نحوه ی خواندن نماز مستحبی نافله صبح

نافله به كار مستحبی، كار نیكو، كه بر انسان واجب نیست. اطلاق می شود. هم چنین به معنی نوه، غنیمت و عطاء نیز آمده است.[ المنجد ج2، ص 1986، مولف: لویس معلوف مترجم: محمّد بندریگی] و در اصطلاح فقهاء: به نمازهای مستحبی در شرع مقدس اسلام نافله می گویند. بیشترین استعمال نافله در نمازهای مستحبّی است.[مصطلحات الفقه ص 528 ؛ آیت‌ الله مشكینی]

معنای اصطلاحی نافله اخصّ است و فقط شامل نماز مستحبّی می شود. ولی معنای لغوی اعّم است. هم شامل نماز مستحبّی و هم شامل غنیمت و عطاء می شود. بین معنای لغوی و اصطلاحی عموم و خصوص من وجه است.

اهمیّت نافله

در دین اسلام تأكید فراوانی بر انجام نمازهای مستحبّی شده و ثوابهای فراوان برای آن منظور گردیده است. و در میان نمازهای مستحبّی نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است. و در روایات رسیده از معصومین (علیهم السلام) كه نماز شب به خاطر عظمت شأن آن خداوند ثوابش را آشكار نكرده است.

روایات در مورد اهمیّت نافله فراوان از معصومین (علیهم السلام) است كه برای تبرّك چند نمونه ذكر می‌شود.

امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: بر شما باد دوری از تنبلی و كسلی! همانا پروردگار شما مهربان است. كه چیز كم را سپاس و شكر می‌گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو ركعت نماز مستحبّی بجا آورد خداوند به خاطر خواندن این دو ركعت مستحبّی او را داخل بهشت می‌كند.[ وسایل الشیعه ج 4، ص 44،باب 12 حدیث 4 مولف: شیخ حر عاملی (ره)]

مشروعیت نافله

ادله متعدّدی بر مشروعیّت آن دلالت دارد. روایات موجود در مورد نمازهای نافله كه در كتب حدیثی فراوان است كه به چند نمونه از آن اشاره می‌شود.

1. بالاسناد عن فضیل بن یسار عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال:

«الفریضةُ والنافلةُ احدی و خمسون ركعةً. منها ركعتان بعد العتدیةِ جالساً تعدّان بركعةٍ وهو قائمٌ الفریضةُ منها سبع عشرة ركعةً والنافلةُ اربعُ و ثلاثون ركعةً»[ وسایل الشیعه، ج 4، ص 46 باب 13 حدیث 3: همان آدرس شماره 3]

«نمازهای واجب و نافله پنجاه و یك ركعت هستند. از نافله دو ركعت بعد از عشاء نشسته خوانده می‌شود و ایستاده بخواند یك ركعت محسوب می‌شود نمازهای واجب هفده ركعت می‌باشد. و نمازهای نافله سی و چهار ركعت می‌باشند».

2. خود پیامبر (صلی الله علیه وآله) و معصومین (علیهم السلام) كه در تاریخ نقل شده است. نمازهای مستحبّی فراوان می‌خواندند و قول و فعل آنان برای ما حجّت است و این نافله خواندن آنان دلیل بر مشروعیّت نافله است.

محمد بن حسن از امام صادق (علیه السلام) نقل كرده‌اند. كه امام فرمودند:

«حضرت علی (علیه السلام) در آخر عمرش در هر روز و شب هزار ركعت نماز می‌خواندند»[وسایل الشیعه، ج، ص 97 باب 30 حدیث 1: همان آدرس شماره 3.]

