎ ﺑﻴﺦ ﮔﺮﺩﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺑﺎ ﺁﺏ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﺪﺭ ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪ, ﺳﭙﺲ ﺑﺎﺯ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﺪﻥ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﻯ ﺷﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺳﺪﺭ ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪ, ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﻭ ﻣﻼﻃﻔﺖ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻭ ﻋﻄﻮﻓﺖ ﺑﺮ ﻧﻴّﺖ , ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﺪﻧﺶ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺪﻥ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﻯ ﺷﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺳﺪﺭ ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪ.
11 - ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮﺭﺕ ﻣﻴّﺖ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
12 - ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻏﺴﻞ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺳﺪﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ, ﭼﺸﻢ ﺍﺯ ﻋﻮﺭﺕ ﻣﻴّﺖ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻣﻴّﺖ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺩﻫﻨﺪ, ﻭ ﻧﻴﺰ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺍﺯ ﺑﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺑﻮﺩ, ﺗﻄﻬﻴﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻭ ﻳﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ.
13 - ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷﺪﻳﻢ , ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﺮ ﺷﻜﻤﺶ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﺳﺮ ﻭ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﭗ ﺑﺪﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﺷﺮﺡ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﺑﺎ ﺁﺏ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪ. ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻏﺴﻞ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴّﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
14 - ﺑﺎﺭ ﺁﺧﺮ, ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺧﺎﻟﺺ - ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺪﺭ ﻭ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ - ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪ, ﻭ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷﺪﻳﻢ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﺮ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴّﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻳﻢ , ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪ.
15 - ﺍﮔﺮ ﻏﺴﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻋﻴﺒﻰ ﺩﺭ ﺑﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﺘﻤﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﺪ, ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻫﺮﻛﺲ , ﻣﺆﻣﻦ ﻣﻴّﺘﻰ ﺭﺍ ﻏﺴﻞ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﻯ ﺍﺩﺍ ﻧﻤﺎﻳﺪ, ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﻋﺮﺽ ﺷﺪ: ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﻯ ﺍَﺩﺍ ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻫﺮ ﻋﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﻣﻴّﺖ ﺩﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺧﺒﺮ ﻧﺪﻫﺪ.
ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷﺪﻳﻢ , ﻓﺮﺍﻏﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ, ﺷﺮﻭﻉ ﻛﻨﻨﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻛﻔﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻴّﺖ .
ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻛﻔﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻴّﺖ
1 - ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﻭ ﭼﻮﺏ ﺗﺮ ﻭ ﺳﺒﺰ ﺭﺍ - ﻛﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭﺵ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻭ ﺑﺎﺷﺪ - ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺍﺯ ﭼﻮﺏ ﺳﺒﺰ ﺩﺭﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻋﺒﺎﺭﺍﺗﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﻛﻔﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﭼﻮﺏ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻴّﺖ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﻗﺒﺮ ﻣﺼﻮﻥ ﻭ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺑﻤﺎﻧﺪ, ﻭ ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
2 - ﺗﺎﺑﻮﺕ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺐ ﻧﻴﺎﺯ, ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺣﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ, ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
3 - ﺳﭙﺲ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻛﻔﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﺎﻣﺴﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﭘﻨﺒﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ , ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﺫﺭﻳﺮﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻗﻤﺤﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ, ﺑﺮ ﺁﻥ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﻮﺭﺕ (ﺟﻠﻮ ﻭ ﻋﻘﺐ ) ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺭﺍﻧﻬﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻰ ﺑﻨﺪﻧﺪ. ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺑﺮ ﻣﻴّﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ.
4 - ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﻥ ﺧﺎﻣﺴﻪ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ, ﺑﺮ ﺳﺠﺪﻩ ﮔﺎﻫﻬﺎﻯ ﻫﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﻣﻴّﺖ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ, ﻭ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻛﺎﻓﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ. ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻣﺮ ﻣﻴّﺖ , ﺗﻘﻮﺍﻯ ﺧﺪﺍ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺭﺍ ﻣﺮﺍﻋﺎﺕ ﻛﻨﻨﺪ.
5 - ﺳﭙﺲ ﻟﻨﮓ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺎﻑ ﺗﺎ ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻋﺮﺽ ﺁﻥ ﺑﺮﺳﺪ, ﺑﻪ ﻛﻤﺮ ﻣﻴّﺖ ﻣﻰ ﺑﻨﺪﻧﺪ.
6 - ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻰ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ, ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﻭ ﺟﻠﻮ ﺩﺭﺍﺯ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﮔﺎﻣﻬﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﺯﻳﺎﺩﻩ ﺑﻴﺎﻳﺪ.
7 - ﭼﻮﺏ ﺗﺮِ ﺭﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﻭ ﺑﺪﻥ , ﻣﺘّﺼﻞ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪﻥ ﻣﻴّﺖ , ﻭ ﭼﻮﺏ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺪﻥ ﺍﻭ, ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﻭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ.
8 - ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺩﻫﺎﻥ ﻭ ﮔﻮﺷﻬﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﭘﻨﺒﻪ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ.
9 - ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻭ ﻣﻰ ﺑﻨﺪﻧﺪ, ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺣَﻨَﻚ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ, ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ : ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﮔﻮﺷﻪ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻴّﺖ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮﺵ ﻣﻰ ﺑﻨﺪﻧﺪ, ﻭ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﮔﻮﺷﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻴّﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ.
10 - ﺣﺒﺮﻩ ﻭ ﺑُﺮﺩ ﻳَﻤَﻨﻰ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ, ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺫﺭﻳﺮﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻰ ﭘﺎﺷﻨﺪ, ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺑﺮ ﻣﻴّﺖ , ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮﻯ ﻭ ﺣﺒﺮﻩ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻰ ﻣﻰ ﭘﻴﭽﻨﺪ. ﻭ ﺩﻭﺳﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺳﺮ ﻣﻴّﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ‍ ﻣﻰ ﺑﻨﺪﻧﺪ.
11 - ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﻮﺕ ﻳﺎ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ ﺣﻤﻞ ﻧﻤﻮﺩ, ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ.
12 - ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﻮﻯِ ﺗﺎﺑﻮﺕ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺟﻠﻮﻯ ﺁﻥ ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻛﻨﻨﺪﻩ , ﺗﺎﺑﻊ ﻭ ﭘﻴﺮﻭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺻﻼﺡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻣﻴّﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ.
13 - ﻣﺴﺘﺤﺐّ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﺑﻴﻊ ﻛﻨﻨﺪ, ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ : ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺟﻨﺎﺯﻩ , ﻭ ﺑﻌﺪ ﭘﺎﻯ ﺭﺍﺳﺖ , ﻭ ﺳﭙﺲ ﭘﺎﻯ ﭼﭗ , ﻭ ﺑﻌﺪ ﺷﺎﻧﻪ ﭼﭗ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﻭ ﺩﻭ ﺳﻮﻯ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺩﻭﺭ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﻮ
ﻛﻴﻔﻴّﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ
ﺭﻭﺵ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺎ ﺍﻣﺎﻣﻴّﻪ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺎﺀﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﺼّﻼﺓ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ, ﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺫﻛﺮ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﺰﺩﻳﻜﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮﺍﺏ ﺍﺳﺖ , ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﺯﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ , ﻧﻪ ﻃﻬﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺷﺮﻃﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﺎﺯ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺟﺎﺕ ﺑﺎ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ : ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﻈﺮﺵ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩ, ﺑﺤﺚ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﺑﺎﺯ ﺟﻮﻳﺪ, ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﺎﻯ ﺩﻭﺭ ﺩﺳﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﺪ, ﻟﺬﺍ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭﺳﺖ ﺗﺮ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ, ﺍﻳﻨﻚ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ :
1 - ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﻭﺍﺟﺐ ﻛﻔﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ , ﻳﻌﻨﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﻜﻠّﻔﻴﻦ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ , ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ, ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺳﺎﻗﻂ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ.
2 - ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻣﻴّﺖ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣُﻜﻢِ ﻣﺆﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺶ ﺳﺎﻝ ﺳﻦّ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﻣﻘﺪّﻡ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻜﻠّﻔﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ, ﻓﺮﺩ ﻣﺬﻛّﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﻴّﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻘﺪّﻡ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺑﺮ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺣﺘّﻰ ﺍﺯ ﻭﻟﻰّ ﺯﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺪّﻡ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ .
3 - ﺩﺭ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺍﺯ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﺮ ﻣﻴّﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪ, ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻭﻗﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯﻫﺎﻯ ﻭﺍﺟﺐ ﻳﺎ ﻭﺍﺟﺐ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﺶ ﺗﻨﮓ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ, ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺁﻥ ﻭﺍﺟﺐ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻴﻢ ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪﻥ ﺑﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺒﺎﺷﺪ, ﻭﮔﺮﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺎﻻﺕ ﻣﻘﺪّﻡ ﺍﺳﺖ [ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻭﻗﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﻭﺍﺟﺐ ﺗﻨﮓ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻬﻤّﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ]
4 - ﻃﻬﺎﺭﺕ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ ﻭﺍﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ , ﻭﻟﻰ ﺍَﻛﻤﻞ ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ .
5 - ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺻﻒ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﺮ ﻣﻴّﺖ ﺍﻓﻀﻞ ﻭ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺻﻔﻮﻑ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻛﻴﻔﻴّﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻴّﺖ
1 - ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻴّﺖ ﺟﻬﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﮔﺰﺍﺭﺩﻥ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ, ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﺵ ‍ ﺩﺭ ﻃﺮﻑ ﺭﺍﺳﺖِ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ, ﻭ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻧﻤﺎﺯ ﮔﺰﺍﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ.
2 - ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺎﺀﻣﻮﻣﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ,
3 - ﻛﻔﺸﻬﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺎ ﺩﺭﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ,
4 - ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺍﮔﺮ ﻣﻴّﺖ ﻣﺮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﻭﺑﺮﻭﻯ ﻭﺳﻂ ﺟﻨﺎﺯﻩ , ﻭ ﺍﮔﺮ ﺯﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﻭﺑﺮﻭﻯ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﻭ ﻣﻰ ﺍﻳﺴﺘﺪ.
5 - ﻧﻤﺎﺯﮔﺰﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴّﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ : ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﺰﺍﺭﻡ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻴّﺖ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻭﺍﺟﺐ ﻭ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻭﺟﻮﺑﺶ , ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﺯﻳﺒﻨﺪﻩ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻭ ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ , ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻧﻤﺎﻳﻢ .
6 - ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩﻥ ﺩﺳﺘﻬﺎ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ.
7 - ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﮔﻔﺘﻦ , ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ.
8 - ﺗﻜﺒﻴﺮ ﻭ ﺩﻋﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ :
ﺍﺀَﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﻛْﺒَﺮُ, ﺍﺀَﺷْﻬَﺪُ ﺍﺀﻥْ ﻻ ﺇِﻟﻪَ ﺇِﻻ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﺣْﺪَﻩُ ﻻﺷَﺮﻳﻚَ ﻟَﻪُ, ﻭَ ﺍﺀَﺷْﻬَﺪُ ﺍﺀَﻥَّ ﻣُﺤَﻢَّﺪﺍ ﻋَﺒْﺪُﻩُ ﻭَ ﺭَﺳُﻮﻟُﻪُ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺳﺖ , ﮔﻮﺍﻫﻰ ﻣﻰ ﺩﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﺒﻮﺩﻯ ﺟﺰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ , ﻭ ﺷﺮﻳﻜﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ, ﻭ ﮔﻮﺍﻫﻰ ﻣﻰ ﺩﻫﻢ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﻤّﺪ[(ﺹ )] ﺑﻨﺪﻩ ﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺧﺪﺍﺳﺖ .
9 - ﺳﭙﺲ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﺩﻭّﻡ ﻭ ﺩﻋﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﻛْﺒَﺮُ, ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَ, ﺻَﻞِّ ﻋَﻠﻰ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ ﻭَ ﺁﻝِ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ, [ﻭَ ﺑﺎﺭِﻙْ ﻋَﻠﻰ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ ﻭَ ﺁﻝِ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ], ﻭَﺍﺭْﺣَﻢْ ﻣُﺤَﻢَّﺪﺍ ﻭَ ﺁﻝَ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ, ﻛَﺎﺀَﻓْﻀَﻞِ ﻣﺎ ﺻَﻞَّﻴْﺖَ ﻭَ ﺑﺎﺭَﻛْﺖَ ﻋَﻠﻰ ﺇِﺑْﺮﺍﻫﻴﻢَ ﻭَ ﺁﻝِ ﺇِﺑْﺮﺍﻫﻴﻢَ, ﺇِﻥَّﻚَ ﺣَﻤﻴﺪٌ ﻣَﺠﻴﺪٌ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺳﺖ , ﺧﺪﺍﻳﺎ, ﺭﺣﻤﺖ [ﻭﻳﮋﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺤﻤّﺪ ﻭ ﺁﻝ ﺍﻭ ﺑﻔﺮﺳﺖ , [ﻭ ﺑﺮ ﻣﺤﻤّﺪ ﻭ ﺁﻝ ﻣﺤﻤّﺪ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﮔﺮﺩﺍﻥ ], ﻭ ﻣﺤﻤّﺪ ﻭ ﺁﻝ ﻣﺤﻤّﺪ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻬﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻩ , ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺭﺣﻤﺖ ﻭ ﺑﺮﻛﺘﺖ ﺑﺮ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ , ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﻭﺍﻻﻳﻰ .
10 - ﺳﭙﺲ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﺳﻮّﻡ ﻭ ﺩﻋﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﻛْﺒَﺮُ, ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَ ﺍﻏْﻔِﺮْ ﻟِﻠْﻤُﺆْﻣِﻨﻴﻦَ ﻭَ ﺍﻟْﻤُﺆْﻣِﻨﺎﺕِ [ﻭَﺍﻟْﻤُﺴْﻠِﻤﻴﻦَ ﻭَ ﺍﻟْﻤُﺴْﻠِﻤﺎﺕِ], ﺍﺀَﻻَْﺣْﻴﺂﺀِ ﻣِﻨْﻬُﻢْ ﻭَ ﺍﻻَْﻣْﻮﺍﺕِ, ﻭَ ﺗﺎﺑِﻊْ ﺑَﻴْﻨَﻨﺎ ﻭَ ﺑَﻴْﻨَﻬُﻢ ﺑِﺎﻟْﺨَﻴْﺮﺍﺕِ, ﺇِﻥَّﻚَ ﻣُﺠﻴﺐُ ﺍﻟﺪَّﻋَﻮﺍﺕِ, ﺇِﻥَّﻚَ ﻋَﻠﻰ ﻛُﻞِّ ﺷَﻰٍْ ﻗَﺪﻳﺮٌ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺳﺖ , ﺧﺪﺍﻳﺎ, ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ [ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ] ﻭ ﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻐﻔﺮﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻩ , ﻭ ﺧﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﻴﻚ ﺭﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺘﺒﺎﺩﻝ ﺑﮕﺮﺩﺍﻥ , ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﻋﺎﻫﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻰ , ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺗﻮ ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ .
11 - ﺑﻌﺪ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻭ ﺩﻋﺎﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﻛْﺒَﺮُ, ﺍﺀَﻟّﻠَﻬُﻢَ, ﻋَﺒْﺪُﻙَ ﻭَ ﺍﺑْﻦُ ﻋَﺒْﺪِﻙَ, ﻧَﺰَﻝَ ﺑِﻚَ, ﻭَ ﺍﺀَﻧْﺖَ ﺧَﻴْﺮُ ﻣَﻨْﺰُﻭﻝٍ ﺑِﻪِ. ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺇِﻧّﺎ ﻻ ﻧَﻌْﻠَﻢُ ﻣِﻨْﻪُ ﺇِﻻّ ﺧَﻴْﺮﺍ, ﻭَ ﺍﺀَﻧْﺖَ ﺍﺀَﻋْﻠَﻢُ ﺑِﻪِ ﻣِﻨّﺎ. ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺇِﻥْ ﻛﺎﻥَ ﻣُﺤْﺴِﻨﺎ ﻓْﺰِﺩْ ﻓﻰ ﺇ ﺣْﺴﺎﻧِﻪِ, ﻭَ ﺇِﻥْ ﻛﺎﻥَ ﻣُﺴﻴﺌﺎ ﻓَﺘَﺠﺎﻭَﺯْ ﻋَﻨْﻪُ [ﻳﺎ: ﻋَﻦْ ﺳَﻲِّﺌﺂﺗِﻪِ] , ﻭَ ﺍﺣْﺸُﺮْﻩُ ﻣَﻊَ ﻣَﻦْ ﻛﺎﻥَ ﻳَﺘَﻮَﻻّﻩُ ﻣِﻦَ ﺍﻻَْﺋِﻢَّﺔِ ﺍﻟﻄّﺎﻫِﺮﻳﻦَ, ﻭَ ﺍﺭْﺣَﻤْﻨﺎ ﺇِﺫﺍ ﺻِﺮْﻧﺎ ﺇِﻟﻰ ﻣﺎ ﺻﺎﺭَ ﺇِﻟَﻴْﻪِ, ﺑِﺮَﺣْﻤَﺘِﻚَ ﻳﺎ ﺍﺀَﺭْﺣَﻢَ ﺍﻟﺮّﺍﺣِﻤﻴﻦَ,
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺳﺖ , ﺧﺪﺍﻳﺎ, ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺪﻩ ﻭ ﺑﻨﺪﻩ ﺯﺍﺩﻩ ﺗﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ , ﻭ ﺗﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺴﻰ ﻫﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ, ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﻣﺎ ﺟﺰ ﺧﻴﺮ ﻭ ﺧﻮﺑﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ , ﻭ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺁﮔﺎﻫﺘﺮﻯ , ﺧﺪﺍﻳﺎ, ﺍﮔﺮ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ, ﺩﺭ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎﺭﻯ ﺍﺵ ﺑﻴﺎﻓﺰﺍﻯ , ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺪﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ [ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ] ﺍﻭ ﺩﺭﮔﺬﺭ, ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺋﻤّﻪ ﺍﻃﻬﺎﺭ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺘﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻣﺤﺸﻮﺭ ﺑﮕﺮﺩﺍﻥ , ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺳﻴﺪ, ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ , ﺑﺮ ﻣﺎ ﺭﺣﻢ ﺁﺭ, ﺑﻪ ﺭﺣﻤﺘﺖ ﺍﻯ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺘﺮﻳﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻬﺎ.
12 - ﻭ ﺑﻪ ﺣﺴﺐ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻛﺮﻡ ﺍﻻ ﻛﺮﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﺧﺎﻃﺮﺵ ‍ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﺩﺭ ﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺮ ﻣﻴّﺖ ﻣﻰ ﻛﻮﺷﺪ.
13 - ﺳﭙﺲ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﭘﻨﺠﻢ ﺭﺍ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
14 - ﻭ ﺑﻌﺪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﺍﺀَﻟْﻌَﻔْﻮَ ﺍﺀَﻟْﻌَﻔْﻮَ: (ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ ﻋﻔﻮ ﻭ ﮔﺬﺷﺖ , ﻋﻔﻮ ﻭ ﮔﺬﺷﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ )
15 - ﺑﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﻣﻰ ﺍﻳﺴﺘﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ.
16 - ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻉ ﻭ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻭ ﺗﻮﺟّﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ ﻭ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺟّﻪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﻓﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ, ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ.
17 - ﺍﮔﺮ ﻣﻴّﺖ , ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺪﺍ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺑﺎﺷﺪ, ﻭ ﻧﻤﺎﺯﮔﺰﺍﺭ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻴّﻪ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ, ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺸﻨﻮﺩﺗﺮ ﺍﺳﺖ , ﺩﻋﺎ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
18 - ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻴّﺖ , ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺑﺎﺷﺪ, ﻧﻤﺎﺯﮔﺰﺍﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ ﺍﻏْﻔَﺮْ ﻟِﻞَّﺬﻳﻦَ ﺗﺎﺑُﻮﺍ, ﻭَﺍﺕَّﺒَﻌُﻮﺍ ﺳَﺒﻴﻠَﻚَ, ﻭَ ﻗِﻬِﻢْ ﻋَﺬﺍﺏَ ﺍﻟْﺠَﺤﻴﻢِ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺗﻮ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻴﺂﻣﺮﺯ, ﻭ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﺟﻬﻨّﻢ ﻧﮕﺎﻫﺸﺎﻥ ﺑﺪﺍﺭ.
19 - ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻴّﺖ ﻣﺠﻬﻮﻝ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺪﺍ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺍﺳﺖ , ﻭ ﻳﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﺧﺪﺍ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ -, ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﻫﺬِﻩِ ﻧَﻔْﺲٌ ﺍﺀَﻧْﺖَ ﺍﺀَﺣْﻴَﻴْﺘَﻬﺎ, ﻭَ ﺍﺀَﻧْﺖَ ﺍﺀﻡَّﺘَﻬﺎ, ﻭَ ﺍﺀَﻧْﺖَ ﺍﺀَﻋْﻠَﻢُ ﺑِﺴِﺮَّﻫﺎ ﻭَ ﻋَﻼﻧَﻴﺘِﻬﺎ, ﻓَﺎﺣْﺸُﺮْﻫﺎ ﻣَﻊَ ﻣَﻦْ ﺗَﻮَﻝَّﺖْ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺍﻳﻦ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺵ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﻧﺪﻩ ﺍﻯ , ﻭ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭﺵ ﺁﮔﺎﻫﺘﺮﻯ , ﭘﺲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰ ﺩﺍﺷﺖ , ﻣﺤﺸﻮﺭ ﻓﺮﻣﺎ.
20 - ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﻴّﺖ ﺑﭽّﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻟﻎ ﻧﺒﺎﺷﺪ, ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟﻠّﻬُﻢَّ, ﺍﺟْﻌَﻠْﻪُ ﻟَﻨﺎ ﻭَ ﻻَِﺑَﻮَﻳْﻪِ ﻓَﺮَﻃﺎ.
- ﺧﺪﺍﻳﺎ, ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻣﺎ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻩ .

