پرسش: شرايط ظهور امام مهدي را توضيح دهيد.

پاسخ: 1ـ براي هر انقلاب از جمله انقلاب و ظهور امام زمان(عج) حداقل چهار شرط لازم است:
الف. برنامه و قانون جامع: از آنجايي كه برنامه حركتي حضرت مهدي(ع) بر اساس دستورات دين اسلام و سيره پيامبر(ص) است. اين شرط از شرايط ظهور فراهم است.
ب. رهبر: هر انقلاب نياز به رهبري دارد كه عالم به برنامه‌ها و اهداف انقلاب باشد. وضعيت موجود و مطلوب را بتواند تشخيص دهد. شجاع و قاطع و دلسوز باشد و … و چون رهبري ظهور به دست امام زمان(عج) است ـ كه متصل به علم الهي و آيينه تمام نماي صفات جلال و جمال خداوند است ـ لذا اين شرط نيز براي ظهور فراهم است.
ج. ياران: يك انقلاب نياز به ياوراني دارد كه رهبر را شناخته و به او ايمان داشته باشند، از اهداف و برنامه‌هاي انقلاب، آگاه بوده و آنها را باور كنند. شجاع و فداكار باشند و تا آخرين نفس بايستند. اين ياران قبل از شروع قيام، به زمينه سازي پرداخته و مردم را نسبت به حركت انقلاب آگاه نموده و آنان را ترغيب به پذيرش انقلاب مي‌كنند. در جريان انقلاب در صحنه‌ها حاضر شده و از هيچ تلاشي كوتاهي نمي‌كنند. و بعد از پيروزي و اجراي برنامه‌ها، خود را وقف قيام مي‌كنند و … انقلاب امام زمان(عج) نيز نياز به ياراني شجاع، مؤمن، آگاه و عالم دارد.
د. پذيرش مردم: اگر مردم آن انقلاب را خواستار باشند، انقلاب شكل گرفته و به سرانجام مطلوب مي‌‌رسد. ظهور نيز وقتي است كه مردم واقعاً خواستار ظهور حضرت و عدالت گستري او باشند.

پرسش: شرايط و زمينه هاي ظهور چگونه فراهم مي شود؟ وضعيت جهان در هنگام ظهور چگونه است؟

پاسخ: الف. براي ظهور حداقل چهار شرط و زمينه بايد فراهم باشد: طرح و برنامه، رهبر، ياران، آمادگي و پذيرش مردمي. دو شرط اول فراهم است، قانون و برنامه‌ي انقلاب جهاني امام زمان(ع) بر مبناي قانون اسلام است كه خداوند بر پيامبر خود نازل فرمود و طبق آيه سوم از سوره‌ي مائده، اين دين كامل است. رهبر انقلاب جهاني نيز وجود مقدس امام مهدي(ع) است كه در سال 255 هـ.ق به دنيا آمد.
اما شرط سوم و چهارم را بايد فراهم آورد. بايد عده‌اي خود را براي ياري آماده كند. اين افراد بايد ضمن آنكه به تقويت ايمان و تقوا همت مي‌گمارند، بايد به درستي وظايف يك منتظر را در زندگي خود جاري سازند. همچنين بايد با اطلاع رساني درست به مردم، آنان را با حقيقت مهدويت، زيبايي‌هاي دوران ظهور و ناهنجاري‌هاي موجود در دوران غيبت آشنا كرد تامردم خود دوران ظهور را بخواهند و آمادگي پذيرش دولت عدل مهدوي را خواستار باشد.
ب. جهان در آستانه ظهور را مي‌توان چنين تصور كرد:
گروهي از مردم براي كسب منافع بيشتر، به ظلم و ستم رو مي‌آورند. اينان براي بدست آوردن امكانات بيشتر از هيچ جنايتي روي گردان نيستند و به استثمار مردم اقدام مي‌كنند. در كنار استفاده از ابزار ظلم، فساد را نيز در جامعه رواج مي‌دهند. آنان سعي دارند با فريب مردم و كشاندن آنان به ورطه فساد، حاكميت ظالمانه خود را ادامه دهند، و در اين راستا عده‌اي را به دامن فساد مي‌كشانند.
در مقابل اين گروه، برخي ديگر از مردم كه دين را ضامن سعادت و دولت امام مهدي(ع) را شايسته جامعه و منزلت انسان‌ها مي‌دانند، ضمن تقويت دروني باور‌هاي ديني، زمينه‌سازي براي دوران ظهور را سرلوحه برنامه‌هاي خود قرار مي‌دهند و سعي مي‌كنند مردم را با امام مهدي(ع) و واقعيت‌هاي حكومت او آشنا سازند تا آنان آماده پذيرش ظهور شوند.
در آستانه ظهور حركت اين دو گروه دين مدار و مستبد به اوج مي‌رسد و هر كدام با تلاش فراوان سعي دارند مردم را با خود هم راي كنند. و نتيجه اين تقابل خواست عمومي مردم براي ظهور است.