نافله در باب صلاة دارای دو قسم می‌باشد. 1- نافله رواتب روزانه 2- نافله غیر رواتب. نافله رواتب روزانه: نافله‌های شبانه، در غیر روز جمعه سی‌وچهار ركعت می‌باشند؛ كه هشت ركعت از آنها نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشاء و یازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح می‌باشد و چون دو ركعت نافله عشاء نشسته خوانده می‌شود یك ركعت حساب می‌شود. و در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر چهار ركعت اضافه می‌شود[ تحریر الوسیله ج 1، ص 123 و ص 124، مولف: حضرت امام خمینی (ره)]

طریقه خواندن نافله

نمازهای نافله مثل نماز صبح به صورت دو ركعتی خوانده می‌شوند همراه با تشهد و سلام.[ جواهر الكلام ، ج 7 ص 52، مولف: شیخ محمد حسن نجفی (ره) چاپ هفتم بیروت 19810] و می‌توان آن را هم نشسته و هم ایستاده خواند. ولی بهتر است نماز گزار دو ركعت نافله نشسته را یك ركعت حساب كند. مثلاً كسی كه می‌خواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند شانزده ركعت بخواند.[ تحریر الوسیله ج 1، ص 124، همان آدرس شماره 9.]

چگونگی نماز نافله صبح

دو ركعت است:در ركعت اول پس از سوره حمد سوره قل یا ایّها الكافرون و در ركعت دوم پس از سوره حمد سوره توحید را بخواند،و چون سلام‏ داد،به طرف قبله به صورت مرده در قبر به پهلوى راست بخوابد،و گونه راستش را بر روى دست راست بگذارد و بگوید:

اِسْتَمْسَكْتُ بِعُرْوَةِ اللّهِ الْوُثْقىَ الَّتى لاَانْفِصامَ لَها وَاعْتَصَمْتُ بِحَبْلِ اللّهِ الْمَتینِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ

چنگ زدم به دستاویز محكم‏تر خدا،كه گستنى نیست برایش،و تمسّك جستم به رشته استوار خدا،و پناه مى‏برم به خدا،از شرّ فاسقان عرب و عجم،و پناه مى‏برم به خدا از شرّ بدكاران جنّ و انس‏.

آنگاه سه مرتبه بگوید:

سُبْحانَ رَبِّ الصَّباحِ فالِقِ الاِْصْباحِ

منزّه است پروردگار بامداد،شكافنده سپیده.

و پنج آیه آل عمران را كه در سطور قبل ذكر شد بخواند،سپس برخیزد و بنشیند و تسبیح حضرت زهرا علیها السّلام را بگوید.

پنج آیه سوره آل عمران

اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لاَ یاتٍ لاِ وُلىِ الاَْلْبابِ الَّذینَ یَذْكُروُنَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ رَبَّنا اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتهَ وَ ما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصارٍ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُ نُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَلاتُخْزِنا یَوْمَ الْقِیمَةِ اِنَّكَ لاتُخْلِفُ الْمیعادَ

به درستى كه در آفرینش آسمانها و زمین،و رفت‏وآمد شب و روز،نشانه‏هایى است براى صاحبان خرد،آنان‏كه خدا را در حال‏ ایستاده و نشسته و پهلو خفته یاد مى‏كنند،و در آفرینش آسمانها و زمین اندیشه مى‏نماید،پروردگارا این‏ همه را به ناحق نیافریدى،منزّهى تو،ما را از عذاب دوزخ حفظ كن،پروردگارا هركه تو وارد آتش دوزخ كنى به یقین او را رسوا نموده‏اى،و براى ستمكاران یاورى نیست.پروردگارا شنیدم فریاد كننده‏اى براى ایمان فریاد مى‏زند به پروردگارتان ایمان‏ بیاورید،پس ما ایمان آوردیم،پروردگارا گناهان ما را بیامرز،و بدى‏هاى ما را بپوشان،و ما را همرا نیكان بمیران،پروردگارا آنچه بر رسولانت‏ وعده كردى به ما عنایت كن،و در قیامت ما را رسوا مكن،كه تو هرگز خلف وعده نمى‏كنى.

برای خود خانه ای در بهشت بسازید

در كتاب(من لا یحضره الفقیه) فرموده: روایت شده: هر كه بین دو ركعت نافله صبح و نماز صبح، صد مرتبه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستد، حق تعالى چهره او را از حرارت آتش حفظ كند، و كسى ‏كه صد مرتبه بگوید: سبحان ربّى العظیم و بحمد استغفر الله ربّى و اتوب الیه‏ حق تعالى خانه‏اى در بهشت براى او بنا كند،و كسى‏ كه بیست‏ و یك مرتبه قل هو اللّه احد بخواند،خداى تعالى در بهشت خانه‏اى براى‏ او بنا كند،و اگر آن را چهل مرتبه بخواند،حق تعالى او را بیامرزد.