ﻛﻴﻔﻴّﺖ ﺩﻓﻦ ﺍﻣﻮﺍﺕ
ﻭﻗﺘﻰ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻴّﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﺮ - ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﻞّ ﺧﻮﺍﺑﻴﺪﻥ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﻣﻴّﺖ ﺑﺮ ﺧﺎﻙ , ﻭ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ ﻗﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ , ﻭ ﻣﻨﺰﻟﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﻰ ﺭﻭﻧﺪ, ﻭ ﻳﺎﻭﺭﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎﻥ ﻳﺎﺭﻯ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ, ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﻚ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ, ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺭﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺩﻭﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ, ﺍﻗﺎﻣﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ - ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ,
1 - ﺟﻨﺎﺯﻩ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻗﺒﺮ ﻭﺍﺭﺩ ﻗﺒﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
2 - ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺩﺭ ﻗﺒﺮ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ ﻗﺒﺮ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﻗﺒﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺭﻭﺡ ﻣﻴّﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺆ ﺍﻝ ﻗﺒﺮ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻰ ﻛﻪ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ, ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
3 - ﻭ ﺍﮔﺮ ﺟﻨﺎﺯﻩ , ﺯﻥ ﺑﺎﺷﺪ, ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﻗﺒﻠﻪ ﺑﺮ ﺟﻠﻮ ﻗﺒﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ.
4 ﻭ 5 - ﺳﭙﺲ ﻭﻟﻰّ ﻣﻴّﺖ ﻳﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻭﻟﻰّ ﺑﻪ ﻭﻯ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ, ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﭘﺎ ﻭ ﺳﺮﺑﺮﻫﻨﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﺎﻯِ ﭘﺎﻫﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﻗﺒﺮ, ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
6 - ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ - ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﺮ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ - ﺑﺎ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ, ﻭ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻭ ﻭﻛﻴﻞ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﺖ .
7 - ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻓﺮﻭ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﻗﺒﺮ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀﻟﻠّﻬُﻢَّ, ﺍﺟْﻌَﻠْﻬﺎ ﺭَﻭْﺿَﺔ ﻣِﻦْ ﺭِﻳﺎﺽِ ﺍﻟْﺠَﻦَّﺔِ, ﻭَﻻﺗَﺠْﻌَﻠْﻬﺎ ﺣُﻔْﺮَﺓ ﻣِﻦْ ﺣُﻔَﺮِﺍﻟﻨّﺎﺭِ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ! ﺍﻳﻦ [ﻗﺒﺮ] ﺭﺍ ﺑﻮﺳﺘﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺑﻮﺳﺘﺎﻧﻬﺎﻯ ﺑﻬﺸﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺪﻩ , ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮔﻮﺩﺍﻝ ﻭ ﭼﺎﻟﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﺗﺶ [ﺟﻬﻨّﻢ ] ﻣﮕﺮﺩﺍﻥ .
8 - ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺑِﺴْﻢِ ﺍﻟﻠّﻪِ, ﻭَﺑِﺎﻟﻠّﻪِ, ﻭَﻓﻰ ﺳَﺒﻴﻞِ ﺍﻟﻠّﻪِ, ﻭَ ﻋَﻠﻰ ﻣِﻞَّﺔِ ﺭَﺳُﻮﻝِ ﺍﻟﻠّﻪِ(ﺹ ). ﺍﺀَﻟﻠّﻬُﻢَّ, ﺇِﻳﻤﺎﻧﺎ ﺑِﻚَ, ﻭَﺗَﺼْﺪﻳﻘﺎ ﺑِﻜِﺘﺎﺑِﻚَ, ﻫﺬﺍ ﻣﺎ ﻭَﻋَﺪَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﺭَﺳُﻮﻟُﻪُ, ﻭَ ﺻَﺪَﻕَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَ ﺭَﺳُﻮﻟُﻪُ. ﺍﺀَﻟﻞَّﻬُﻢَّ, ﺯِﺩﻧﺎ ﺇِﻳﻤﺎﻧﺎ ﻭَ ﺗَﺴْﻠﻴﻤﺎ.
- ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍ, ﻭ ﺑﻪ [ﻭﺳﻴﻠﻪ ] ﺧﺪﺍ, ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ, ﻭ ﺑﺮ ﺁﻳﻴﻦ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ ), ﺧﺪﺍﻳﺎ, [ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ] ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﻮ, ﻭ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺘﺎﺑﺖ [ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻫﻢ ], ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺭﺳﻮﻟﺶ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ, ﻭ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﺳﻮﻟﺶ ﺭﺍﺳﺖ ﮔﻔﺘﻨﺪ. ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺑﺮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻓﺰﺍﻯ .
9 - ﺳﭙﺲ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺳﭙﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻭﺩﻳﻌﻪ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺑﺮ ﻗﻠﺐ ﻭ ﻛﻼﻣﺶ ﺟﺎﺭﻯ ﺳﺎﺧﺖ , ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ.
10 - ﺳﭙﺲ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﺪﻥ ﻭ ﺭﻭﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺑﺎﻧﺪ.
11 - ﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﻛﻔﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﺳﺮ ﻭ ﭘﺎﻫﺎ ﻣﻰ ﮔﺸﺎﻳﺪ.
12 - ﻭ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺧﺎﻛﺴﺎﺭﻯ ﻭ ﺫﻟّﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﺐ ﺭﺣﻤﺖ ﻭ ﻋﻄﻮﻓﺖ ﻣﻮﻻﻳﺶ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ , ﺭﻭﻯ ﺧﺎﻙ ﻣﻰ ﻧﻬﺪ.
13 - ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﺮﺑﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ (ﻉ ) ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ, ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻣﺎﻳﻪ ﺍﻳﻤﻨﻰ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺰﻝ , ﻣﻨﺰﻝ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻮﺳّﻞ ﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺪﺍﺭﺩ.
14 - ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﮋﺩﻩ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ: ﺧﻮﺵ ‍ ﺁﻣﺪﻯ , ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪ, ﻭ ﺩﻋﺎﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺘﻐﻔﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺠﺎﺑﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩ, ﻭ ﮔﻮﺍﻫﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺗﻮ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﺍﺩﻧﺪ, ﻗﺒﻮﻝ ﻓﺮﻣﻮﺩ.
15 - ﺳﭙﺲ ﺍﻣﻮﺭﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﻴﺎﺗﺶ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ (ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺑﻪ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ - (ﺹ ) - ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﻯ [ﻭﻳﺎ: ﺧﻼﻓﺖ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ] ﺍﺋﻤّﻪ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖِ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ (ﺹ ) ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ,
16 - ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻴّﺖِ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻭ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﺒﺮ ﺍﺳﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﮕﻴﺮﺩ, ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺑﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻠﻘﻴﻦ , ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺆ ﺍﻝ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﻧﻜﻴﺮ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺧﺸﻨﻮﺩ ﻭ ﭼﺸﻢ ﺭﻭﺷﻦ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ.
17 - ﺳﭙﺲ ﺧﺸﺖ ﺭﻭﻯ ﻗﺒﺮ ﭼﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺻِﻞْ ﻭَﺣْﺪَﺗَﻪُ, ﻭَ ﺁﻧِﺲْ ﻭَﺣْﺸَﺘَﻪُ, ﻭَ ﺍﺭْﺣَﻢْ ﻏُﺮْﺑَﺘَﻪُ, ﻭَ ﺍﺀَﺳْﻜِﻦْ ﺇِﻟَﻴْﻪِ ﻣِﻦْ ﺭَﺣْﻤَﺘِﻚَ ﺭَﺣْﻤَﺔ ﻳَﺴْﺘَﻐْﻨﻰ ﺑِﻬﺎ ﻋَﻦْ ﺭَﺣْﻤَﺔِ ﻣَﻦْ ﺳِﻮﺍﻙَ, ﻭَﺍﺣْﺸُﺮْﻩُ ﻣَﻊَ ﻣَﻦْ ﻛﺎﻥَ ﻳَﺘَﻮَﻻّﻩُ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺑﺎ ﺍﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻦ ﻭ ﺍﺯ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻧﺠﺎﺗﺶ ﺑﺪﻩ , ﻭ ﻣﻮﻧﺲ ‍ ﻭﺣﺸﺖ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱِ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺍﺵ ﺑﺎﺵ , ﻭ ﺑﺮ ﻏﺮﺑﺖ ﺍﻭ ﺭﺣﻢ ﺁﺭ, ﻭ ﺍﺯ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻨﺎﻥ ﺭﺣﻤﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻭ ﮔﺴﻴﻞ ﺑﺪﺍﺭ, ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﺣﻤﺖ ﻏﻴﺮ ﺗﻮ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﮔﺮﺩﺩ, ﻭ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺘﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻣﺤﺸﻮﺭ ﻓﺮﻣﺎ.
18 - ﻭﻗﺘﻰ ﭼﻴﺪﻥ ﺧﺸﺖ ﺑﺮ ﻗﺒﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺩ, ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻫﺎﻯ ﻣﻴّﺖ ﺍﺯ ﻗﺒﺮ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
19 - ﺧﺎﻙ ﺭﻭﻯ ﻗﺒﺮ ﻣﻰ ﺭﻳﺰﺩ, ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻒ ﺩﺳﺖ , ﺧﺎﻙ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﻗﺒﺮ ﻣﻰ ﺭﻳﺰﻧﺪ, ﻣﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﻴّﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
20 - ﺣﺎﻝ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺧﺎﻙ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ:
ﺍِ ﻧّﺎ ﻟِﻠّﻪِ, ﻭَ ﺇِﻧّﺎ ﺇِﻟَﻴْﻪِ ﺭﺍﺟِﻌُﻮﻥَ, ﻫﺬﺍ ﻣﺎ ﻭَﻋَﺪَﺍﻟﻠّﻪُ, ﻭَ ﺻَﺪَﻕَ [ﺍﻟْﻤُﺮْﺳَﻠُﻮﻥَ], ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺯِﺩْﻧﺎ ﺇِﻳﻤﺎﻧﺎ ﻭَ ﺗَﺴْﻠﻴﻤﺎ.
- ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﻳﻴﻢ , ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺍﻭ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﻳﻢ , ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ, ﻭ [ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ] ﺭﺍﺳﺖ ﮔﻔﺘﻨﺪ, ﺧﺪﺍﻳﺎ, ﺑﺮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻓﺰﺍﻯ .
21 - ﻗﺒﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﺎﻙ ﭘُﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﭼﻬﺎﺭ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
22 - ﻗﺒﺮ ﺭﺍ ﻣﺴﻄّﺢ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
23 - ﺭﻭﻯ ﻗﺒﺮ ﺁﺏ ﻣﻰ ﭘﺎﺷﻨﺪ.
24 - ﭘﺎﺷﻴﺪﻥ ﺁﺏ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﺳﺮ ﻗﺒﺮ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ, ﻭ ﺳﭙﺲ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﻮﻯ ﻗﺒﺮ ﺭﺍ ﺩﻭﺭ ﻣﻰ ﺯﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻗﺒﺮ ﺑﺮﮔﺮﺩﻧﺪ. ﻭ ﺍﮔﺮ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﺎﻧﺪ, ﺑﺮ ﻭﺳﻂ ﻗﺒﺮ ﻣﻰ ﺭﻳﺰﻧﺪ.
ﻧﻤﺎﺯﻯ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻓﻦ ﻣﻴّﺖ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻗﺒﺮ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ
ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺿﺮﺭ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴّﺖ ﺩﻭﺭ, ﻭ ﺩﺭ ﻧﻴﻜﻰ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺍﺯ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (ﻉ ) ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻭﻗﺘﻰ ﻣﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﻓﻦ ﻧﻤﻮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﻛﺴﭙﺎﺭﻯ ﺍﺵ ﻓﺎﺭﻍ ﺷﺪﻳﺪ, ﻭﺍﺭﺙ ﻳﺎ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪ ﻳﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻗﺒﺮ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺩﻭ ﺭﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ, ﺩﺭ ﺭﻛﻌﺖ ﺍﻭّﻝ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﻓﺎﺗﺤﻪ ﻭ ﺩﻭ ﺳﻮﺭﻩ ﻗُﻞْ ﺍﺀَﻋُﻮﺫُ ﺑِﺮَﺏِّ ﺍﻟْﻔَﻠَﻖ , ﻭﺳﻮﺭﻩ ﻗُﻞْ ﺍﺀَﻋُﻮﺫُ ﺑِﺮَﺏِّ ﺍﻟﻨّﺎﺱ . ﻣﻌﻮﺫّﺗﻴﻦ… ﻛﻴﻔﻴّﺖ ﺭﻛﻌﺖ ﺩﻭّﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮﺭﻩ ﺣﻤﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺳﻮﺭﻩ ﻗُﻞْ ﻫُﻮَﺍﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﺣَﺪ, ﻭ ﺳﻮﺭﻩ ﺇِﻧّﺎ ﺍﺀَﻧْﺰَﻟْﻨﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ, ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺳﻮﺭﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﻬﻤّﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﻫﺎﻯ ﻧﺎﻓﻠﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ, ﻭ ﺑﻌﺪ ﺭﻛﻮﻉ ﻭ ﺳﺠﺪﻩ ﺑﺠﺎ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺠﺪﻩ ﺍﺵ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ:
ﺳُﺒْﺤﺎﻥَ ﻣَﻦْ ﺗَﻌَﺰَّﺯَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺪْﺭَﺓِ, ﻭَ ﻗَﻬَﺮَ ﻋِﺒﺎﺩَﻩُ ﺑِﺎﻟْﻤَﻮْﺕِ.
- ﭘﺎﻙ ﻭ ﻣﻨﺰّﻩ ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﻳﺶ , ﻋﺰﻳﺰ ﻭ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ, ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﭼﻴﺮﻩ ﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺳﭙﺲ ﺳﻼﻡ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻗﺒﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﺍﻯ ﻓﻼﻧﻰ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻧﻰ , ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮ ﻭ ﻳﺎﺭﺍﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺴﻠّﻤﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ, ﻋﺬﺍﺏ ﻭ ﺗﻨﮕﻰ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﺒﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ, ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ , ﺍﻋﻢّ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﻩ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺂﻣﺮﺯﺩ, ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﻋﺎﻯ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺴﺘﺠﺎﺏ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ.
ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺍﻭ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﺍﻯ ﻓﻼﻧﻰ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻧﻰ , ﭼﺸﻢ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﺎﺵ , ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﻋﺰّﻭﺟﻞّ - ﺗﻮ ﺭﺍ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪ. ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﺎﺯ ﮔﺰﺍﺭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺮ ﺣﺮﻑ , ﻫﺰﺍﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﻚ ﻋﻄﺎ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﻭ ﻫﺰﺍﺭ ﮔﻨﺎﻩ ﺍﻭ ﻣﺤﻮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﭘﺲ ‍ ﻭﻗﺘﻰ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪ, ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﻳﻚ ﺻﻒ ﺍﺯ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﻣﻰ ﺍﻧﮕﻴﺰﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺩَﺭِ ﺑﻬﺸﺖ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻭ ﺑﺪﺭﻗﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ, ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺑﻬﺸﺖ ﺷﺪ, ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻫﺰﺍﺭ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﻭ ﻣﻰ ﺁﻳﻨﺪ, ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻤﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺍِﺳْﺘَﺒْﺮَﻕ (94) ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ , ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﻛﻮﺯﻩ ﺍﻯ ﺍﺯ ﻧﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺁﺏ ﺳَﻠْﺴَﺒﻴﻞ ﺍﺳﺖ . ﭘﺲ ﻭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﺒﻖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﺏ ﻣﻰ ﺁﺷﺎﻣﺪ, ﻭ ﺧﺸﻨﻮﺩﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺳﺖ .
ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺍﻃّﻼﻉ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ: ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻣﻴّﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﻓﺎﺕ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺟﻮﺍﺏ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ : ﺍﮔﺮ ﺳﻨﻦ ﺷﺮﺍﻳﻊ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﻣﺴﺘﺤﺒّﺎﺕ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺁﻭﺭﻯ , ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﺭﺵ ﺧﺎﻣﻮﺵ ‍ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺗﺼﻨﻴﻔﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺣﺎﺩﻳﺜﻰ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ : ﺍﮔﺮ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﺒﺎﺩﺗﻰ ﺑﻪ ﻣﻜﻠّﻒ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﻭﻯ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ, ﺑﻪ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ, ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ, ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻛَﺮَﻡ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﻭ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ ) ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ, ﻭ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﺤﻤّﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻭ ﺍﺑﻦ ﺑﺎﺑﻮﻳﻪ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮﺩﻳﻢ .
ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ, ﻫﺮﻛﺲ ﺍﺯ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﻜﻰ ﺟﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﮔﺎﺭ ﺭﻭﺯ ﺟﺰﺍﺳﺖ , ﻣﻴّﺖ ﺭﺍ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﺤﻤّﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ (ﻉ ) ﻋﺮﺽ ‍ ﻛﺮﺩﻡ ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻛﻨﻴﻢ ؟ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺑﻠﻪ . ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ : ﺁﻳﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺭﻭﻳﻢ ﺻﺪﺍﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺑﻠﻪ , ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺳﻮﮔﻨﺪ, ﻣﺴﻠّﻤﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻣﺪﻥ ﺷﻤﺎ ﺧﺒﺮﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺷﺎﺩﻣﺎﻥ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺍُﻧﺲ ‍ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻭﻯ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ : ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﻓﺘﻴﻢ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ؟ ﻓﺮﻣﻮﺩ, ﺑﮕﻮ:
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺟﺎﻑِ ﺍﻻَْﺭْﺽَ ﻋَﻦْ ﺟُﻨُﻮﺑِﻬِﻢْ, ﻭَ ﺻﺎﻋِﺪْ ﺇِﻟَﻴْﻚَ ﺍﺀَﺭْﻭﺍﺣَﻬُﻢْ, ﻭَﻟَﻖِّﻬِﻢْ ﻣِﻨْﻚَ ﺭِﺿْﻮﺍﻧﺎ, ﻭَﺍﺀَﺳْﻜِﻦْ ﺇِﻟَﻴْﻬِﻢْ ﻣِﻦْ ﺭَﺣْﻤَﺘِﻚَ ﻣﺎ ﺗَﺼِﻞُ ﺑِﻪِ ﻭَﺣْﺪَﺗَﻬُﻢْ, ﻭَ ﺗُﻮﻧِﺲُ ﺑِﻪِ ﻭَﺣْﺸَﺘَﻬُﻢْ, ﺇِﻥَّﻚَ ﻋَﻠﻰ ﻛُﻞِّ ﺷَﻰْﺀٍ ﻗَﺪﻳﺮٌ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﻬﻠﻮﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﻛﻨﺎﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻭﺳﻌﺖ ﺩﻩ , ﻭ ﺍﺭﻭﺍﺡ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻻﺑﺮ, ﻭ ﺧﺸﻨﻮﺩﻳﻰ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺭﺯﺍﻧﻰ ﺩﺍﺭ, ﻭ ﺍﺯ ﺭﺣﻤﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻨﺎﻥ ﺭﺣﻤﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺴﻴﻞ ﺩﺍﺭ ﻛﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻩ , ﻭ ﻣُﻮﻧﺲ ‍ ﻭﺣﺸﺖ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱِ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺷﺎﻥ ﮔﺮﺩﻯ , ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺮ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻰ .
ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺻﻔﻮﺍﻥ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﻮﺍﻟﺤﺴﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﻛﺎﻇﻢ (ﻉ ) ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ : ﺁﻳﺎ ﻣﻴّﺖ ﺳﻼﻡ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺳﻼﻡ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ, ﻭ ﺩﻋﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻗﺒﺮ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﻯ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﺩ؟ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺑﻠﻪ , ﺁﻳﺎ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﻛﻔّﺎﺭ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ؟! (ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮﺩﻳﻢ .)
ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﺣﻀﺮﺕ (ﻉ ) ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﻛﻔّﺎﺭ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ, ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺎﻓﺮﺍﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ ) ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﺸﺘﻦ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﺪﺭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻄﺎﺏ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ : ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﻡ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ, ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺣﻖّ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻢ .
ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ, ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻳﺪ.
ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺍﻣﻮﺍﺕ , ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﻤﺰﺍﺭ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮ ﺫﻛﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ.
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺘﺤﺒّﺎﺕ ﻣﺆﻛّﺪ ﺑُﺮﺩﻥ ﻋﺬﺍ ﻭ ﺧﻮﺭﺍﻛﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﻣﻴّﺖ ﺍﺳﺖ , ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ (ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻓﻀﻞ ﺍﻟﺼّﻼﺓ ﻭ ﺍﻟﺴّﻼﻡ ) ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻴّﺖ ﻣﺠﻠﺲ ‍ ﻋﺰﺍ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻛﻨﻨﺪ, ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎﻗﺮ (ﻉ ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺍﺯ ﺭﻭﺯ ﻣﺮﮒ ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻴّﺖ , ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻮﮔﻮﺍﺭﻯ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺷﻮﺩ.
ﺫﻛﺮ ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺐ ﺍﻭّﻝ ﺩﻓﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ
ﺣﺬﻳﻔﺔ ﺑﻦ ﻳﻤﺎﻥ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: ﻫﻴﭻ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﻯ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺷﺐ ﺍﻭّﻝ ﺩﻓﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻴّﺖ ﻧﻴﺴﺖ , ﭘﺲ ﺑﺎ ﺻﺪﻗﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﮔﺎﻧﺘﺎﻥ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﻨﻴﺪ؛ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﻴﺎﻓﺘﻴﺪ, ﺩﻭ ﺭﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ, ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ : ﺩﺭ ﺭﻛﻌﺖ ﺍﻭّﻝ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻓﺎﺗِﺤَﺔُ ﺍﻟْﻜِﺘﺎﺏ ﻭ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺁﻳَﺔُ ﺍﻟْﻜُﺮﺳﻰ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺳﻮﺭﻩ ﻗُﻞْ ﻫُﻮَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﺣَﺪ؛ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻛﻌﺖ ﺩﻭّﻡ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻓﺎﺗِﺤَﺔُ ﺍﻟْﻜِﺘﺎﺏ ﻭ ﺩﻩ ﺑﺎﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﺍﺀَﻟْﻬﺎﻛُﻢُ ﺍﻟﺖَّﻜﺎﺛُﺮ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﻧﻤﺎﺯﮔﺰﺍﺭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﻼﻡ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﮕﻮﻳﺪ:
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺻَﻞِّ ﻋَﻠﻰ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ ﻭَ ﺁﻝِ ﻣُﺤَﻢَّﺪٍ, ﻭَ ﺍﺑْﻌَﺚْ ﺛَﻮﺍﺑَﻬُﻤﺎ ﺇِﻟﻰ ﻗَﺒْﺮِ ﺫﻟِﻚَ ﺍﻟْﻤَﻲِّﺖِ, ﻓُﻼﻥِ ﺑْﻦِ ﻓُﻼﻥٍ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺑﺮ ﻣﺤﻤّﺪ ﻭ ﺁﻝ ﻣﺤﻤّﺪ ﺩﺭﻭﺩ ﻓﺮﺳﺖ , ﻭ ﺛﻮﺍﺏ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎﺯ, ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺒﺮ ﺁﻥ ﻣﻴّﺖ , ﻓﻼﻧﻰ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻧﻰ , ﺑﺮﺳﺎﻥ .
ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻟﺤﻈﻪ , ﻫﺰﺍﺭ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻗﺒﺮ ﻣﻴّﺖ ﮔﺴﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻪ ﻭ ﺣُﻠّﻪ ﺩﺍﺭﺩ, ﻭ ﺗﺎ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺗﻨﮕﻰ ﻗﺒﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺒﺪّﻝ ﺑﻪ ﻭﺳﻌﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ, ﻭ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻛﻪ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺗﺎﺑﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﮔﺰﺍﺭ ﺣﺴﻨﻪ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﻚ ﻋﻄﺎ ﺷﺪﻩ , ﻭ ﻣﻘﺎﻣﺶ ﭼﻬﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ.
ﺑﺎ ﻭﻓﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺍﺕ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﻭﻓﺎ ﺑﺎﺵ , ﻭ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻮ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ , ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻣﻜﻦ , ﻭ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺁﻭﺭ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎﻥ - ﺟﻞّ ﺟﻼﻟﻪ - ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﻯ , ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺁﺭﺯﻭ ﺩﺍﺭﻯ , ﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺧﻮّﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻮ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ , ﻋﻄﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ , ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺬﻝ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻰ ﺍﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻛﻨﻰ , ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺻﻼ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﻭﻋﺪﻩ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﻨﻤﻮﺩﻩ ﺍﻯ .
ﻧﻤﺎﺯﻯ ﻫﺪﻳﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺍﺕ
ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖ , ﺩﻭ ﺭﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺛﻮﺍﺏ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻫﻞ ﻗﺒﻮﺭ ﻣﺆﻣﻦ ﺁﻥ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﻫﺪﻳﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ, ﻭ ﻣﻦ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺭﻛﻌﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻧﻘﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻭﻯ ﮔﻔﺖ : ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺮ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻧﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻡ ﻭ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺩﻳﺪﻡ ﻛﻪ ﻧﻮﺭﻯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺗﻌﺠّﺐ ﮔﻔﺘﻢ : ﻻ ﺇِﻟﻪَ ﺇِﻻ ﺍﻟﻠّﻪ , ﮔﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ - ﻋﺰّﻭﺟﻞّ - ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺷﻨﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﻫﺎﺗﻔﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺭ ﻧﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﺍﻯ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ ﺩﻳﻨﺎﺭ, ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻳﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺍﻳﻤﺎﻧﻰ ﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﻗﺒﻮﺭ ﺍﺳﺖ . ﮔﻔﺘﻢ : ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ, ﺍﺯ ﺗﻮ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻫﺪﻳّﻪ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﮔﻔﺖ : ﻣﺆﻣﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺐ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻭ ﻭﺿﻮﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﻭ ﺭﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺭﻛﻌﺖ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﻓﺎﺗِﺤَﺔُ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﻭ ﺳﻮﺭﻩ ﻗُﻞْ ﻳﺎ ﺍﺀَﻱُّﻬَﺎ ﺍﻟْﻜﺎﻓِﺮُﻭﻥ , ﻭ ﺳﻮﺭﻩ ﻗُﻞْ ﻫُﻮَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﺍﺀَﺣَﺪ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻧﻤﻮﺩ, ﻭ ﮔﻔﺖ :
ﺍﺀَﻟّﻠﻬُﻢَّ, ﺇِﻧّﻰ ﻗَﺪْ ﻭَﻫَﺒْﺖُ ﺛَﻮﺍﺑَﻬﺎ ﻻَِﻫْﻞِ ﺍﻟْﻤَﻘﺎﺑِﺮِ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻤُﺆْﻣِﻨﻴﻦَ.
- ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ, ﺑﺮﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺛﻮﺍﺏ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﻫﺪﻳﻪ ﻧﻤﻮﺩﻡ .
ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ, ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻰ ﻭ ﻧﻮﺭ ﻭ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻭ ﺷﺎﺩﻣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺮﻕ ﻭ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺳﻮ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻤﻮﺩ.
ﻣﺎﻟﻚ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: ﻣﻦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺒﻬﺎﻯ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ , ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ ) ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺏ ﺩﻳﺪﻡ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺍﻯ ﻣﺎﻟﻚ , ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍُﻣّﺖ ﻣﻦ ﻫﺪﻳّﻪ ﻧﻤﻮﺩﻯ , ﺛﻮﺍﺏ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﺗﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.
ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻗﺼﺮﻯ ﺑﻬﺸﺘﻰ ﻛﻪ ﻣُﻨﻴﻒ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ, ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮﺩ.
ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ : ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻣُﻨﻴﻒ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﻣُﺸْﺮِﻑِ ﺑﺮ ﺍﻫﻞ ﺑﻬﺸﺖ .
ﺍﻛﻨﻮﻥ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻢ : ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﻭﺭ ﻧﻤﻰ ﺷﻤﺎﺭﻳﻢ , ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﺿﻤﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﮔﺎﻫﺘﺮ ﺍﺳﺖ , ﺯﻳﺮﺍ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﺯﻳﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻘﻴّﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ

