اسهال مزمن‌

1- بوداده «تخم تره» قاطع است.
2- طعم «برگ انگور» كمي گس و ترش است. در طب به عنوان درمان اسهال مزمن مصرف مي‌شود.
3- اگر ميوه‌ي «به» را زير آتش، تنوري نماييد، به حدي كه رنگ آن تيره شود و بخوريد، اسهال مزمن رامعالجه مي‌كند.
4- آرد هسته‌ي «خرما» اسهال مزمن را درمان مي‌كند.
5- «افسنتين» در درمان اسهال مزمن معجزه مي‌كند.
6- بوداده «كشك» (تركي آن قروت و عربي آن اقط بر وزن كبد مي‌باشد) جهت جلوگيري از اسهال مزمن نافع است.
7- گلبرگ هاي «گل سرخ» براي درمان تجويز مي‌شود.
8- عصاره پوست درخت «خرنوب» بهترين دارو براي درمان است. يك گرم آن را در روز مي‌توان خورد.
9- تنقيه محلول «حضض» (حضيض) سودمند است.
10- 15 تا 30 گرم برگ خشك درختچه «زرشك» را در نيم ليتر آب سرد بريزيد و ظرف آن را روي اجاق بگذاريد تا يك دقيقه بجوشد. بعد آن را صاف كنيد و با «عسل» شيرين سازيد و همه روزه 3 مرحله، هر مرحله يك فنجان در فاصله غذاها ميل كنيد.
11- از دم كرده «گلنار» براي رفع اسهال مزمن استفاده شود.
12- خوردن روغن «به» براي اسهال مزمن مفيد است.
13- «موز» براي رفع اسهال مزمن مفيد است.
14- «باقلا» را اگر با «سركه» و آب بپزيد و با پوست بخوريد اسهال‌هاي حاصل از زخم روده‌ها و اسهال مزمن را قطع مي‌كند.

اسهال بچّه‌ها

1- «موز» را پخته ، به صورت پوره درآوريد. سپس 300 تا 500 گرم از آن را با كمي آب برنج مخلوط كرده و به بيمار بدهيد.
2- «به»، «هويج» و «بارهنگ» مفيد مي‌باشند.