بنده من به سبب نوافل به من نزدیک می شود

آیت الله العظمی سیداحمد خوانساری (ره) تا آخر عمر نوافل را ایستاده به جای می آوردند. پیرمردی در حرم امام رضا(علیه السلام) بود که حدود 100 سال عمر داشت ولی نسبت به نوافلش مقید بود و ایستاده هم می خواند. در ارشادالقلوب آمده است که حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: خداوند متعال می فرماید پیوسته بنده من به سبب نوافل به من نزدیک می شود در حالی که خالص برای من است تا این که او را دوست می دارم، پس هنگامی که او را دوست داشتم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و دست او می شوم که با آن انتقام می گیرد و اگر از من حاجتی بخواهد به او می دهم و اگر از چیزی به من پناه آورد، او را پناه می دهم.

قرار نیست که هر کس از دیگرى بزرگ تر و قدرت مندتر است دیگرى را از بین ببرد؛ زیرا این کار چیزى شبیه قانون جنگل خواهد بود كه هر كسى نافرمانى و گناه مى كند، خداوند او را از بین ببرد تا سوال كنیم، چرا با شیطان چنین نكرده است و او را از بین نبرده است؟ همان گونه كه انسان هاى بسیارى نافرمانى و گناه مى كنند، اما خداوند تا زمانى كه به اجل خود نرسیده باشند، آنها را از دنیا نمى برد و تفاوتى از این جهت با انسان هاى دیگر ندارند.

ابلیس از آفریدگان خداوند و از جنیان است و مدت‏هاى طولانى خداوند را عبادت كرده بود، و به واسطه نافرمانى از خداوند، از درگاه او رانده شد و از این پس به نام شیطان شناخته مى‏شود. شیطان بر هر موجودى گفته مى‏شود كه انسان را فریب دهد، خواه از جنیان باشد یا از انسان‏ها، بنابراین، شیطان از ابتدا شیطان آفریده نشد.

او در ابتدا پاك بود. او مخلوقى چون سایر مخلوقات خدا در اطاعت پروردگار و از مقربین درگاه ربوبى بود، اما بر اثر یك امتحان كه احترام به آدم بود، لغزید و از درگاه الهى رانده شد. شیطان در برابر آن همه عبادت، از خداوند تقاضاى زنده ماندن تا روز قیامت را نمود و خداوند او را تا آن روز مهلت داد. شیطان آفریده نشد تا خلایق را بفریبد. او فریب نفس خویش را خورد و از خداوند مهلت خواست تا دنیا هست، او نیز باشد، و از آن پس قسم خورد تا انسان‏ها را بفریبد مگر كسانى را كه مومن باشند. و خداوند نیز این مهلت را به شیطان داد.

اما چرا این مهلت را از طرف خداوند یافت، مى‏توان گفت فلسفه وجود شیطان براى انسان، همانند وجود قواها و غرایز و نفس اماره درون انسان است كه انسان‏ها را به سوى بدى و دور شدن از خدا امر مى‏كنند. از طرف دیگر گرایش به سوى كمال و نیكى و خرد و رسولان و پیامبران الهى، در مقابل آنها قرار مى‏گیرند تا انسان‏ها را به كمال و خوشبختى سوق دهند. تنها در صورت وجود هر دو نیرو در انسان است كه وى مى‏تواند با اختیار خود، یكى از دو راه را انتخاب كند تا به سعادت یا شقاوت برسد.

انسان نیز براى خالص شدن، نیازمند امتحانى سخت است تا جوهره اصلى اش نمایان شود كه در نتیجه وارد مرحله استحقاق و محبت الهى گردد و با خطاب “ارجعى” لایق دیدار پروردگارش شود. دنیا میدان آزمایش است و انسان هدف این آزمایش، پس حریف قدرى چون شیطان لازم است تا انسان بتواند در مصاف با او، استعدادهاى خارق‏ العاده خود را شكوفا كند.