آداب مربوط به محتضر

شايسته است كه وقتى مرگ انسان فرا رسيد، زير پاهايش رو به قبله قرار داده شود و يا خودش قرار بدهد، و كسى در نزد او قرآن بخواند - و دو سوره يسَّ والصّافات بيشتر از همه سوره هاى قرآن مورد تاءكيد است -، و نيز به ذكر خداوند متعال مشغول گشته ، و شهادَتَيْن و اقرار به يكايك ائمّه [(عليهم السلام )] را به ترتيب ، و نيز كلمات فرج را به ميّت تلقين كند. و كلمات فرج عبارتند از:
لا إِلهَ إِلا اللّهُ الْحَليمَ الْكَريمُ، لاإِلهُ إِلا اللّهُ الْعَلِىُّ الْعَظيمَ، سُبْحانَ اللّهِ رَبِّ السَّمواتَ السَّبْعِ وَ رَبِّ الاَْرْضينَ السَّبْعِ وَ ما فيهِنَّ وَ مابَيْنَهُنَّ وَ ما تَحْتَهُنَّ وَ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظيمِ، وَ الْحَمْدُللّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ، وَالصَّلاةُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَيِّبينَ.
- معبودى جز خداوند بردبار بزرگوار نيست ، معبودى جز خداوند بلند مرتبه بزرگ نيست ، پاك و منزّه است خداوندى كه پروردگار آسمانها و زمينهاى هفتگانه و تمام آنچه در آنها و در ميان آنها و در زير آنها وجود دارد، و پروردگار عرش بزرگ مى باشد. و سپاس خدايى را كه پروردگار عالميان است . و درود و رحمت [ويژه خداوند] بر حضرت محمّد و خاندان پاك او باد.
و نيز شخص جنب و زن حايض در نزد محتضر حاضر نشوند.
بعد قطعات كفن و كافور و ديگر چيزهايى را كه براى غسل دادن ميّت نياز است ، از پاكيزه ترين و بى شبهه ترين وجهى كه مقدور است برداشته مى شود. البتّه مستحبّ است كه خود انسان در حال حيات خويش آنها را فراهم و آماده كند، تا بعد از وفاتش در تكميل آن كوتاهى نشود.
اعمال وقت احتضار
اينك امورى كه سزاوار است در حال احتضار بدان عمل شود، ذكر مى كنيم :
1 - واجب است - به كيفيّتى كه گذشت - ميّت رو به قبله شود، و شايد مقصود از آن اين باشد كه : خداوندا، همه درها را ترك نموده و با حالت ذلّت بندگى و دلشكستگى از اسباب دنيوى دل بريده ، و تنها به سوى تو متوجّه شده ام .
2 - مستحبّ است زود دستهاى ميّت را از سمت راست و چپ دراز نموده و دو طرف بدنش كشيده شود. شايد معناى آن اين باشد كه پروردگارا، من تسليم توام و خويشتن را با دست و وجود خود در پيشگاه تو انداختم .
3 - مستحبّ است در نزد او قرآن خوانده شود، و دو سوره يَّس و صافّات فضيلت بيشترى از ديگر سوره ها دارند.
4 - چنانكه پيش از اين ذكر كرديم مستحبّ است در نزد محتضر كلمات فرج گفته شود، و كم عبارتند از:
لا إِلَهَ إِلا اللّهُ الْحَليمُ الْكَريمُ، لا إِلهَ إِلا اللّهُ الْعَلِىُّ الْعَظيمُ، سُبْحانَ اللّهِ رَبِّ السَّمواتِ السَّبْعِ وَ رَبِّ الاَْرضينَ السَّبْعِ وَ مافيهِنَّ وَ ما بَيْنَهُنَّ وَ ما تَحْتَهُنَّ، وَ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظيمِ. وَالْحَمْدُللّهِ رَبِّ الْعالَمينَ، وَالصَّلاةُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبينَ [الطّاهِرينَ].
- معبودى جز خداوند بردبار بزرگوار نيست ، معبودى جز خداوند بلند مرتبه بزرگ نيست ، پاك و منزّه است خداوندى كه پروردگار آسمانها و زمينهاى هفتگانه و تمام آنچه در آنها و در ميان آنها و در زير آنها وجود دارد و پروردگار عرش بزرگ مى باشد. و سپاس خدايى را كه پروردگار عالميان است . و درود و رحمت [ويژه خداوند] بر حضرت محمّد و خاندان پاك [و پاكيزه ] او باد.
5 - از امور مهمّ در اين هنگام آن است كه شهادت بر يگانگى خداوند - جلّ جلاله - و رسالت حضرت محمّد(ص ) و امامت و سرورى ائمّه (عليهم السلام ) اهل بيت معصوم او را كه محتضر بدان اقرار مى نمود، به يادش آورده و به او تلقين كنند.
6 - بهتر است كسى كه در حضور محتضر است بكوشد كه دنيا را در نزد او كوچك جلوه داده ، و از دار فنا متنفّر و بيزارش نموده ، و آرزو و اميدش را به رحمت خداوند - جلّ جلاله - بيشتر و بدان متمايل كند، و گمانش را به خداوند - جلّ جلاله - نيكو، و او را مشتاق ملاقات با او گرداند، تا محتضر در اين حالت به جاى اشتغال به خداوند - جلّ جلاله - به دار فنا و نيستى مشغول نشده ، و روحش با حالت لغزش و كوتاهى و سوء تدبير و با حالتى كه تمام عذرها [يا: تدبيرهاى خود] را پايان يافته مى بيند از دنيا خارج نشود.
7 - هنگام سكرات و بى هوشيهاى مرگ ، سخن گفتن و هر امر ديگرى كه موجب مى شود ميّت به آن مشغول مى گردد كم كنند.
8 - اگر شخص عارفى نزد مختصر است حاضر است بكوشد كه دل و عقل در تمام حركات و سكنات ، به خداوند - جلّ جلاله - توجّه داشته باشد.

 

آداب کلی نماز:

1. استفاده از انگشتر عقيق .

2. پوشيدن لباس پاكيزه .

3. شانه كردن موها .

4. مسواك كردن قبل از نماز .

5. خود را براى نماز خوشبو نمودن .

6. خواندن نماز در اول وقت ؛ هر چه به اول وقت نزديكتر باشد، بهتر است، مگر آنكه تاءخير آن از جهاتى بهتر باشد؛ مثلا صبر كند، تا نماز را به جماعت بخواند.

7. خواندن نماز به جماعت .

8. گفتن اذان و اقامه به گونه اى كه بين اذان و اقامه به اندازه يك سجده فاصله بيندازد و دعاهاى وارده را بخواند.

9. همراه داشتن عمامه با تحت الحنك در نماز .

10. پوشيدن لباس سفيد و عبا براى نماز.

مستحبات و مكروهات اذان و اقامه :

1. بلند كردن صدا در اذان و اقامه براى مرد مستحب است ؛ به گونه اى كه بلندى صدا در اقامه ، بلندتر از صداى اذان نباشد.