پرسش: جهان در آستانه ظهور امام زمان چگونه خواهد بود ؟ حکومت ايران در آن زمان چگونه خواهد بود؟

پاسخ: براي جهان در هنگام ظهور دو فضاي متفاوت در روايات ترسيم شده است:
1. فضاي عمومي حاكم بر جهان؛
2. فضاي خاص.
فضاي عمومي جهان در نزديكي ظهور، پر از ظلم و فساد است: رباخواري، كبر و غرور دزدي وفحشا، ناامني و جنگ، بيماري و بي غذايي و محروميت از نعمت‌هاي معنوي و جهاني پر از خشونت.
اما در درون اين فضاي عمومي و تاريك، فضايي خاص وجود دارد. گروهي در آن دوران سخت به وظيفه ديني خود پايبند هستند و با انجام دادن عمل صالح و كمك به ديگران، مردم را ارشاد و هدايت مي‌كنند و براي ظهور زمينه سازي مي‌نمايند و با تمام توان معارف و احكام دين را ترويج مي‌كنند. درباره اين گروه خاص، به مردم ايران و اهل قم اشاره‌هاي زيادي شده است.
اما اينكه حكومت قبل از ظهور در دست چه كسي خواهد بود، خبر دقيقي در دست نيست؛ اما بنا به روايات، ايران در زمينه‌سازي ظهور و ياري امام نقشي چشمگير دارد. سيد حسني، سيد خراساني، جوانان طالقان و … همه از ايران هستند. با توجه به اين قراين مي‌توان احتمال داد قبل از ظهور، حكومتي صالح و دوستدار امام زمان در ايران مستقر خواهد بود.

پرسش: اگر جوانان مقدمات ظهور امام مهدی (عج) را فراهم کنند ، آیا غیبت آن حضرت تمام می شود و آیا ایشان ظهور می کنند اگر همه چیز فراهم شود ؟

پاسخ: اگر مقدمات و شرايط ظهور فراهم شود، قطعاً ظهور تحقق مي‌يابد و دوران غيبت تمام مي‌شود. در توقيع امام زمان(ع) به شيخ مفيد(ع) آمده است: «اگر شيعيان ـ كه خداوند آنان را در طاعتش ياري دهد ـ در وفاي به پيماني كه از ايشان گرفته شده، اجتماع كرده و مصمم باشند، البته نعمت ديدار(ظهور)، از آنان به تاخير نمي‌افتد، و سعادت ملاقات ما براي آنان با معرفت كامل و راستين نسبت به ما، تعجيل مي‌گردد».(بحار الانوار، ج53، ص176).
اين يك امر مسلم و طبيعي است كه هرگاه زمينه‌ها و شرايط تحقق يك پديده فراهم شود، با توجه به نظام سبب و مسببي عالم، آن پديده به وجود مي‌آيد. پديده ظهور نيز كه خارج از چهارچوب اين عالم نيست و با تحقيق زمينه‌ها رخ خواهد داد.