بنابراین اگر نفس اماره و نیروهاى سركش و شیطان‏ها نبودند، انسان نمى‏توانست در معرض آزمون الهى قرار گیرد و با نفى و طرد و مبارزه با آنها، موجب شكوفا شدن استعدادهاى عالى انسانى و سیر در مسیر كمال و خوشبختى و سعادت ابدى شود، پس شیطان شر مطلق نیست.

علامه طباطبایى فرموده است: اگر شیطانى نبود، نظام عالم انسانى هم نبود، و وجود شیطانى كه انسان را به شر و معصیت دعوت كند، از اركان نظام عالم بشریت است، و نسبت به صراط مستقیم، او به منزله كناره و لبه جاده است و معلوم است كه تا دو طرفى براى جاده نباشد، متن جاده هم فرض نمى‏شود.

البته وجود نیروهاى شر، خلاصه در ابلیس یا شیطان بزرگ نمى شود، بلكه بسیارى از انسان ها و جنیان نیز با او همراه و در كنار او هستند و همه اینها به منزله همان لبه جاده و دره هاى سقوط اند. هم چنین به تجریه و تحقیق ثابت شده است كه فلزات براى آن كه از ناخالصى و زوائد پاك شوند، باید در كوره ‏هاى داغ قرار گیرند تا پس از آن به شكل فلزى با ارزش درآیند. انسان نیز براى خالص شدن، نیازمند امتحانى سخت است تا جوهره اصلى اش نمایان شود كه در نتیجه وارد مرحله استحقاق و محبت الهى گردد و با خطاب “ارجعى” لایق دیدار پروردگارش شود. دنیا میدان آزمایش است و انسان هدف این آزمایش، پس حریف قدرى چون شیطان لازم است تا انسان بتواند در مصاف با او، استعدادهاى خارق‏ العاده خود را شكوفا كند.

آثار اخروی نماز

نماز، عطيه اي الهي است كه به عنوان فلاح مطلق«حي علي الفلاح» و بهترين عمل «حي علي خير العمل» و ستون خيمه دين«الصلوة عمود الدين» معرفي شده است. نماز عروج به قبله‎ي رفيع انسانيت «الصلوة معراج المؤمن» است كه تعالي روح و كسب ملكات اخلاقي و نجات از فساد و تباهي از رهگذر آن حاصل مي آيد «إن الصلوة تنهي عن الفحشاء و المنكر».

دريافت نشان عبوديت از رهگذر اين عبادت زيباي الهي، براي انساني ميسّر است كه شرايط صحت و قبول و كمال اين عبادت عظيم را به نحو احسن بجاي آورد. وقتي عبد اين عبادت الهي را «كه جز بر خاشعان بزرگ مي نماياند»، به طور شايسته به انجام رساند، آثار عظيمي اعم از فردي، اجتماعي، دنيوي و اخروي را بدنبال خواهد داشت كه در حقيقت ثمره و نتيجه عمل او محسوب مي شود. در اين نوشتار مختصر در صدد بيان همه جانبه اين آثار نيستيم بلكه به برخي از آثار برزخي و اخروي اين عبادت درخشان در آيات و روايات اشاره مي كنيم.

آثار نماز در آيات الهي(توجه يا بي توجهي به نماز):

1. ياد كردن خدا از بنده‎ خود:

خداوند در سوره طه مي فرمايد:«اقم الصلوة لذكري» نماز ذكر و ياد خداست. اين آيه وقتي در كنار اين آيه شريفه«فاذكروني اذكُركم …..» تفسير شود اين نتيجه را افاده مي كند كه وقتي عبد بياد حق باشد حق هم به ياد او خواهد بود. مفسرين در ذيل آيه شريفه«فاذكروني اذكركم» در بيان اينكه «مراد از ياد آوري بندگان چيست؟ بيانات متنوعي را ذكر كردند كه از جمله آن موارد عبارت است از:

الف: مرا در «دنيا» ياد كنيد تا شما را در «جهان ديگر» ياد كنم.
ب: مرا به «دعا» ياد كنيد تا شما را به اجابت ياد كنم (اين استجابت مي تواند هم در دنيا و هم در بزرخ و هم در قيامت نصيب بنده شود)
ج: مرا به هنگام وفور نعمت ياد كنيد تا شما را در سختي ها ياد كنم(اين سختي هم اعم است)