2. مستحب است كه زن موقع نبودن مرد نامحرم كلمات اذان و اقامه را آهسته بگويد.

3. مستحب است كه نمازگزار اذان را آرام و شمرده بگويد؛ (يعنى كلمات اذان را آشكارا ادا كند، به طورى كه شنونده بتواند حروفش را بشمارد).و همچنين مستحب است كه وقف كردن در آخر هر بخش اذان را كمى طول بدهد.

4. به سرعت گفتن اقامه مستحب است ؛ آن به اين معنى كه وقف در آخر هر بخش را طول ندهد.

5. مستحب است كه اذان گو در جايى بلند، مانند مناره ، بايستد تا صدايش ‍ به نمازگزاران برسد.

6. مستحب است كه اذان گو در وقت گفتن اذان و اقامه ، مخصوصا در اقامه رو به قبله باشد و كراهت دارد كه انسان در گفتن بعضى جملات اذان روى خود را به طرف راست يا چپ بچرخاند.

7. سخن گفتن در بين جمله هاى اذان و اقامه مخصوصا در بين جمله هاى اقامه مكروه است .

8. مستحب است كه اذان گو در وقت گفتن اذان با طهارت و وضو باشد.

9. مستحب است كه انسان وقتى صداى اذان را مى شنود آن را همراه مؤ ذن آهسته تكرار كند.

10. اگر مؤ ذن صدا را در گلو بيندازد، چنانچه غنا نشود، مكروه است .

11. اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند مستحب است اذان و اقامه بگويد.

12. اگر نمازگزار بين اذان و اقامه بقدرى فاصله دهد كه اذانى را كه گفته است ، اذان اين اين اقامه حساب نشود، مستحب است كه اذان و اقامه را دوباره بگويد.

13. اگر نمازگزار بين اذان و اقامه و نماز بقدرى فاصله دهد كه اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است كه دوباره براى آن نماز،اذان و اقامه بگويد.

14. اگر پيش از آنكه نمازگزار به اندازه ركوع خم شود، يادش بيايد كه اذان يا اقامه را فراموش كرده است ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است كه براى گفتن اذان و اقامه نماز خود را بشكند.

مستحبات تكبيرة الاحرام :

1. مستحب است بعد از تكبيرة الاحرام بگويد:

يا محسن قد اتاك المسيى و قد امرت المحسن ان يتجاوز عن المسيى انت المحسن و انا المسيى، بحق محمد و آل محمد صل على محمد و آل محمد و تجاوز عن قبيح ما تعلم منى

؛ اى خدايى كه به بندگان احسان مى كنى ! بنده گنهكار به در خانه تو آمده است و تو خود امر كرده اى كه نيكوكار كه از گنهكار بگذرد؛ تو نيكوكارى و من گنهكار. به حق محمد و آل محمد صل الله عليه و آله رحمت خود را بر محمد و آل محمد فرست و از بديهايى كه مى دانى از من سر زده است ، بگذر!

2. مستحب است موقع گفتن تكبير اول نماز و تكبيرهاى بين نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.

3. مستحب است هنگام بالا آوردن دست ها تا مقابل گوشها انگشتان دست بسته باشد و كف دست رو به قبله قرار گيرد.

4. مستحب است گفتن شش تكبير كه با تكبيرة الاحرام جمعا هفت تكبير شود؛ به اين نحو كه يا قبل از گفتن تكبيرة الاحرام ، شش تكبير بگويد يا بعد از آن و يا بين قبل و بعد تقسيم كند. (دعاهاى وارده براى اين تكبيرها در جلد 1 ترجمه تحريرالوسيله ، مساءله دوم ، صفحه 249 آمده است .)

5. براى امام جماعت مستحب است كه تكبيرة الاحرام را با صداى بلند بگويد، به طورى كه قابل شنيدن براى افراد پشت سر او باشد.

6. براى امام جماعت مستحب است كه شش تكبير ديگر را آهسته بگويد.

مستحبات قيام :

1. در قيام ، هنگام خواندن حمد و سوره ، مستحب است كه دست ها و انگشتان حركت نكند.

2. در حال ايستادن ، مستحب است كه بدن راست نگه داشته شود و شانه ها پايين انداخته شود.

3. مستحب است كه نمازگزار در حال ايستادن ، دست ها را روى رانها بگذارد و انگشتها را به هم بچسباند.

4. مستحب است كه نمازگزار در حال ايستادن جاى سجده را نگاه كند.

5. مستحب است كه نمازگزار سنگينى بدن را به طور مساوى روى دو پا بيندازد و با خضوع و خشوع باشد.

6. مستحب است كه نمازگزار پاها را پس و پيش نگذارد.

7. مستحب است كه مرد پاها را سه انگشت باز تا يك وجب فاصله دهد، اما زن سزاوار است پاها را به هم بچسباند.

مستحبات و مكروهات قرائت و ذكر :

1. در نماز جمعه و در نماز ظهر جمعه مستحب است كه در ركعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره منافقون خوانده شود.

2. كسى كه به هيچ قسم نمى تواند صحيح نماز را ياد بگيرد، احتياط مستحب آن است كه نماز را به جماعت به جا آورد.

3. احتياط مستحب است كه در نماز، وقف به حركت و وصل به سكون ننمايد.

4. مستحب است كه نمازگزار در ركعت سوم و چهارم بعد از تسبيحات اربعه استغفار كند؛ مثلا بگويد:

استغفر اللّه ربى و اتوب اليه يا بگويد:

اللهم اغفرلى .

5. مستحب است كه نمازگزار در ركعت اول ، پيش از خواندن حمد، بگويد:

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم .

6. مستحب است كه در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر (بسم اللّه الرحمن الرحيم ) بلند و حمد و سوره شمرده و آهسته خوانده شود و در آخر هر آيه وقف شود؛ يعنى به آيه بعد چسبانده نشود. همچنين در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه شود.

7. مستحب است اين كه نمازگزار اگر نماز را به جماعت مى خواند، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادى مى خواند، بعد از آن كه حمد خودش تمام شد، بگويد:

الحمد اللّه رب العالمين .

8. مستحب است بعد از خواندن سوره

قل هو اللّه احد يك يا دو يا سه مرتبه گفته شود:

كذالك اللّه ربى يا سه مرتبه

كذالك اللّه ربنا.

9. سزاوار است كه نمازگزار بعد از خواندن سوره ، كمى صبر كند و سپس ‍ تكبير پيش از ركوع يا قنوت را بگويد.

10. مستحب است كه در تمام نمازها، در ركعت اول ، سوره

انا اءنزلناه و در ركعت دوم هم سوره

قل هواللّه احد خوانده شود.

11. مستحب است در نماز صبح ، سوره

عم يتسائلون يا سوره

هل اءتى و يا

غاشيه ،

قيامت و نظائر آن ، يعنى سوره هاييكه به مقدار يكى از اين سور، آيه دارد خوانده شود.

12. مستحب است كه در نماز ظهر سوره

سبح اسم ربك الاعلى يا سوره شمس و در نماز عصر و مغرب سوره

اذا جاء نصر اللّه يا سوره

الهيكم التكاثر خوانده شود.

13. مستحب است كه در نماز و عشاى شب جمعه براى ركعت اول ، سوره جمعه و براى دوم ، سوره

اعلى و در نماز ظهر و عصر جمعه براى ركعت اول ، سوره جمعه و براى ركعت دوم ، سوره منافقون قرائت شود.

14. مستحب است كه نمازگزار در نماز صبح روز جمعه در ركعت اول ، سوره جمعه و در ركعت دوم ، سوره توحيد را بخواند و در نماز مغرب شب جمعه در ركعت اول ، سوره جمعه و در ركعت دوم ، سوره توحيد را بخواند.

15. مستحب است كه نمازگزار در قرائت رعايت ترتيل را نمايد و كلمات را آرام ، شمرده و واضح بخواند.

16. مستحب است كه نمازگزار در جاهايى كه علماى تجويد، وقف در آن جاها را معتبر دانسته اند، وقف كند.

17. مستحب است كه نمازگزار در هنگام خواندن سوره ، وقتى به آيه رحمت رسيد، از خدا طلب رحمت بنمايد و اگر به آيه عذاب جهنم و بلا رسيد، از خدا طلب پناه از عذاب كند.

18. اگر نمازگزار ترس از آن دارد كه وقتى سوره طولانى مى خواند، وقت تنگ شود و نماز دومش قضا شود، مستحب است كه سوره كوتاه قرائت كند.

19. مستحب است كه نمازگزار در نافله نمازهاى شب (نافله مغرب ، عشا و نماز شب ) قرائت را بلند و در نافله نمازهاى روز (نافله صبح ، ظهر و عصر) آهسته بخواند.

20. كراهت دارد كه در هر ركعت از نمازهاى واجب ، بيش از يك سوره قرائت شود.

21. مكروه است كه انسان در تمام نمازهاى يك شبانه روز، سوره

قل هو اللّه احد را نخواند.

22. خواندن سوره

قل هو اللّه احد با يك نفس مكروه است .

23. مكروه است كه انسان سوره اى را كه در ركعت اول خوانده ، در ركعت دوم نيز بخواند. (مگر اين كه در هر دو ركعت ، سوره

قل هو اللّه احد را قرائت كند.)

مستحبات و مكروهات ركوع :

1. مستحب است كه ذكر ركوع ، سه ، پنج يا هفت مرتبه و يا بيشتر قرائت شود.

2. كسى كه نمى تواند ايستاده يا نشسته ركوع كند و تنها مى تواند در حال نشسته ، كمى خم شود يا در حال ايستاده با سر اشاره كند، احتياط مستحب آن است كه بعد از نمازى كه براى ركوع آن با سر اشاره كند نماز ديگرى هم بخواند و هنگام ركوع ، بنشيند و هر قدر مى تواند براى ركوع خم شود.

3. مستحب است كه نمازگزار قبل از ركوع ، در حالى كه راست ايستاده تكبير بگويد.

4. مستحب است هنگام ركوع ، زانوها به عقب داده شود و پشت صاف نگهداشته شود؛ گردن نيز كشيده و مساوى پشت باشد.

5.مستحب است كه انسان هنگام ركوع ،بين دو قدم خود را نگاه كند.

6. مستحب است كه هنگام ركوع ، پيش از ذكر يا بعد از آن صلوات فرستاده شود.

7.مستحب است كه نمازگزار بعد از ركوع هنگامى كه برخاست و راست ايستاد، در حال آرامى بدن بگويد:

سمع اللّه لمن حمده .

8. مستحب است كه زنها در ركوع ، دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.

9. مستحب است كه انسان پيش از گذاشتن دست چپ بر زانوى چپ ، دست راست را بر زانوى راست بگذارد.

10. مستحب است كه نمازگزار در هنگام ركوع ، انگشتان كف دست خود را از هم باز كرده و آنها را از زانوهاى خود پر كند.

11. مستحب است كه پيش از گفتن ذكر ركوع ، دعاى وارده خوانده شود.

12. مستحب است كه نمازگزار در حالت ركوع ، آرنج ها را باز كند.

13. مكروه است كه نمازگزار در حال ركوع ، سر را به زير انداخته و دستها را به پهلو بچسباند و يا دستها را در بين دو زانوى خود قرار دهد.

14. مكروه است كه نمازگزار در حال ركوع ، دو دست خود را زير جامه هاى خود پنهان كند.

مستحبات و مكروهات سجده :

1. مستحب است كه انسان بعد از ركوع براى رفتن به سجده ، تكبير بگويد.

2. مستحب است هنگامى كه مرد مى خواهد به سجده برود اول دست ها را و زن اول زانوها را به زمين بگذارد.

3. مستحب است كه انسان بينى خود را روى مهر يا چيزى كه سجده بر آن صحيح است ، بگذارد.

4. مستحب است كه نمازگزار در حال سجده ، انگشتان دست را به هم چسبانده و برابر گوش بگذارد، به گونه اى كه سر آنها رو به قبله باشد.

5. مستحب است كه انسان در سجده دعا كرده و از خدا حاجت بخواهد و اين دعا را بخواند:

يا خير المسؤ لين و يا خير المعطين ارزقنى و ارزق عيالى من فضلك فانك ذوالفضل العظيم ؛ اى بهترين كسى كه از سؤ ال مى كنند! و اى بهترين عطاكنندگان ! روزى بده من و عيال من از فضل خودت . پس بدرستى كه داراى فضل بزرگى .

6. مستحب است نمازگزار بعد از سجده بر ران چپ خود بنشيند و روى پاى راست را بر كف پاى چپ بگذارد.

7. مستحب است كه نمازگزار بعد از هر سجده ، وقتى نشست و بدنش آرام گرفت ، تكبير بگويد.

8. مستحب است بعد از سجده اول ، وقتى بدن آرام گرفت ، گفته شود:

استغفر اللّه ربى و اتوب عليه .

9. مستحب است كه نمازگزار سجده را طول بدهد و در موقع نشستن نيز دست ها را روى ران ها بگذارد.

10. مستحب است كه نمازگزار براى رفتن به سجده دوم در حال آرامش ‍ بدن

اللّه اكبر بگويد.

11. مستحب است كه در سجده ها صلوات بفرستد.

12. مستحب است كه نمازگزار در هنگام بلند شدن ، دستها را بعد از زانوها، از زمين بردارد.

13.مستحب است كه مردها آرنجها و شكم را به زمين نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگه دارند؛ همچنين زنها آرنجها و شكم را بر زمين بگذارند و اعضاى بدن را به يكديگر بچسبانند.

14. مستحب است كه انسان در سجده واجب قرآن ، ذكر بگويد و دعايى را كه وارد شده ،

لا اله الا اللّه حقا حقا…، بخواند.

15. مستحب است كه محل سجده نمازگزار به گونه اى باشد كه همه پيشانى روى آن قرار گيرد.

16. مستحب است كه در سجده شكر باز و قفسه سينه و شكم خود را به زمين بچسباند.

17. مستحب است كه انسان در سجده شكر، صد بار

شكرالله يا

شكرا شكرا و يا سه بار بلكه يك بار (همين ذكر را) بگويد.

18. مستحب است كه انسان بعد از سجده دوم بنشيند.

19. مستحب است كه ذكر سجده بيش از اندازه واجب گفته شود؛ البته عدد فرد فضيلتش بيشتر است تا زوج .

20. خواندن دعا، قبل از ذكر سجده مستحب است . (دعايى كه از ائمه عليهم السلام نقل شده :

اللهم لك سجدت و…).