پرسش: آیا علت عدم ظهور نبودن یاران است ؟

پاسخ: به نظر مي‌آيد مراد شما اين است كه آيا در ميان اين همه افراد، تعداد 313 نفر يار وجود ندارد؟ بايد گفت: همان‌گونه كه يك رشته علل و عوامل باعث غيبت شد و مردم از نعمت وجود امام ظاهر محروم شدند، همچنين ظهور امام نيز مشروط به تحقق زمينه‌ها و شرايط آن است و تا اين شرايط فراهم نشود، ظهوري نخواهد بود. يكي از شرايط عمده، وجود ياوراني است كه به همراه امام بار قيام را بر دوش بكشند و تا آخر از همراهي و ياري رهبر خود دست برندارند و او را تنها نگذارند. سدير صيرفي در گفت و گويي با امام صادق(ع) درباره عدم قيام مي‌گويد: حضرت مرا به خارج مدينه برد تا آن كه وقت نماز، در محلي پياده شدم. امام صادق(ع) به جواني كه در آن نزديكي بز مي‌چراند نگاهي كرد و فرمود: «اي سدير! به خدا قسم! اگر پيروان من به تعداد اين بزها بودند، بر جاي نمي‌نشستم(و قيام مي‌كردم). سدير گويد: بعد از تمام شدن نماز، حيوانات آن گله را شمردم و يافتم كه عدد آنها از هفده تجاوز نمي‌كند.(كافي، ج2، ص190، ح4).
تحقق اين شرط، لازم است ، ولي كافي نيست، بلكه بايد زمينه‌هاي ديگر نيز فراهم شود كه از مهم‌ترين آنها، قابليت مردم براي پذيرش دولت حق است. به اين معنا كه عموم مردم و جامعه بشري(نه گروهي خاص و در منطقه‌اي خاص) بايد به درجه‌اي از معرفت برسند كه دريابند حكومت‌ها و مكاتب ساخته‌ي بشر، جوابگوي نياز مردم نيست و به وسيله‌ي اين‌ها، سعادت و عدالت واقعي به بشر هديه نمي‌شود.
خلاصه آنكه مردم، خود بايد ظهور عدالت را بخواهند و جهانيان را با زيبايي‌هاي دوران ظهور آشنا كنند و روحيه‌ي عدالت طلبي و ظلم ستيزي را در همه جا گسترش دهند.
مرحوم خواجه طوسي، در كتاب تجريد الاعتقاد، علت غيبت امام را كوتاهي مردم مي‌داند؛ چرا كه اعمال و كردار مردم، باعث شد امام از ميان مردم برود. بنابراين بايد مردم از راه غلطي كه رفته‌اند برگردند و امام را بخواهند تا ظهور صورت گيرد.
و از همين رو، شيخ صدوق در مقدمه‌ي كتاب كمال الدين مي‌گويد: ظهور حجت‌هاي الهي در مقامات پيشوايي خود، بر سبيل امكان و تدبير، نسبت به مردم زمان خودشان است. اگر حال(مردم) طوري باشد كه امام بتواند تدبير و رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد ـ يعني مردم حاضر باشند حرف او را بپذيرند و او بتواند اراده‌ي خدا را پياده كند ـ ظهور آن حجت، لازم خواهد بود و اگر وضع به گونه‌اي باشد كه امام نتواند تدبير در رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد و حكمت الهي، موجب پنهاني او گردد و تدبير نيز آن را اقتضا كند، خداوند او را در پشت پرده غيبت، نهان مي‌سازد تا زماني كه وقت مناسب فرا رسد».

پرسش: سن حضرت مهدي چقدر است؟

پاسخ: 1ـ بر اساس نظر مشهور در تاريخ ولادت امام زمان(عج)، آن بزرگوار در سال 255 هـ‌.ق به دنيا آمده است. بنابراين اكنون (سال 1426) سن شريف آن عزيز 1171 سال مي‌باشد.

پرسش: شمايل حضرت از نظر جسمي و روحي ؟

پاسخ: الف. از روايات مي‌توان استفاده كرد كه حضرت در قيافه مردي چهل ساله ظهور مي‌كنند. آن بزرگوار داراي چهره‌اي گندمگون ، پيشاني بلند، ابرواني كشيده، چشماني درشت وسياه، دندان‌‌هاي براق و گشاده است. در گونه راست ايشان خالي مشكين قرار دارد و اندام آن بزرگوار ميانه است.
ب. بعضى از ويژگى‏هاى آن وجود شريف كه در سخنان معصومين عليهم السلام بيان گرديده، از اين قرار است:
او اهل عبادت و شب زنده دارى، زهد و ساده زيستى، صبر و بردبارى، عدالت و نيكوكارى است. آن حضرت سرآمد همگان در علم و دانش و وجود نازنينش چشمه‏سار بركت و پاكى است. او اهل قيام و جهاد، رهبر جهانى، انقلابىِ بزرگ، منجى نهايى و مصلح موعود بشريّت است. آن وجود نورانى از تبار رسول خداصلى الله وعليه وآله وسلم و از اولاد فاطمه زهراعليهاالسلام و نهمين فرزند از نسل سيدالشهداءعليه‏السلام است كه به هنگام ظهور بر كعبه تكيه زند و پرچم پيامبر را در دست گيرد و با قيام خود دين خدا را زنده و احكام خداوند را در سراسر گيتى جارى كند و جهان را پر از مهربانى و داد گرداند پس از آن كه پر از جور و بيداد شده باشد.( منتخب الاثر، فصل دوم، از ص 239 تا 383).

پرسش: چگونگي زيستن امام مهدي در دوران غيبت را بيان فرماييد. شمائل امام زمان در زمان ظهور چگونه خواهد بود؟

پاسخ: اين سؤال چند بخش دارد:
الف. حضرت در ميان مردم رفت و آمد و از اوضاع آنان خبر دارد و به آنان كمك مي‌كند. البته چون ايشان در پس پرده غيبت هستند(يعني به صورت عادي، شناخته نمي‌شوند). ممكن است مردم ايشان را ببينند ولي او را نشناسند. پس حضرت در ميان مردم است؛ ولي به صورت ناشنانس .
ب. از برخي روايات استفاده مي‌شود كه افرادي بسيار محدود و خاص در خدمت حضرت مي‌باشند و آن بزرگوار را همراهي مي‌كنند. البته از جزئيات اين مسأله آگاهي نداريم.
ج. از روايات مي‌توان استفاده كرد كه حضرت در قيافه مردي چهل ساله ظهور مي‌كنند. آن بزرگوار داراي چهره‌اي گندمگون ، پيشاني بلند، ابرواني كشيده، چشماني درشت وسياه، دندان‌‌هاي براق و گشاده است. در گونه راست ايشان خالي مشكين قرار دارد و اندام آن بزرگوار ميانه است.