2. نائل شدن به مقام شفاعت كبري:

خداوند در سوره‎ي اسري خطاب به وجود نازنين رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:

«وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسي أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً»

ترجمه: و بعضي از شب را بيدار باش و تهجد كن كه اين نماز شب، تنها بر تو واجب است، باشد كه خدايت به مقامي محمود (شفاعت) مبعوث گرداند. پس ثمره و نتيجه اين برنامه‎ي الهي، رسيدن به مقام محمود است و روايات فريقين در ذيل آيه، مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت كبري تفسير كرده است كه رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در روز قيامت در آن مقام قرار مي گيرد.

3. دريافت اجر الهي و باز يافتن به آرامش كامل:

در سوره بقره حقتعالي مي فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ»

در پرتو ايمان و عمل صالح و برپاداشتن نماز و ….. مستحق دو جايزه مي شوند:

1. دريافت پاداش(لهم اجرهم ….) 2. بهره مندي از آرامش كامل (لا خوف …..) كه هيچ اضطراب و غمي به همراه آن وجود ندارد.

اما آثار نماز در برزخ:

4. دفع وحشت هاي قبر:

رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد: «ان الصّلاة تأتي الي المَيّتِ في قبره بصورة شخص انور اللّونِ يونسُهُ في قبره و يدفَعُ عنه اهول البرزخ»

نماز به صورت انساني سفيد چهره، وارد قبر ميت شده و با او انس مي گيرد و وحشت هاي برزخ را از او برطرف مي كند.

5. مونس انسان در قبر:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:

«الصلاةُ انس في قبره و فراش تحت جنبه و جواب لمنكر و نكير»

نماز مونس (نمازگزار) در قبر و فراش نيكو در زير او، و پاسخ نمازگزار براي نكير و منكر مي باشد.

6. ديدار ملائكه از انسان در قبر:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:

آثار اخروی نماز

«كسي كه به قصد شركت در نماز جماعت، و به سوي مسجد گام بر مي دارد، خداوند متعال در مقابل هر گامي كه بر مي دارد، هفتاد هزار حسنه به او پاداش مي دهد و به همين ميزان نيز درجات وي بالا خواهد رفت، و اگر در چنين حالتي بميرد، خداوند متعال هفتاد هزار فرشته را مأمور مي نمايد تا در قبر به ديدار او رفته، وي را بشارت دهند و در تنهايي قبر انيس او باشند و تا روز قيامت براي او طلب آمرزش كنند.»

7. نجات از وحشت قبر:

امام باقر ـ عليه السّلام ـ مي فرمايد:«من اتمَّ ركوعَهُ لم يَدخُلْهُ وحْشَةُ القبْرِ»

«كسي كه ركوعش تمام و كامل باشد هرگز دچار وحشت قبر نمي شود.»

اما آثار نماز در قيامت:

8. مقبوليت ديگر اعمال در سايه نماز:

مولاعلي ـ عليه السّلام ـ در نهج البلاغه مي فرمايد:

«كلُّ شي من عملك تبع لصلاتك» هر عملي پيرو نماز است از اين رو عروج ديگر اعمال در سايه سار نماز ميسر مي شود«إن قبلت قبلت ما سواها و إن ردَّت ردت ما سواها» اگر نماز مورد قبول واقع شود ديگر اعمال هم قبول مي شود و اگر رد شود ديگر اعمال هم رد خواهد شد.

9. نماز توشه‎ آخرت:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:

«الصلاة زادُ للمؤمن من الدنيا الي الاخره»

نماز زاد و توشه مؤمن در دنيا براي آخرت است.

10. عامل ورود به بهشت:

امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي فرمايد:«همانا پروردگار شما مهربان است، عمل كم را تقدير مي كند، هر آينه انسان دو ركعت نماز براي خدا بحا آورد، خداوند به سبب آن نماز او را وارد بهشت مي كند.»