21. قرآن خواندن در سجده مكروه است .

22. فوت كردن محل سجده براى رفع گرد و غبار كراهت دارد.

مستحبات تشهد و سلام :

1. مستحب است كه نمازگزار در حال تشهد، بر ران چپ خود بنشيند و روى پاى راست را بر كف پاى چپ بگذارد.

2. مستحب است كه پيش از تشهد بگويد:

الحمدلله يا بگويد:

بسم اللّه و بالله و الحمدلله و خير الاسماء لله .

3. مستحب است كه نمازگزار در حالت تشهد، دستها را بر ران ها گذاشته و انگشت ها را به يكديگر بچسباند.

4. نگاه كردن به دامان خود، مستحب است .

5. مستحب است كه انسان بعد از تمام شدن تشهد بگويد:

و تقبل شفاعتة و ارفع درجته .

6. مستحب است كه در حالى كه نشسته و بدنش آرام است ، بگويد:

السلام عليك ايها النبى و رحمة اللّه و بركاته .

مستحبات قنوت :

1. مستحب است كه انسان در هر نماز واجب و مستحب ، پيش از ركوع ركعت دوم ، قنوت بخواند.

2. خواندن قنوت پيش از ركوع در نماز وتر مستحب است .

3. مستحب است كه نمازگزار هنگام قنوت ، دستها را تا مقابل صورت بلند نمايد.

4. مستحب است كه كف دست ها را رو به آسمان گرفته و به قصد رجاء، انگشتان دست ها را به جز ابهام ، به هم بچسباند.

5. مستحب است كه هر دو كف دست ، پهلوى هم و متصل به هم قرار گيرد.

6. مستحب است كه نگاه انسان در هنگام قنوت ، به كف دستهايش ‍ باشد.

7. مستحب بلكه بهتر است در قنوت گفته شود:

لا اله الا اللّه الحليم الكريم لا اله الا اللّه العلى العظيم سبحان اللّه رب السموات السبع و رب الاءرضين السبع و ما فيهن و ما بينهن و رب العرش العظيم و الحمد لله رب العالمين .

8. مستحب است كه قنوت بلند خوانده شود؛ ولى در نماز جماعت اگر امام جماعت صداى او را بشنود بلند خواندن قنوت ، مستحب نيست .

9. اگر نمازگزار قنوت را فراموش كرده و پيش از آن كه به اندازه ركوع خم شود يادش بيايد، مستحب است كه بايستد و قنوت را بخواند.

10. مستحب است كه اگر نمازگزار در ركوع ، يادش بيايد كه قنوت را نخوانده است ، بعد از ركوع قضا كند.

11. اگر نمازگزار در سجده ، يادش بيايد كه قنوت را نخوانده ، مستحب است كه بعد از سلام ، قنوت را قضا كند.

12. مستحب است كه ماءموم در قنوت از امام متابعت كند؛ اگر چه ماءموم در ركعت دوم به جماعت نرسيده باشد.(ركعت اول ماءموم باشد).

مستحبات و تعقيبات نماز :

از حضرت على عليه السلام منقول است كه هر كس از شما از نماز فارغ شد بايد دستها را بلند كند به سوى آسمان و خود را در دعا به تعب افكند.

1. مستحب است كه انسان بعد از نماز، مقدارى مشغول تعقيب و خواندن ذكر و دعا و قرآن شود.

2. بهتر است انسان پيش از آنكه از جاى خود حركت كند و وضو، غسل و تيمم او باطل شود، رو به قبله تعقيب را بخواند.

3. مستحب است كه تعقيب هايى كه بسيار سفارش شده است را بخواند؛ مثل تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام (34 مرتبه اللّه اكبر، 33 مرتبه الحمدلله ، 33 مرتبه سبحان اللّه ).

4. مستحب است كه انسان بعد از نماز، سجده شكر نمايد و بهتر آن است كه در سجده شكر صد مرتبه يا سه مرتبه يا يك مرتبه

شكرا لله يا

شكرايا

عفوا بگويد.

5. مستحب است كه انسان بعد از تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام يك مرتبه

لا اله الا اللّه بگويد.

6. مستحب است كه براى خواندن تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام از تسبيح تربت امام حسين عليه السلام استفاده كند.

7. مستحب است كه انسان براى خواندن تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام ، از رشته تسبيح كبود (به رنگ آسمان ) استفاده كند.

8. مستحب است كه نمازگزار بعد از اتمام نماز، سه مرتبه دست را تا روبروى صورت بلند كرده و به زانو (يا نزديك زانو) برگرداند و با هر يك مرتبه ، يك بار

اللّه اكبر بگويد.

9. مستحب است كه انسان بعد از بلند كردن دست ها براى دعا آنها را بر سر و روى خود بكشد.

چرا كه مروى است از امام باقر عليه السلام كه هر بنده اى كه دستها را به سوى خدا بلند كند، حق تعالى شرم مى كند كه دستهاى او را خالى برگرداند…

10. مستحب است كه نمازگزار بعد از نماز، پيش از آنكه پاهاى خود را بگرداند، سه مرتبه اين دعا را بخواند كه خدا گناهان او را بيامرزد؛ اگر چه در زياد بودن مانند كف دريا باشد.

استغفر اللّه الذى لا اله الا هو الحى القيوم ذوالجلال و الاكرام و اتوب اليه .

11.سنت است كه بعد از نماز گفته شود:

اللهم صل على محمد و آل محمد و اءجرنى من النار و اءدخلنى الجنة و زوجنى الحور العين خدايا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد و پناهم ده از آتش و داخل كن مرا در بهشت و تزويج ده مرا با حورالعين.

12. مستحب است كه نمازگزار بعد از نماز، آية الكرسى ، سوره و آيه هايى را كه در روايات توصيه شده است ، بخواند.

13. مستحب است كه نمازگزار بعد از نماز صبح ، ده مرتبه بگويد:

سبحان اللّه العظيم و بحمده و لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم

14. مستحب است كه بعد از هر نمازى ، تسبيحات اربعه خوانده شود.

شيخ طوسى و ابن بابويه و حميرى به سندهاى صحيح ، از حضرت امام صادق عليه السلام روايت كرده اند كه روزى رسول اكرم صل الله عليه و آله به اصحاب خود فرمودند: آيا اگر آنچه داريد از جامه ها و ظرفها و جمع كنيد و بر روى هم بگذاريد به آسمان مى رسد؟ گفتند: نه يا رسول اللّه صل الله عليه و آله ؛ حضرت فرمودند: آيا مى خواهيد تعليم كنم به شما چيزى را كه اصلش در زمين است و شاخه هايش در آسمان . گفتند: بلى يا رسول اللّه صل الله عليه و آله ! حضرت در ادامه فرمودند: بعد از هر نماز سى نوبت بگوييد:

سبحان اللّه والحمدلله و لا اله الا اللّه واللّه اكبر .

15. مستحب است كه بعد از نماز گفته شود:

يا من يفعل ما يشاء و لا يفعل ما يشاء اءحد غيره .

(اى كسى كه انجام مى دهد هر چه را مى خواهد و انجام نمى دهد كسى جز او هر چه را كه او بخواهد.)

16. حضرت امام صادق عليه السلام فرمودند: هر كس بعد از فارغ شدن از نماز پيش از آنكه زانوهاى خود را از جاى حركت دهد، ده مرتبه اين تهليل را بخواند، حق تعالى چهل هزار هزار (چهل ميليون ) گناه او را محو كرده و چهل هزار هزار (چهل ميليون ) حسنه براى او مى نويسد و چنان باشد كه دوازده مرتبه قرآن را ختم كرده باشد:

اشهد ان لا الا اللّه وحده لا شريك له الها واحدا اءحدا صمدا لم يتخذ صاحبة و لا ولدا گواهى مى دهم كه نيست معبود بر حقى جز خداى يكتا كه شريك ندارد. معبود يگانه اى است و يكى است ، بى نياز است و براى خودش همسر و فرزندى نمى گيرد.

در فضيلت اين تهليل ، روايات بسيار وارد شده است ؛ خصوصا در تعقيب نماز صبح ، شام و هنگام طلوع و غروب آفتاب .

17. مستحب است كه انسان بعد از نماز ريش خود را با دست راست خود گرفته و دست چپ را به سوى آسمان گشوده سه مرتبه بگويد:

يا ذاالجلال و الاكرام ارحمنى من النار پس سه مرتبه بگويد:

اءجرنى من العذاب الاءليم و سپس هر دو دست را به سوى آسمان گشوده سه مرتبه بگويد:

يا عزيز يا كريم يا رحمن يا غفور يا رحيم و سپس ‍ پشت دست ها را به سوى آسمان بگرداند و سه مرتبه بگويد:

اءجرنى من العذاب الاءليم پس بگويد:

و صلى اللّه محمد و آله و الملائكة و الروح .

18. اگر كسى بعد از نماز مغرب ، سه مرتبه آيات زير را بخواند، آنچه از ثواب در روز گذشته از او فوت شده باشد در مى يابد و نمازش قبول مى گردد و اگر كسى بعد از هر نماز واجب و مستحب آن را بخواند، براى او به عدد تمام ستارگان آسمان و قطرات باران و برگ درختان و ذرات خاك زمين ، حسنات نوشته مى شود و هنگامى كه بميرد به هر حسنه ، ده حسنه در قبر به او داده مى شود:

فسبحان اللّه حين تمسون و حين تصبحون و له الحمد فى السموات و الارض و عشيا و حين تظهرون يخرج الحى من الميت و يخرج الميت من الحى و يحيى الارض بعد موتها و كذلك تخرجون سبحان ربك رب العزة عما يصفون و سلام على المرسلين و الحمدلله رب العالمين منزه است خدا، هنگامى كه شب و هنگامى كه صبح مى كنيد و حمد از آن اوست در آسمانها و زمين و شب هنگام و نيمه روز شما. خارج مى كند زنده را از مرده و مرده را از زنده و زنده مى كند زمين را بعد از مردنش و شما همچنان بيرون مى آييد. منزه باد پروردگارت ! پروردگار عزت ، از آنچه وصف كنند و درود بر رسولان و حمد از آن خداست ، پروردگار جهانيان .

مستحبات و مکروهات ديگر در نماز :

مستحباتى ديگر در باب نماز

1. اگر لباس نمازگزار در حال ايستاده ، عورت را مى پوشاند، ولى ممكن است در حالت ديگر نپوشاند، مستحب است كه با آن لباس ، نماز نخواند.

2. مستحب است كسى كه نشسته نماز مى خواند، در حال خواندن حمد و سوره ، مربع بنشيند (چهار زانو).

3. مستحب است كه نمازگزار عاجز، در حال ركوع (كه نشسته انجام مى دهد) دو زانو بنشيند.

4. مستحب است نمازگزارى كه نشسته نماز مى خواند، در حالت ركوع بر روى دو پاشنه پاى خود ننشيند بلكه باسنش را از روى دو پاشنه پايش بلند كرده و صورتش برابر با جلوى دو زانويش شود.

5. احتياط مستحب است كه اگر نمازگزار بعد از سجده دوم ، شك بين چهار و شش و بيشتر از شش كرد، بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كرده و دو سجده سهو به جا آورد و نماز را هم دوباره بخواند.

6. اگر كسى بعد از سلام ، در صورتى كه از حالت نماز خارج نشده ، يادش ‍ بيايد كه دو سجده را فراموش كرده ، بعد از اين كه دو سجده را به جا آورد و تشهد و سلام را نيز تكرار كرد و براى سلامى كه اول گفته دو سجده سهو به جا آورد، مستحب است كه اصل نماز را هم اعاده نمايد.

7. اگر انسان احتمال دهد كه نماز قضايى دارد يا نمازهايى را كه خوانده ، صحيح نبوده ، مستحب است كه براى احتياط، قضاى آن را به جا آورد.

8. اگر انسان نمازهايى از او قضا شده و مى داند كه كدام يك جلوتر قضا شده ، احتياط مستحب آن است كه به ترتيب نمازهايش را قضا كند.

9. مستحب است كه بچه مميز را (بچه اى كه خوب و بد را مى فهمد) به نماز خواندن و عبادتهاى ديگر عادت كند؛ همچنين مستحب است كه او را به قضاى نمازها نيز وادار نمايند.

10. اگر نمازگزار نداند كه بدن يا لباس او نجس است و بعد از نماز بفهمد، احتياط مستحب آن است كه اگر وقت دارد دوباره نماز را به جا آورد.

11. بنا بر احتياط مستحب ، بايد زن عقب تر از مرد بايستد و جاى سجده او از جاى ايستادن مرد كمى عقب تر باشد.

مكروهاتى ديگر در باب نماز

1. مكروه است كه انسان در نماز، صورت را كمى به طرف راست و چپ بگرداند.

2. مكروه است كه انسان در نماز، چشم ها را ببندد.

3. مكروه است كه نمازگزار در نماز، چشم ها را به طرف راست و چپ بگرداند.

4. مكروه است كه نمازگزار در نماز، با ريش و دست خود بازى كند و انگشت ها را داخل هم نمايد.

5. انداختن آب دهان در نماز كراهت دارد.

6. نگاه كردن به خط قرآن يا كتاب يا خط انگشترى در نماز كراهت دارد.

7. كراهت دارد كه موقع خواندن حمد و سوره و گفتن ذكر، براى شنيدن حرف كسى ساكت شد، بلكه هر كارى خضوع و خشوع را در نماز از بين مى برد مكروه است .

8. هنگامى كه انسان خوابش مى آيد، مكروه است نماز بخواند.

9. مكروه است كه انسان موقع خوددارى از بول و غايط، نماز بخواند.

10. پوشيدن جوراب تنگ كه پا را فشار دهد در نماز، مكروه است .

11. مكروه است كه نمازگزار در نماز، دهن دره كند.

12. مكروه است كه نمازگزار در نماز، انگشتان خود را بشكند.

13. كراهت دارد كه انسان در نماز آه بكشد، به گونه اى كه مشتمل بر يك حرف باشد.

14. ناله كردن در نماز به طورى كه مشتمل بر يك حرف باشد مكروه است .

15. شكستن نماز به خاطر مالى كه اهميت ندارد، مكروه است .

16. پوشيدن لباس سياه ، چرك ، تنگ ، لباس شرابخوار و لباس كسى كه از نجاست پرهيز نمى كند، براى نماز مكروه است .

17. پوشيدن لباسى كه نقش صورت روى آن است ، براى نماز كراهت دارد.

18. باز بودن دكمه هاى لباس در نماز، كراهت دارد.