اسهال خوني*
1- «شاه توت» بسيار نافع است.
2- جوشانده شاخه‌هاي «انجير» تجويز شده است.
3- در اسهال خوني از خوردن ترنجبين خودداري كرده و به جاي آن «شير خشت» يا «بيد خشت» ميل نماييد.
4- «آلبالوي تلخ» مفيد است.
5- 50 گرم لفافه خارجي ميوه «گردو» را در يك ليتر آب جوشانده و تنقيه نماييد.
6- شيره ميوه «گشنيز» اسهال خوني را بند مي‌آورد.
7- 200 تا 300 گرم ميوه «ازگيل» را به طور صبحانه بدون پوست ميل نماييد.
8- «كوكنار» (كوزه خشك كرده‌ي خشخاش سفيد) مسكن و آرامبخش است. تنقيه جوشانده آن مفيد است.
9- «علف هفت بند» سرشار از سيليس و تانن مي‌باشد و آن را براي اسهال خوني تجويز مي‌كنند.
10- جوشانده نوع سبز رنگ «مازو» به صورت تنقيه تجويز مي‌شود.
11- ميوه «سرو» قابض بوده و تجويز مي‌شود.
12- ميوه «سنجد» سرشار از ويتامينهاي «A»، «B» و كمي ويتامين «k» است. به اين جهت ضد اسهال خوني است.
13- تنقيه جوشانده برگ هاي «اكليل كوهي» مفيد است.
14- لعاب دانه‌هاي «اسفرزه» براي درمان تجويز شده است.
15- ساقه زيرزميني «اسپيره» قابض و ضد اسهال خوني است.
16- «كهربا» اسهال خوني را بند مي‌آورد.
17- تنقيه با جوشانده برگ «هزاربندك» جهت معالجه به كار مي‌رود.
18- «سندروس» (صمغ نوع سروكوهي) مفيد مي‌باشد.
19- 300 تا 500 گرم ميوه رسيده «خرمالو» را صبح ناشتا ميل نماييد.
20- يكي از غذاهاي سنتي ايران «شير برنج» است كه معمولاً آن را با شكر يا شيره مي‌خورند. بهترين غذا براي مبتلايان به اسهال خوني مي‌باشد.
21- خوردن «سيب» تقريباً كال به‌شرطي كه خوب جويده شود بسيار مفيد است.
22- پوست تقريباً نيمه خشك «خشخاش» را به مقدار 5 گرم جوشانده و صبح و عصر بنوشيد.
23- پوست «انار ترش» و «مازو» را به نسبت مساوي ساييده در «سركه» بجوشانيد تا كاملاً پخته و نرم و منعقد گردد و از آن حب‌هاي كوچكي به اندازه فلفل سياه تهيه كنيد و روزانه 15 عدد از آن‌ها را بتواتر بخوريد.
24- برگها و پوست سياه ميوه «بادنجان» ضد اسهال خوني است.
25- دانه «به» براي بند آوردن اسهال خوني استفاده مي‌شود.
26- اگر «سيب» مشوي يعني سيبي كه در خمير گرفته زير آتش بگذاريد تا پخته شود را بخوريد براي اسهال خوني بسيار مفيد است.
27- مصرف «سيب» رسيده آبدار تازه براي اسهال خوني تب هاي حصبه‌اي نافع است.
28- جوشانده 30 گرم «گوجه وحشي» در هزار گرم آب در رفع اسهال خوني مفيد است.
29- ميوه رسيده خشك «گواوا» براي معالجه اسهال خوني مصرف مي‌شود.
30- «شاه‌پسند وحشي»، «گل نسترن»، «به»، «انار»، «گل تلفوني»، «پونه كوهي»، «تمشك»، «والك»، «توت فرنگي»، «جو»، «ريوند چيني»، «زرشك»، «گزنه»، «بومادران»، «زغال اخته»، 1 يب زميني»، 3«سيب زميني»، «فندق»، «كلم»، «كدوحلوائي»، «گلابي»، «شاه اسپرم»، «بلوط»، «موسير»، «پياز»، «آس»، «بابونه»، «شاه بلوط»، «بارهنگ»، «هويج»، «گل گندم»، «پنيرك»، «ريواس»، «ريشه ريواس»، «گل ميخك»، «انگور»، «آب ليمو ترش»، «موز»، «تُرشَك»، «چغندر»، «خُرفه»، «ريحان»، «شنگ»، «برنج»،«چاي» و «سماق» براي رفع اسهال خوني مفيد مي‌باشند.
31- «فلفل قرمز» محرك مفيد و شفابخش اسهال خوني مي‌باشد.