11. معاف از عذاب و ورود بي حساب به بهشت:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:« قال الله ـ عزّوجل ـ اِنّ لعبدي عليّ عهداً اِن اقام الصلوة لوقتها اَن لا اُعَذِّبَهُ و اَن اُدخلهُ الجَنّه بغير حساب»

…… من تعهدي نسبت به بنده ام دارم كه اگر نماز خود را در وقتش به پا دارد، او را عذاب نكنم و بدون حساب او را به بهشت ببرم.

و از آن وجود نوراني در كلامي ديگر آمده كه فرمود:

«كسي كه چهل روز نمازهاي خود را با جماعت به جا آورد، به طوري كه يك تكبيرة الاحرام از او فوت نشود، براي او آزادي از آتش جهنم و آزادي از نفاق نوشته مي شود.»

12. زينت آخرت:

امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي فرمايد:«انّ الله ـ عزّوجل ـ قال: الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ انّ الثمان ركعات التي يُصلّيها العبد الليل زينةُ الآخرة»

خداوند متعال ثروت و فرزندان را زينت دنيا دانسته، ولي هشت ركعت نمازي كه آدمي در آخر شب مي خواند زينت آخرت است.

آثار اخروی نماز

13. به سوي آتش رفتن نمازگزار ريا كار:

امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: چون روز قيامت فرا مي رسد، بنده اي را مي آورند كه اهل نماز بوده و خود نيز چنين ادعا مي كند؛ به وي مي گويند، تو بدان جهت نماز گزاردي كه تو را ستايش كنند، پس به ملائكه دستور مي دهند او را به سوي آتش ببريد.

14. عدم ملاقات با رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ در كنار حوض كوثر:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:«ليس منّي من استخفَّ صلاته لا يردُ عليَّ الحوض لا و الله» كسي كه نماز را سبك شمارد از من نيست، به خدا سوگند كه بر حوض مرا ملاقات نخواهد كرد.

15. سقوط در آتش:

مولا علي ـ عليه السّلام ـ در نهج البلاغه در بيان جواب دوزخيان كه پرسيده شد چه چيزي شما را بدوزخ كشانده مي گويند ما از نماز گزاران نبوديم:«ما سللكم في سقر قالوا لم نَكُ من المصلين»

16. محشور شدن با قارون و فرعون و هامان:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:

«لا تضيعوا صلاتكم، فانّ من ضيّع صلاتهُ حَشَرَهُ الله قارون و فرعون و هامان ـ لعنهم الله و اخزاهم ـ و كان حقّاً علي الله ان يُدخِلَهُ النار مع المنافقين، فالويلُ لمن لم يحافظ صلاتهُ»

نمازتان را ضايع نكنيد، بدرستي كه هر كس نماز خويش را ضايع كند، خداوند عزوجل او را با قارون و فرعون و هامان محشور مي كند، خداوند به آنان لعنت كند و آنها را رسوا سازد، و بر خدا لازم است آنها را با منافق ها به آتش داخل كند، پس واي بر كسي كه مواظب نمازش نباشد.

17. محروميت از شفاعت:

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمودند:

«هر كس عمداً نمازش را ترك كند، بر درب جهنم نامش در زمره دوزخيان نوشته مي شود.»

آثار فراوان ديگري هم در روايات درباره‎ نماز و يا كوتاهي كردن در باب نماز اشاره شده كه به طور گذرا ذكر مي كنيم:

ـ گلستان شدن قبر همانند باغي از باغ هاي بهشت در سايه خواندن نماز شب.

ـ ملاقات با پروردگار در پي محافظت بر نمازهاي پنجگانه.

ـ دور ماندن از امان خدا و رسول او هنگام ترك عمدي صلات.

ـ حرام شدن جسد او بر آتش وقتي كه گام بسوي نماز جمعه بر مي دارد.

ـ شهادت قطعه اي از زمين كه او بر آن سجده كرده و پيشاني بر خاك نهاده است.

ـ نماز جواز عبور از صراط.

اينها گوشه اي از آثار نماز و مواظبت بر آن و دقت در انجام كامل و تام اين عبادت الهي است كه اين همه ثمرات را بدنبال خود دارد.