19. به انگشت كردن انگشترى كه نقش صورت بر روى آن حك شده است ، مكروه مى باشد.

20. خواندن نماز واجب در خانه كعبه و بر بام آن مكروه است ؛ و در حالت ناچارى مانعى ندارد.

21. چيزى بر دهان بستن ، هم براى مرد و هم براى زن مكروه است .

22. پيچيدن جامه بر خود در نماز، مكروه است .

آداب مخصوص زنان در نماز :

1. مستحب است كه زن خود را با زيور آلات بيارايد.

2. مستحب است كه خضاب داشته باشد.

3. مستحب است كه صدايش را پنهان كند.

4. مستحب است كه در حال ايستاده ، پاها را به هم بچسباند.

5. مستحب است كه با دست خود پستان ها را به سينه بچسباند.

6. مستحب است كه در حال ركوع ، دست را بر روى ران ها بگذارد.

7. مستحب است كه در ركوع زانوها را همچون مردان ، تا به آخر به عقب نبرد.

8. مستحب است كه وقتى مى خواهد به سجده برود، اول بنشيند.

9. مستحب است كه در هنگام سجده ، شكم و سينه را بر زمين انداخته و مانند مردان ، تجافى نكند .

10. مستحب است كه در هر بار نشستن ، به حالت تربع بنشيند؛ يعنى پاى راست را زير ران چپ و پاى چپ را زير ران راست بگذارد.(به اصطلاح چهار زانو بنشيند).

11. مستحب است كه زن ها در وقت خواندن تشهد، ران ها را به هم بچسبانند.

 

آداب مسجد:

1. رفتن به مسجد با حالت وقار و آرامش .

2. در وقت بيرون رفتن از خانه به قصد مسجد بگويد:

بسم اللّه الذى خلقنى فهو يهدين والذى هو يطعمنى و يسقين و اذا مرضت فهو يشفين والذى يميتنى ثم يحيين والذى اءطمع ان يغفرلى خطيئتى يوم الدين رب هب لى حكما و اءلحقنى بالصالحين واجعل لى لسان صدق فى الاخرين واجعلنى من ورثة جنة النعيم واغفر لاءبى به نام خدايى كه مرا آفريد، پس مرا راهنمايى كرد و به من خوراك داد و به من آب نوشاند و چون بيمار شدم ، شفايم بخشيد؛ آن كه مرا بميراند و سپس زنده ام كند و آن كه طمع دارم تا گناهانم را در روز جزا بيامرزد. پروردگارا! مقامى به من ببخش و مرا به نيكان برسان و براى من زبان راستگويى در پسينيان مقرر كن ! مرا از وارثان بهشت پر از نعمت قرار بده و پدرم را بيامرز!.

3. هنگام داخل شدن در مسجد ته كفش و چيزهايى كه همراه دارد، مثل عصا و… را نگاه كند تا نجاستى به آن نباشد.

4. هنگام داخل شدن در مسجد، اول پاى راست را بگذارد.

5. هنگام داخل شدن در مسجد بگويد:

بسم اللّه و بالله و من اللّه و الى اللّه و خير الاسماء كلها لله توكلت على اللّه و لا حول و لا قوة الا بالله اللهم صل على محمد و آل محمد وافتح لى اءبواب رحمتك و توبتك و اءغلق عنى اءبواب معصيتك واجعلنى من زوارك و عمار مساجدك و ممن يناجيك فى الليل و النهار و من الذين هم فى صلواتهم خاشعون و ادحرعنى الشيطان الرجيم و جنود ابليس اءجمعين به نام خدا، به ذات خدا، از خدا و به سوى خدا و بهترين نام ها همه از آن خداست . توكل مى كنم بر خدا جنبش و نيرويى نيست ، مگر به وسيله خدا. خدايا! بر محمد و آل محمد رحمت بفرست و درهاى رحمت و توبه ات را بر من بگشا و درهاى گناه را بر من ببند و مرا از زائرانت و آبادكنندگان مسجدهايت و از كسانى كه تو را در شب و روز راز مى گويند و از كسانى كه در نمازشان خاشع اند، قرار بده و از من شيطان رجيم و لشكر ابليس را جميعا بران ! .

6. قبل از نشستن در مسجد، نماز تحيت (كه حداقل دو ركعت است ) بخواند؛ به قصد تحيت و احترام مسجد. البته اگر نماز واجب يا مستحب ديگرى هم خوانده شود كافى است ؛ حتى اگر چند دفعه هم داخل مسجد شود، مستحب است كه در هر دفعه نماز تحيت بخواند، اگر چه فاصله دفعات با يكديگر خيلى كم باشد.

7. مستحب است كسى كه به مسجد مى رود لباس پاكيزه و قيمتى بپوشد و خود را خوش بو نمايد.

8. موقع بيرون آمدن از مسجد، اول پاى چپ را بيرون بگذارد.

9. بهتر است نمازگزار از همه زودتر وارد مسجد شود و ديرتر از همه خارج شود.

10. تميز كردن مسجد و روشن كردن چراغ آن .

11. مستحب است كه زن در خانه اش نماز بخواند و فضيلتش بيشتر از نماز در مسجد است ، مگر اين كه خود را كاملا از نامحرم حفظ كند كه در اين صورت بهتر است در مسجد نماز بخواند.

12. ساختن مسجد و تعمير مسجدى كه رو به خرابى باشد، مستحب است .

13. مستحب است كه مسجد را بى سقف بسازند يا لااقل قسمتى از آن را بى سقف بسازند.

14. مستحب است كه وضوخانه و مستراح در بيرون مسجد باشد.

15. ساختن مناره براى اذان گفتن مستحب است . (البته در كنار ديوار مسجد و متصل به آن ، نه در وسط مسجد).

16. مستحب است كه مناره بلندتر از ديوار مسجد (پشت بام مسجد) ساخته نشود، بلكه مساوى با آن باشد.

17. زياد به مسجد رفتن و رفتن به مسجدى كه نمازگزار ندارد، مستحب است .

18. غذا نخوردن ، مشورت نكردن ، همسايه نشدن ، زن نگرفتن و زن ندادن به كسى كه در مسجد حاضر نمى شود از مستحبات مى باشد.

مكروهات مربوط به مسجد

1. عبور از مسجد به عنوان محل عبور، بدون آن كه در آنجا نماز بخواند.

2. انداختن آب بينى و دهان در مسجد.

3. بالا بردن مناره ها بالاتر از پشت بام مسجد.

4. خوابيدن در مسجد، مگر در حال ناچارى .

5. فرياد زدن در مسجد و صدا را بلند كردن ، مگر براى اذان .

6. خريد و فروش در مسجد.

7. خواندن شعرى كه نصيحت و مانند آن نباشد و سخن گفتن از امور دنيا در مسجد.

8. طلب كردن گمشده اى در مسجد.

9. رفتن به مسجد براى كسى كه پياز، سير و مانند اينها را خورده است و بوى دهانش مردم را اذيت مى كند.

10. راه دادن بچه (بچه غير مميز و بچه اى كه اطمينان به طهارت او نيست ) و راه دادن ديوانه هم به مسجد مكروه است .

11. نقاشى چيزهايى كه روح ندارد، مثل گل و بوته در مسجد.

12. كراهت دارد موقعى كه امام جماعت مشغول به نماز واجب است و يا نماز جماعت در حال اقامه يا در شرف اقامه است ، نماز تحيت خوانده شود.

13. بلند ساختن ديوار مساجد، بلندتر از معمول و عرف ، مكروه است .

14. كشتن شپش در مسجد مكروه است و اگر آن را بكشد، بايد با ريختن خاك آن را دفن كند.

15. ساختن تير و تراشيدن آن در مسجد مكروه است .

16. اگر همسايه مسجد عذرى نداشته باشد، مكروه است در غير مسجد نماز بخواند.

17. قضاوت كردن در مسجد كراهت دارد. زيرا ممكن است قاضى خطا كند؛ در حالى كه مسجد مكان شريفى است كه سزاوار است در آن خطا واقع نشود. اما اين كه حضرت على عليه السلام در مسجد كوفه محلى براى قضاوت داشتند به خاطر آن است كه ايشان معصوم بودند و خطايى از او سر نمى زد. البته شايد هم بتوان گفت كه قضاوتى مكروه است كه با كشمكش ، سر و صدا، فحش و ناسزا همراه باشد يا قضاوتى مكروه است كه دائمى باشد و يا قضاوتى كه قاضى فقط به جهت آن به مسجد بيايد.

18. تعطيل كردن مساجد مكروه است .

ترتيب اولويت مساجد از نظر ثواب

1. مسجدالحرام .

2. مسجدالنبى در مدينه منوره .

3. مسجد كوفه .

4. مسجد بيت المقدس

5. مسجد جامع هر شهر.

6. مسجد محله .

7. مسجد بازار .

- خواندن نماز در حرم امامان عليهم السلام مستحب ، بلكه بهتر از مسجد است و خواندن نماز در حرم اميرالمومنين عليه السلام برابر با دويست هزار نماز است .

مكان هاى مكروه براى اقامه نماز

1. حمام .

2. زمين نمك زار.

3. مقابل درى كه باز است .

4. جاده ، خيابان و كوچه ؛ اگر براى كسانى كه عبور مى كنند زحمت نباشد و اگر زحمت باشد، حرام است ، ولى نماز باطل نيست .

5. مقابل آتش و چراغ .

6. آشپزخانه و هر كجا كه كوره آتش باشد.

7. مقابل چاه و چاله اى كه محل بول است .

8. روبروى عكس و مجسمه انسان يا حيوان ، مگر آن كه روى آن پرده بكشند.

9. جايى كه عكس باشد؛ هر چند روبروى نمازگزار نباشد.

10. اطاقى كه شخص جنب در آن باشد.

11. مقابل قبر، روى قبر و بين دو قبر.

12. قبرستان .

13. رختكن حمام .

14. محل ريختن زباله .

15. محل كشتن گوسفند و امثال آن .

16. جايى كه در آن ادرار مى كنند؛ هر چند پشت بام باشد.

17. محلى كه مخصوص نگه داشتن مسكرات است .

18. محل استراحت شتر، اسب ، قاطر، الاغ ، گاو و گوسفند.

19. روى لانه مورچه .

20. مجراى آب ؛ هر چند فعلا احتمال آمدن آب داده نشود.

21. در سرزمينى كه در قرون گذشته عذاب خدا در آن جا نازل شده است .

22. روى يخ و برف .

23. آتشكده زرتشتيان ، بلكه در هر مكانى كه براى افروختن آتش درست شده باشد.

24. مقابل قرآن و كتابى كه باز باشد.

25. مقابل ديوارى كه رطوبت مستراح در آن ظاهر شده باشد، مگر آن كه آن را بپوشانند.

 



1. مستحب است كه در شب جمعه ذكر

سبحان اللّه و اللّه اكبر و لا اله الااللّه را زياد بگويد.

2. بسيار صلوات فرستادن در اين شب از مستحبات است . روايت شده است كه صلوات فرستادن در شب جمعه ، برابر است با هزار حسنه و محو مى كند هزار گناه را و بالا مى برد هزار درجه را. امام صادق عليه السلام فرمودند:

چون عصر روز پنج شنبه مى شود، ملائكه از آسمان به زير مى آيند با قلمهاى طلا و صحيفه هاى نقره و به غير از صلوات بر محمد و آل محمد صل الله عليه و آله تا غروب جمعه چيزى نمى نويسند.

3. مستحب است كه انسان در آخر روز پنج شنبه استغفار كند به اين نحو:

استغفر اللّه الذى لا اله الا هو الحى القيوم و اتوب اليه توبة عبد خاضع مسكين مستكين لا يستطيع لنفسه صرفا و لا عدلا و لا ضرا و لا حيوة و لا موتا و لا نشورا و صلى اللّه على محمد و عترته الطيبين الطاهرين الخيار الابرار و سلم تسليما.

4. خواندن سوره هاى بنى اسرائيل ، كهف ، سه طس ، الم سجده ، يس ، ص ، احقاف ، واقعه ، حم سجده ، حم دخان ، طور، اقتربت ، جمعه در شب جمعه مستحب است . اگر فرصت ندارد، سوره واقعه و سوره هاى قبل از آن كه ذكر شدند را بخواند. از امام صادق عليه السلام روايت شده كه :

هر كه در هر شب جمعه ، سوره بنى اسرائيل بخواند، نمى ميرد تا به خدمت حضرت قائم عليه السلام برسد و از اصحاب آن حضرت باشد.

5. مستحب است كه خواندن شعر در شب جمعه ترك شود.

6. مستحب است كه انسان در شب جمعه ، در حق مؤ منين زياد دعا كند.

7. مستحب است كه دعاهاى وارده را در شب جمعه بخواند. امام صادق عليه السلام فرمود:

هر كه در شب جمعه در سجده آخر نافله شام هفت مرتبه اين دعا را بخواند چون فارغ شود آمرزيده شده باشد و اگر در هر شب ، چنين كند بهتر است و دعا اين است :

اللهم انى اسئلك بوجهك الكريم و اسمك العظيم ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تغفرلى ذنبى العظيم .

دعاهاى ديگرى نيز وارد شده است كه در مفاتيح الجنان و كتب دعا موجود مى باشد.

8. خواندن دعاى كميل در شب جمعه نيز مستحب مى باشد.

9. سزاوار است كه دعاى

اللهم يا شاهد كل نجوى كه در شب عرفه خوانده مى شود، خوانده شود.

10. مستحب است كه انسان در شب جمعه ، ده مرتبه بگويد:

يا دائم الفضل على البرية يا باسط اليدين بالعطية يا صاحب المواهب السنية صل على محمد و آله خير الورى سجية واغفرلنا يا ذاالعلى فى هذه العشية

11. مستحب است كه انسان در شب جمعه ، انار تناول كند و در انار خود ديگرى را شريك نكند. همچنين سزاوار است كه دستمالى در زير آن پهن كرده تا دانه اش را ضبط كند، سپس از آن بخورد.

12. مستحب است كه انسان بين دو ركعت نافله صبح و فريضه صبح روز جمعه صد مرتبه بگويد:

سبحان ربى العظيم و بحمده استغفر اللّه ربى و اتوب اليه .

13. مستحب است كه در سحر و شب جمعه اين دعا خوانده شود:

اللهم صل على محمد و آله وهب لى الغداة … .