اسهال*

1- جوشانده‌ي ساقه‌ي زيرزميني «توت فرنگي»، «توت فرنگي» ضد اسهال است.
2- مغز «پسته» اسهال را برطرف مي‌كند.
3- «آرتيشو» را خام مصرف كنيد. براي اين كار معمولاً از ميوه‌هاي تازه و جوان بايد استفاده نمود.
4- خوردن يك مثقال «فندق» براي درمان تجويز شده است.
5- پالوده «سيب» بسيار نافع است.
6- دم كرده 25 گرم «برگ انگور» توصيه شده است.
7- پوست «انبه» داراي 15 تا 18 درصد تانن است و يك قاشق چاي خوري كوبيده آن دو مرتبه در روز براي معالجه اسهال كافي است.
8- آب مقطر «شاهتره» ضدعفوني كننده بوده و مانع اسهال است.
9- «هوردين»، ماده‌اي در جوانه‌ي جو، بسيار سودمند است.
10- دم كرده‌ي صد گرم برگ تازه و جوان «گلابي» اسهال را درمان مي‌كند.
11- خوردن ده گرم از «برگ خشك زردآلو» با آب سرد، درمان اسهال است.
12- ميوه نارس و غير پيوندي «زالزالك» اسهال را درمان مي‌نمايد.
13- كوبيده‌ي «كفري» (نارونه) قابض اسهال است.
14- ميوه «زيره» اسهال را معالجه مي‌كند.
15- نوع ميخوش «گلابي» اسهال را تسكين مي‌دهد.
16- «خرماي سنگ شكن» (مرحله پنجم ميوه خرما) قطع كننده اسهال مي‌باشد.
17- «ريحان» ميكرب‌هاي اسهال را مي‌كشد.
18- «آرد هسته‌ي خرما» اسهال مزمن را درمان مي‌كند.
19- «كاسني صحرايي» (گل قاصد) اسهال را بند مي‌آورد.
20- چون در هر مثقال «فندق» يك گرم «محموره» مخلوط كنيد در معالجه اسهال اثر فوري دارد.
21- «علف هفت بند» داراي تانن زياد بوده و سرشار از سيليس مي‌باشد. به همين دليل جهت اسهال تجويز مي‌شود.
22- «بذر مَرغ» پيشاب‌آور بوده و از اسهال جلوگيري مي‌كند.
23- ناني كه با «آرد بلال» پخته شود، بهترين غذا براي مبتلايان اسهال است.
24- نوع گس «گلابي» قابض‌تر بوده، خوردن گرد خشك آن اسهال را بند مي‌آورد.
25- «ريواس» در اسهال توصيه و تجويز شده است.
26- «عرق كفري» (نارونه) كه مانند «گلاب» گرفته مي‌شود اسهال را تسكين مي‌دهد.
27- «اختر زغال» (زغال اخته) براي مبتلايان به اسهال سودمند مي‌باشد.
28- «گيلاس» يبوست را معالجه مي‌كند و اسهال را شفا مي‌بخشد.
29- خوردن مقدار كمي از «نوشدارو» (ترياك سياه) براي درمان اسهال مفيد است.
30- ميوه «انبه» براي معالجه اسهال تجويز مي‌شود.
31- «بلخ» (ميوه سبز نرسيده‌ي خرما) اسهال را درمان مي‌كند.
32- چنانه آب ميوه‌ي «به» را در «روغن زيتون» ريخته و آن را غليظ نماييد، تنقيه‌ي آن جهت معالجه اسهال اثر معجزه‌آسا دارد.
33- چون «باقلا» را با پوست در آب و «سركه» بپزيد و با پوست بخوريد، مفيد مي‌باشد.
34- ميوه «سرو» قابض بوده، براي درمان اسهال تجويز مي‌شود.
35- روغن تخمه «تخمه كدو» جهت رفع اسهال مفيد است.
36- دم كرده گل هاي «شاه‌پسند» مفيد است.
37- برگ و ميوه «علف هزار چشم» براي درمان تجويز مي‌شود.
38- در حدود دويست و پنجاه گرم از ميوه كاملاً رسيده «ازگيل» را پس از خارج كردن هسته، خوب بكوبيد و در دو ليتر شير داغ و مقداري شكر مخلوط كنيد و خوب به هم بزنيد. اشخاص بالغ مي‌توانند به عنوان دسر هر چقدر كه ميل داشته باشند از آن بخورند. كنسرو ازگيل هم درمان اسهال است. به منظور تهيه آن يك كيلو ازگيل كاملاً رسيده را در نيم ليتر آب با 800 گرم شكر به مدّت تقريباً نيمساعت بجوشانيد و محتوي را در شيشه‌هاي مخصوص مربا بريزيد و در صورت دچار شدن به اسهال شديد صبح ها مقداري از اين محتوي را بخوريد.
39- «به» را در كنار آتش ملايمي بپزيد تا بريان شود و بخوريد.
40- 15 تا 20 گرم برگ يا ساقه‌هاي گلدار «مريم گلي» را كه تازه يا خشك باشد در يك ليتر آب جوش بريزيد و 10 دقيقه دم كنيد. سپس صاف و شيرين سازيد و پس از غذا يك فنجان (در روز سه فنجان) از آن بنوشيد.