دشمنان شيطان

شيطان در برابر دوستان فداكار و دل سوزش ، دشمنان خطرناكي هم دارد كه شب و روز از دست آنها مي نالد و در شكنجه است و آنان را اين طور معرف مي نمايد: هنگامي كه رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم با شيطان ملاقات كرد. از او پرسيد: دشمنان تو از امت من چند طايفه هستند. گفت : 22 طايفه ، و من از ايشان در رنج به سر مي برم و دلم از دست آنها پر از خون است
1. خود شما؛ اولين و سخت ترين دشمن من تويي . من هم ، از اول با تو دشمن بودم و بعدا هم خواهم بود. دشمني تو با من هيچ وقت به صلح و صفا و دوستي مبدل نخواهد شد. فرمود: براي چه با من دشمني ؟ گفت : براي آن كه در قيامت گناه كاران را شفاعت مي كني و زحمات مرا ضايع و اميد قطع مي نمايي
2. عالم عامل ؛ آن عالمي كه به علم خود عمل كند، دشمن من است من هم دشمن او هستم . (اما عالمي كه به علم خود عمل نكند دوست شيطان خواهد بود.) در اين باره حضرت رسول صلي الله عليه و آله و سلم فرموده : عالم و دانش مندي كه به علم خود عمل كند، از هزار عابد براي شيطان خطرناك تر است .
3. حامل قرآن ؛ كسي كه قرآن را فرا گرفته ، و حفظ نموده و به تمام دستورها و احكامي كه در آن آمده عمل مي كند، او دشمن من و من هم دشمن او هستم .
4. مؤذن ؛ كسي كه در پنج وقت نماز اذان بگويد و اقرار به شهادتين كند و مردم را از خواب بيدار و متوجه عبادت خدا و نماز نمايد.
5. دوستان فقرا؛ آنها كساني هستند كه فقرا و مساكين را از ياد نمي برند، دائما متوجه آنها و به فكر آنها هستند. در همه جا و در هر شرايط از آنان دفاع مي كنند و زندگي ايشان را تامين مي نمايند.
6. دوستان ايتام ؛ كساني كه با يتيمان دوست و مهربان هستند، و همانند پدر و مادر دل سوز با آنان رفتار مي نمايند تا رنج يتيمي را احساس نكنند
7. مهربان ؛ كسي كه دل رحم و دل سوز بندگان خدا باشد و براي كوچك ترين ستمي كه به يكي از بندگان خدا شود ناراحت شده و از او دفاع مي كند و دل داريش مي دهد.
8. ناصح ؛ كسي كه براي رضاي خدا مردم را اندرز مي دهد و به جز رضايت خداوند چيزي در دل ندارد
9. دائم الوضو؛ كسي كه در تمام حالات با وضو باشد و اگر وضوي او باطل شد فورا تجديد وضو نمايد.
10. بخشنده ؛ آن كه مردم را در مال خود شريك مي كند و مقداري از دارايي اش را به محرومان اجتماع اهدا مي نمايد و به فكر ذخيره و جمع آوري مال نمي باشد.
11. خوش خلق ؛ آن كه با مردم ، نيك كردار است و با همه انسان ها با رويي گشاده رفتار مي كند و كسي را بازبان و ديگر اعضاء آزار نمي رساند.
12. قانع ؛ آنها كساني هستند كه در زندگي به كم دنيا قانع باشند. به آن چه خداوند متعال براي ايشان مقرر فرموده ، راضي هستند و به مال ديگران تنگ نظر نيستند.
13. پاك دامنان ؛ زنان و مرداني كه عفت داشته باشند. دامنشان آلوده به فساد و فحشا نشده و پوشش اسلامي را در همه جا حفظ مي كنند.
14. آمادگان مرگ ؛ كساني كه همواره به فكر مرگ و آماده شدن براي آن هستند و هيچ وقت ، آخرت را فراموش نمي كنند و هميشه به دنبال اصلاح آن در تلاش اند.
15. هم نشين صالحان ؛ از كساني كه شيطان آنها را دشمن خود مي داند، كساني هستند كه رفت و آمد، نشست و برخاست ، گفت و شنود و خورد و خوراك و خواب آنان با صالحان و پرهيزگاران است .
16. فروتنان ؛ آنان كه در برابر خدا و خلق او تواضع مي كنند، خود را كوچك مي پندارند و خود بين نيستند.
17. جوان عابد؛ جواني كه عاشق دين بوده و از بندگي خدا لذت برده است و خود را در اين راه قرار داده و شب زنده داري مي كند.
18. كساني كه نفس خود را از حرام باز داشته اند؛ كساني كه حلال خدا را حلال و حرام او را حرام مي دانند، كساني كه چشم و گوش و بقيه اعضاء و جوارح خود را به حرام عادت نداده اند.
19. كساني كه در غياب برادران مؤمن خود دعاي خيرشان مي كنند؛ هر چه براي خود مي پسندند، براي ديگران نيز مي پسندند و هر چه را براي خود نمي پسندند براي ديگران هم نمي پسندند، كساني كه در حق ديگران دعا مي كنند و چشم داشتي هم از آنان ندارند.
20. كساني كه با پدر و مادر خود مهربان باشند و به آنان احترام گذارند.
21. پادشاه عادلي كه از روي عدالت با مردم رفتار كند و مردم در سايه عدل او در آسايش باشند.
22. روزه داراني كه مقداري از مال خود را به درماندگان مي بخشند، مانند اين است كه مرا پاره پاره كرده و در آتش انداخته باشند. سپس عرض كرد: يا رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم عده اي هستند كه مراقب كردار من اند، اگر يك نفر را از جاده حق دور كنم و منحرف سازم ، ايشان مي آيند و او را راهنمايي مي كنند و به حق بر مي گردانند. بلي ، اينان كه ذكر شد كه از دشمنان شيطان اند، آن ملعون از آنان در هراس ‍ است .
(ما هم آرزو مي كنيم جزو يكي از دشمنان شيطان به حساب آييم و يا دست كم ، در جمع دوستان او نباشيم).
شيطان در کمين گاه/نعمت الله صالحي حاجي آبادي