14. مستحب است كه چون صبح روز جمعه طالع مى شود، اين دعا را بخواند:

اصبحت فى ذمة اللّه و…

15. مستحب است كه پيش از نماز صبح جمعه سه مرتبه بگويد:

استغفر اللّه الذى لا اله الا هو الحى القيوم و اتوب اليه در روايت است هر كس اين را بخواند، گناهانش گر چه بيشتر از كف دريا باشد، آمرزيده مى شود.

- قانون جذب چگونه کار می کند شماره 4 در واقع قانون جذب یک قانون ثانوی است و قانون اصلی قانون ارتعاش است.به این صورت که هر چیزی که از انرژی ساخته شده باشد (البته به گفته فیزیکدانان بخش عظیمی از هستی را جسم تاریک تشکیل داده است که ماهیت آن هنوز مشخص نیست) مشابه خود را جذب می کند.هر چیزی در این دنیا دارای فرکانس مختص به خود است و وقتی انسان در مورد چیزهای مختلف اعم از پول، روابط خوب، سلامتی، فقر، روابط نابسمان، بیماری… تمرکز می کند همان ها را نیز جذب می کند و این از طریق ذهن و احساسات انسان امکان پذیر است.



آداب معنوى غسل

چيزى كه در مورد غسل ، در نزد عارفان مهمّ است ، اين است كه پيش از شروع غسل ، گناهان و دلهايشان را با آب خشوع و فروتنى ، و عيوب اعضا و جوارح خويش را با اشك چشم شستشو داده ، و با دستاويز اخلاص ، نيّت غسل توبه نموده ، و هنگام غسل به مقام اختصاص و برگزيدگى در نزد پروردگار داخل شوند.

اقسام غسلها

غسلها دوگونه اند: واجب و مستحبّ. و غسلهاى واجب بر مكلّفينِ زنده عبارت است از غسل جنابت ، و غسل مسّ ميّتِ آدمى بعد از سرد شدن به واسطه مرگ و پيش از غسل دادن آن . و غسلهاى واجب بر زنان نيز عبارت است از: غسل جنابت و همچنين غسل حيض و نفاس و استحاضه و غسل مسّ ميّت .

و غسلهاى مستحبّ بيست و هشت غسل ، و بلكه بيشتر از اين عدد است ، كه در روايات براى هر كدام از آنها فضيلت و ثواب خاصّى ذكر شده است .

و غسل اموات و مردگانى كه غسل دادنشان در شريعت سيّدالمُرسَلين (ص ) واجب است نيز از غسلهاى واجب مى باشد كه ما گزيده و اجمالى از مطالب مفصّل مربوط به آن را ذكر خواهيم نمود، تا كسانى كه خواهان عمل هستند بر معناى آن آگاهى پيدا كنند.

كيفيّت غسل

اگر كسى خواست غسل جنابت كند، در صورتى كه غسلش به خاطر انزال منى كه با جهش مى آيد باشد،

1 - واجب است كه ابتدا با بول كردن يا هرچيزى كه جانشين آن باشد، استبرا نمايد، و اين كار بر زنان واجب نيست .

2 - سپس هرجايى از بدنش را كه نجس شده شستشو دهد.

3 - مستحبّ است كه سه بار دستش را بشويد.

4 - مستحبّ است هنگام غسل كردن بگويد:

اءَللُّهمَّ، طَهِّرْنى ، وَ طَهِّرْ قَلْبى ، وَ اشْرَحْ صَدْرى ، وَ اءَجْرِ عَلى لِسانى ذِكْرَكَ وَ مِدْحَتَكَ وَ الثَّنآءَ عَلَيْكَ. اءَللُّهمَّ، اجْعَلْهُ لى طَهُوراً وَ شِفآءاً وَ نُوراً، إِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ.

- خداوندا، مرا پاكيزه بگردان ، و قلبم را پاك نما، و سينه و دلم را بگشاى ، و ياد و مدح و ثنايت را بر زبانم جارى گردان ، خدايا، آن [يعنى غسل كردن ] را براى من مايه پاكيزگى و بهبودى و نور قرار ده ، براستى كه تو بر هر چيز توانا هستى .

5 - مستحبّ است پيش از غسل ، مضمضه و استنشاق نموده و آب در دهان و بينى اش بگرداند

6 - نيّت غسل را مى تواند هنگام مضمضه و شستن دهان ، و يا وقت شروع غسل بكند. و نيّت آن به اين صورت است كه : غسل جنابت مى كنم به خاطر واجب بودن آن ، تا به اين وسيله حالت جنابت رفع ، و هرچه با غسل كردن مباح مى گردد(55) برايم مباح و جايز گردد، در حالى كه بد منظورم عبادت خداوند سبحان از آن جهت كه شايسته عبادت است (56) مى باشد.

7 - خواست غسل را به صورت ارتماسى انجام دهد، كافى است تنها يك بار به گونه اى در آب فرو رود كه آب به تمام بدنش برسد.

8 - اگر خواست به صورت ترتيبى غسل كند، ابتدا سرش را تا بيخ گردن شستشو داده و آب را به بُنِ موهاى سرش مى رساند، و اگر ريش داشته باشد آب را به بُنِ موهاى آن نيز مى رساند، سپس سمت راست بدنش را از بالاى شانه راست تا پايين پاى راست شستشو داده ، و بعد سمت چپ بدنش را از بالاى شانه راست تا پايين پاى چپش مى شويد.

9 - مقدار آبى كه براى غسل كفايت مى كند، عبارت است از كمترين مقدارى كه بر اساس انجام غسل كه شرح داديم بر بدن جارى گردد، به گونه اى كه

غسل شرعى ناميده شود.

10 - و ترتيب غسل ، به ترتيبى كه ذكر نموديم واجب است ، ولى مُوالات و پى در پى انجام دادن اعمال غسل واجب نيست .

11 - كيفيّت تمام غسلها - خواه واجب باشد و خواه مستحبّ - به همين صورتى است كه ما از هنگام مضمضه و آب در بينى گرداندن تا آخر فراغت از غسل بيان نموديم .

12 - كيفيّت غسل كردن زن مانند غسل حيض و استحاضه مخصوص (57) و نفاس به همين صورت است ، و تنها فرق آن با غسل مردان اين است كه زن پيش از غسل نيازى به استبرا كردن ندارد.

غسلهاى مستحبّى

غسلهاى مستحبّى عبارتند از:

1- غسل توبه .

2 - غسل جمعه .

3 - غسل شب اوّل ماه رمضان .

4 - غسل تمام شبهاى فرد ماه رمضان ، كه افضل آنها غسلهاى شب نيمه و شب هفدهم ، و شب نوزدهم ، و شب بيست و يكم ، و شب بيست و سوّم ماه رمضان مى باشد، و درباره غسلهاى شب بيست و چهارم ، و شب بيست و پنجم ، و شب بيست و هفتم ، و شب بيست و نهم ، را نيز رواياتى وارد شده است .

5 - غسل شب عيد فطر.

6 - غسل روز عيد فطر.

7 - غسل روز عرفه ، نهم ذى الحجّة .

8 - غسل عيد قربان ، دهم ذى الحجّة .

9 - غسل روز غدير، هيجدم ذى الحجّة .

10 - غسل روز مباهله ، بيست و چهارم ذى الحجّة .

11 - غسل روز تولّد پيامبر اكرم (ص )، هفدهم ربيع الاوّل .

12 - غسل نماز خورشيد گرفتگى در صورتى كه تماماً گرفته شده باشد، و آن را عمداً ترك كرده باشد، در اين صورت بايد پس از غسل ، قضاى نماز را بجا آورد.

13 - غسل نماز حاجت .

14 - غسل نماز استخاره .

15 - غسل اِحرام .

16 - غسل داخل شدن در حَرَم .

17 - غسل وارد شدن در مسجد الحرام .

18 - غسل داخل شدن در كعبه .

19 - غسل داخل شدن در مدينه .

20 - غسل ورود به مسجد النّبىّ(ص ).

21 - غسل هنگام زيارت پيامبر اكرم - عَلَيْهِ اَكْمَلُ الصَّلاة - و هنگام زيارت مزار ائمّه اى كه از عترت و اهل بيت آن بزرگوار عَلَيْهِمْ اَفْضَلُ التَّحِيّات مى باشند.

22 - غسل برداشتن تربت از قبر و مزار امام حسين (ع ) بنابر بعضى از روايات .

[23 - ابن بابويه در جزء اوّل كتاب

مدينة العلم حديثى از امام صادق (ص ) پيرامون غسلها روايت نموده ، و غسل استخاره ، و

غسل نماز استسقاء و طلب باران و غسل زيارت را در آنجا ذكر كرده است .

24 - و در بعضى از احاديث ديگر نيز آمده كه : مولايمان حضرت علىّ(ع ) در شبهاى سرد غسل مى كردند تا براى نماز شب نشاط پيدا كنند.

و نيز در حديثى در كتاب

مدينة العلم آمده است كه :

غسل روز براى شب ، و غسل شب براى روز كفايت مى كند.

 



مستحبات وضو گرفتن 

:

1. مستحب است كه مصرف آب بيش از يك مد نباشد؛ (حدود 750 گرم )

2. مسواك كردن ؛ هر چند با انگشت باشد. بهتر است كه با شاخه سبز شاخه اى كه هنوز خشك نشده است ، مسواك نمود. (چوب ادراك )  چرا كه مسواك نمودن ، دهان را پاكيزه ، بلغم را برطرف و حافظه را زياد مى كند و باعث خشنودى حق تعالى است . گفته اند كه دو ركعت نماز بعد از مسواك زدن از هفتاد ركعت نماز به غير مسواك با فضيلت تر است.

3. اگر از ظرف وضو مى گيرد، آن را سمت راست خود قرار دهد و رو به قبله بنشيند.

4. وقتى نگاهش به آب افتاد اين دعا را بخواند:

الحمدلله الذى جعل الماء طهورا و لم يجعله نجسا ؛حمد و سپاس شايسته خدايى است كه آب را پاك كننده قرار داد و آن را نجس و ناپاك نساخت .

5. گفتن نام خدا ؛ (بسم اللّه و بالله ).

6. شستن دست ها قبل از شروع وضو  و گفتن :

اللهم اجعلنى من التوابين و اجعلنى من المتطهرين ؛

خدايا مرا از توبه كاران و از پاكيزه كنندگان قرار بده .

7. سه بار مضمضه كردن (گرداندن آب در دهان ). بهتر است كه آب را بيرون بريزد و بگويد:

اللهم لقنى حجتى يوم القاك و اطلق لسانى بذكرات ؛

خدايا دليلم را روزى كه ملاقات مى كنم تو را به دهانم گذار و زبانم را به ذكر خودت گويا كن !

8. سه بار استنشاق كردن ؛ يعنى آب در بينى كردن و بيرون ريختن و بگويد:

اللهم لاتحرم على ريح الجنة واجعلنى ممن يشم ريحها و روحها و طيبها؛ خدايا بوى بهشت را بر من حرام مكن و مرا از كسانى قرار بده كه بو، نسيم و عطر بهشت را مى بويند.

9. دو بار شستن صورت و دست ها.

10. هنگام شستن صورت بگويد:

اللهم بيض وجهى يوم تسود الوجوه و لاتسود وجهى يوم تبيض الوجوه خدايا مرا رو سفيد كن روزى كه صورت ها سياه مى شوند و سياه مكن رويم را روزى كه چهره ها سفيد مى شوند!

11- با دست راست يك كف آب بردارد و در كف دست چپ بريز و سپس ‍ روى دست راست بريزد و بگويد:

اللهم اعطنى كتابى بيمينى و الخلد فى الجنان ظهرى و لا تجعلها مغولة الى عنقى و اءعوذ الى عنقى و اءعوذ بك من مقطعات النيران ؛ خدايا نامه اعمالم را به دست چپم مده و آن را از پشتم نيز مده و آن را به گردنم نبند! پناه مى برم به تو از تكه هاى آتش !

13. مردها در شستن اول ، آب را بر پشت آرنج بريزند و در شستن دوم بر پيش آرنج قسمت داخلى بريزند؛ بر عكس زن ها.

14. مستحب است كه آب روى قسمت بالاى آرنج ريخته شود.

15. مستحب است كه آب را بر عضو بريزد، نه عضو را در آب فرو ببرد.

16. مستحب است كه هنگام شستن ، دست را بر اعضا بكشد؛ هر چند بدون كشيدن دست ، شسته شود.

17. مستحب است كه هنگام شستن صورت ، چشم ها را باز بگذارد.

18. مستحب است كه در موقع مسح سر بگويد:

اللهم غشنى رحمتك و بركاتك ؛ خدايا رحمت و بركاتت مرا فرا گيرد!

19. سزاوار است كه هنگام مسح پاها بگويد:

اللهم ثبتنى على الصراط يوم تزل الاقدام واجعل سعيى فيما يرضيك عنى يا ذاالجلال و الاكرام خدايا مرا بر صراط پا بر جا بدار؛ روزى كه پاها بلغزد و سعى و تلاش مرا در راهى قرار بده كه از من بپسندى اى صاحب جلال و اكرام !

20. مستحب است كه بعد از اتمام وضو، بگويد:

اللهم انى اسئلك تمام الوضوء و تمام الصلوة و تمام رضوانك و الجنه . الحمداللّه رب العالمينخدايا از تو درستى وضو و نماز و كمال رضوان و بهشت را مى خواهم . حمد براى خداست ؛ خدايى است كه پروردگار جهانيان است .

21. خواندن سوره قدر؛ سه مرتبه بعد از وضو.

22. استعمال بوى خوش.

مكروهات وضو

 

1. كمك گرفتن از ديگران در مقدمات قريبه وضو؛ مثل ريختن آب در دست وضو گيرنده .

2. وضو گرفتن در محل استنجا؛ مثلا در توالت .

3. وضو گرفتن از ظرفى كه طلاكوب يا نقره كوب است يا نقش صورت بر آن مى باشد.

همچنین وضو گرفتن با آب هاى زير مكروه مى باشد: 

الف ) آبى كه در آفتاب گرم شده باشد.

ب ) آبى كه در غسل واجب به كار رفته باشد.

ج ) آب متعفن و بد بو.

د) آب چاهى كه حيوانى در آن افتاده قبل از كشيدن آب چاه به مقدار معين .

ه ) آبى كه در آن مار يا عقرب يا قورباغه مرده باشد.

و) آب نيم خورده زن حائض .

ز) آب نيم خورده موش ، اسب ، قاطر، الاغ و حيوان نجاستخوار و مردارخوار، بلكه آب نيم خورده همه حيوانات حرام گوشت.