41- جوشانده شاخ و گل و برگ «ورون» انواع اسهالها را درمان مي‌كند. طرز تهيه: مقدار 50 گرم ورون شسته شده را دو ساعت در يك ليتر آب سرد بخيسانيد. چند دقيقه بجوشانيد. در حدود يك ربع كنار بگذاريد. بعد صاف كنيد و با «عسل» شيرين سازيد. هر روز سه بار، هر بار يك فنجان به فاصله معين بنوشيد.
42- گلبرگ يا گل «كلم» كه با آب پخته شده باشد و كمي نمك و فلفل و كره به آن چاشني كرده باشيد، همراه با كمي كره و نان برشته براي اشخاص مبتلا به اسهال، هم غذا و هم دواي مفيدي است.
43- مقدار 15 گرم گرد كوبيده ريشه «ريوند» را در يك ليوان آب نيم گرم با يك قاشق «عسل» مخلوط كنيد و روزي يك ليوان از آن بنوشيد.
44- جويدن «آرتيشو» به طور آهسته مفيد است.
45- «سماق»، «زرده تخم‌مرغ» و «تخم گشنيز»، قطع‌كننده اسهال مي‌باشند.
46- «سير»، به خصوص «سير ترشي» مفيد است.
47- «خون سياوشان» سودمند مي‌باشد.
48- اندامهاي مختلف گياه «حلبوب» به علّت داشتن جوهر مازو براي معالجه اسهال ساده سودمند مي‌باشد.
49- جوشانده 30 تا 40 در هزار دانه‌هاي «برنج» توصيه مي‌شود.
50- عصاره «ديوخار» جهت درمان توصيه شده است.
51- ميوه «ديوآلبالو» (آلبالوي وحشي) ترش و كمي گس بوده، داراي تانن و ترشيهاي مختلف بوده و ضد اسهال است.
52- 60 گرم نشاسته «سيب زميني» را كه قبلاً در 60 تا 100 گرم آب سرد حل كرده‌ايد در 500 گرم آب جوش بريزيد. پس از 2 دقيقه جوشيدن، آن را از روي اجاق برداريد. دو روز تمام غذاي شما همين حريره سيب زميني باشد.
53- مقدار چهل تا پنجاه گرم از گل هاي نر «فندق» را كه بشكل آويز و خوشه‌اي در مي‌آيد به صورت خشك ياتر در يك ليتر آب 5 دقيقه بجوشانيد. سپس صاف و شيرين سازيد. بعد از هر وعده غذا يك فنجان بنوشيد.
54- يك مشت از «غده درخت بلوط» خشك را خورد كنيد و بساييد تا به صورت پودر درآيد. هر روز چهار بار، نيم تا يك گرم از آن را با مقدار كمي آب و يك قاشق «عسل» مخلوط كرده، بخوريد.
55- دم كرده «پونه» براي درمان مفيد و مؤثر است.
56- 110 گرم «برگ گلابي» خشك را در يك ليتر آب جوش بريزيد و بعد از 20 دقيقه به برشهاي نازكي تقسيم كنيد و داخل اين دم كرده بريزيد. روزي يك فنجان از آن بنوشيد.
57- «برنج» پخته با «دوغ» تازه يا ماست يا «سماق»، انواع اسهال صفراوي و التهابات و حرارت معده را برطرف مي‌كند.
58- «به» سرشار از تانن است و اين ماده براي اسهال و ورم روده مفيد است. بنابراين كمپوت به و شربت به و ژله آن براي دفع اين ناراحتيها مفيد و مؤثر است. 40 تا 50 گرم به را خرد كرده، 15 دقيقه در يك ليتر آب بجوشانيد و مصرف كنيد.
59- پوست سبز «پسته»، مفيد است.
60- «اخلال و بسر» (مرحله سوم و چهارم خرما) از شكم روش جلوگيري مي‌كند.
61- دم كرده ده در هزار «برگ سوسنبر» درمان شكم روش است.
62- يك نوع «گزنه» كه در غرب ايران اطراف كرنه و نوا كوه به‌عمل مي‌آيد، درمان شكم روش است.
63- طبيعت در وجود «ماش» درشتي و نرمي را به‌هم در آميخته است. هم براي لينت و هم براي بند آمدن شكم روش مفيد مي‌باشد.
64- آرد هسته «خرما» از شكم روش جلوگيري مي‌نمايد.
65- ساقه زيرزميني «اسپيره» بهترين داروي ضد شكم روش براي اشخاص سالمند است.
66- «ازگيل» در رفع اسهال هاي ساده بسيار مؤثر است.
67- «انار»، «گل انار»، مخلوط «انار شيرين و ترش»، مغز هسته «انبه»، «رب به ترش»، «توت فرنگي»، «زرشك» بي‌دانه، «زيتون پرورده»، «سنجد»، «سيب»، «سيب ترش»، «گواوا»، «شير نارگيل»، 1 ريم گلي»، 3«مريم گلي» و «زنجبيل» براي اسهال مفيد مي‌باشند.