پرسش: چطور حضرت مثل يک مرد 40 ساله ظهور مي کند ؟

پاسخ: گويا مراد شما اين است که چگونه ممکن است حوادث روزگار باعث تغيير چهره و شکسته شدن صورت و ناتواني جسمي حضرت نميشود؟ در پاسخ بايد گفت: به نظر ميآيد علت اصلي، خواست و قدرت الهي است. بدين معنا که خداوند از طريق اعجاز و خرق عادت، حالت جواني را در وجود حضرت مهدي(ع) قرار داده است. براي اين مطلب از قرآن ميتوان نمونه آورد.
خداوند در قرآن کريم در سوره بقره آيه 259 داستان بزرگ مردي از بني اسرائيل(گويا عزير بوده است) را ذکر ميکند که بر روستايي عبور ميکرد در حالي که ويران شده و مردمان آن مرده بودند و استخوانهايشان در معابر در حال پوسيده شدن بود. او گفت: خداوند چگونه اينها را زنده ميکند؟ خداوند صد سال او را ميراند و جان حيوان(الاغ) او را نيز گرفت ولي طعام او را به حال خود سالم باقي نگه داشت.
پس از صد سال که دوباره او را زنده کرد به او يادآور شد از بين رفتن و حيات دوباره خود و حيوانش را و سالم نگاه داشتن طعامش را . ” فَانْظُرْ إِلى طَعامِكَ وَ شَرابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ “يک غذا حدودا يک هفته سالم ميماند. صد سال 5200 هفته است پس خدا 5200 برابر عمر غذا، آن را سالم و به صورت عادي نگه داشته است. او ميتواند امام را نيز به حالت يک جوان حفظ کند.
البته از لحاظ طبيعي نيز ممکن است، يک فرد بتواند طراوت و جواني خود را حفظ کند اگر بر رموز علمي آگاهي داشته باشد و علم نيز اين امر را ممکن پذير بداند بر اين فرض ، امام چون علم کامل دارد ميتواند از قواعد علمي نيز مدد بگيرد.

پرسش: آيا امام مهدي وجوود جسماني دارند يا نوراني؟

پاسخ: حضرت وجود جسماني دارند. البته طبق برخي روايات و معارف اسلامي پيشوايان غير از اين بدن جسماني داراي حقايق نوراني هستند. در روايتي از پيامر اكرم(ص) آمده است:"اول چيزي كه خداوند خلق كرد، نور من بود” (بحار الانوار، ج1، ص97)
و نيز فرمود: “اي سلمان! اوصياي من را مي‌شناسي و آن دوازده نفري كه خداوند براي امامت بعد از من انتخاب كرده است؟ گفتم: خدا و رسولش داناترند، فرمود: اي سلمان! خداوند مرا از نور خود خلق كرد و مرا خواند، پس اطاعت كردم. و خلق كرد از نور من علي را پس خواند او را و او اطاعت كرد. و خلق كرد از نور من و علي، نور فاطمه را پس خواند او را و او اطاعت كرد. و خلق كرد از نور من و علي و فاطمه، حسن و حسين را، پس آن دو را خواند و آن دو اطاعت كردند. پس نام گزارد ما را به پنج اسم از اسامي خود: خدا محمود است و من “محمد” خدا عالي است و اين “علي” خدا فاطر است و اين “فاطمه” خدا داراي “احسان” است و اين حسن و خدا “محسن” است و اين حسين. سپس خلق كرد خدا از ما از صلب حسين(نور حسين) نه امام را،چ پس خواند آنان را و آنان اطاعت كردند".(بحار الانوار، ج15، ص9).
البته اين حرف بدين معني نيست كه آنها بدن مادي نداشتند؛ بلكه وقتي خداوند اراده كرد كه در دنيا زندگي كنند، آنان را در صلب حضرت آدم(ع) قرار داد تا اينكه در زمان خاص با بدن مادي به دنيا آيند(بحار الانوار، ج15، ص7). ما با توجه به ادله عقلي و نقلي فراوان، معتقد هستيم حضرت مهدي(عج) در سال 255 هـ.ق به دنيا آمدو بنابراين داراي وجود جسماني است. دليل‌هاي فراواني مانند داستان ولادت و مادر ايشان، غيبت و چگونگي آن، وجود حجت در هر زما در زمين و … در اين زمينه وجود دارد.