ادرار قطره قطره‌
1- «ميوه بلوط» كمي دير هضم است، ولي چون هضم شود غذاييت بسيار داشته و قطره قطره آمدن ادرار را معالجه مي‌كند.
2- «آلبالوي تلخ» كه زادگاهش كوههاي سردسير ايران است و بيشتر در آذربايجان و نهاوند عمل مي‌آيد، قطره قطره آمدن ادرار را برطرف مي‌نمايد.
3- «انار شيرين» ترشح ادرار را افزايش مي‌دهد و مدر است.
4- پوست و آب «پرتقال» مدر است .
5- «لوبيا» مدر است و پوست آن بيشتر مدر است تا مغز آن .
6- «نعنا» ادرار را زياد مي‌كند.
7- «جو دو سر» (يولاف) را با پوسته خارجي آن به مقدار 20 گرم در يك ليتر آب بجوشانيد اين جوشانده براي ادرار قطره قطره نافع است.

اختلالات هاضمه‌

1- نوشيدن جوشانده‌ي «مَرغ» مفيد است.
2- دم كرده دانه‌هاي «زيره» براي درمان مفيد است.
3- سالادي كه از برگ‌هاي تر و تازه «شاهي آبي» تهيه شود به خصوص در فصل بهار خاصيت تصفيه كننده مزاج را دارد و اعمال دستگاه هاضمه و كبد را منظم مي‌كند. 4- چون «كدو» به راحتي مي‌پزد غذاي ساده و مفيدي براي معده‌هاي ضعيف مي‌باشد. كدوي پخته را مي‌توان به بچّه‌ها، به پيرمردان، حتي كساني كه دچار بيماري عفوني شده‌اند، داد. از «كدوي پخته» مخلوط با «شكر» و «كره» يا «خامه» به صورت پوره مي‌توان به عنوان پيش غذا مصرف كرد.
5- مقدار سي گرم از ريشه علف «هفت بند» را در يك ليتر آب بجوشانيد و آب آن را دور بريزيد. بعد اين ريشه‌هاي پخته شده را ريز ريز كنيد و دوباره در يك ليتر آب دوازده دقيقه بجوشانيد. در دقيقه دهم مقدار هشت گرم «شيرين بيان» و «پوست يك ليمو» را بداخل آن بريزيد. سپس كنار بگذاريد. صاف كنيد. روزي دو تا سه فنجان به فاصله بنوشيد.
6- 30 تا 50 گرم «هويج» خشك كرده را در يك ليتر آب جوش بريزيد و 5 دقيقه آن را دم كنيد. سپس با «عسل» شيرين سازيد و بعد از هر وعده غذا يك فنجان از آن را بنوشيد.

اختلالات يائسگي‌

1- 20 تا 25 گرم پوست خشك ريشه‌هاي درختچه «زرشك» را در نيم ليتر آب سرد بخيسانيد. ده تا پانزده دقيقه كه گذشت، ظرف را روي اجاق بگذاريد تا كاملاً بجوشد. سپس آن را صاف كنيد و شيرين سازيد. پس از هر وعده غذا يك فنجان از آن را بنوشيد.

2- پانزده تا بيست گرم برگ يا ساقه‌هاي گلدار «مريم گلي» را كه تازه يا خشك باشد در يك ليتر آب جوش بريزيد و ده دقيقه دم كنيد. سپس صاف و شيرين سازيد و پس از هر وعده غذا، يك فنجان بنوشيد.

اختلالات مثانه‌

1- نوشيدن «چاي» مخلوط با «پودر ريشه زنبق» بهترين داروي ادرار افزا و شستشو دهنده و پاك كننده مجاري ادرار است.

2- نوشيدن شربت جوشانده «شيرين بيان» (شرح در تجويز 15 آنژين) گيرهاي ادرار و ناراحتي مثانه را برطرف مي‌سازد.

3- تجويز 7 «اختلالات كليوي» مفيد مي‌باشد.