جواني نزد عالمي آمد واز او پرسيد:
من جوان كم سني هستم اما آرزوهاي بزرگي دارم و نمي توانم خود رااز نگاه كردن به دختران منع كنم، چاره ام چيست؟

عالم نيز كوزه اي پر از شير به او داد و به او توصيه كرد كه كوزه را به سلامت به جاي معيني ببرد و هيچ چيزاز كوزه نريزد. واز یکی از شاگردانش درخواست كرد او را همراهي كند واگر شير را ريخت جلوي همه ي مردم او را كتك بزند.
جوان نيز شير را به سلامت به مقصدرساند. و هيچ چيز از آن نريخت. وقتي عالم از او پرسيد چند دختر را در سر راهت ديدي؟
جوان جواب داد: هيچ، فقط به فكر آن بودم كه شير را نريزم كه مبادا در جلوي مردم كتك بخورم و در نزد مردم خوار و خفيف شوم.
عالم هم گفت: اين حكايت انسان مؤمن است كه هميشه خداوند را ناظر بر كارهايش ميبيند و از روز قيامت و حساب و كتاب بيم دارد.

به آیت الله بهجت عرض کردندکتابی در زمینه اخلاق معرفی کنید.
فرمودندفقط یک جمله کافیست:
خدا می بینید………

روزی مردی خواب عجیبی دید

او خواب دید که پیش فرشته هاست و آنها را نگاه میکند هنگام ورود دسته بزرگی از فرشته ها را دید که تند تند نامه هایی را که توسط پیک ها از زمین می آورند را باز میکنند و داخل جعبه می اندازند.
مرد از فرشته ها پرسید: شما چکار میکنید؟؟!!
یکی از فرشته ها گفت: اینجا بخش دریافت است ما دعاهای مردم را که از زمین برای خدا می فرستند را تحویل می گیریم .

مرد کمی جلوتر رفت و دید تعدادی از فرشته ها نامه ها را داخل پاکت گذاشته و آنها را توسط پیک ها به زمین می فرستند مرد پرسید: شما چکار میکنید؟؟؟!!
یکی از فرشته ها با عجله گفت: اینجا بخش ارسال است ما لطف و رحمت خدارا برای بنده هایش می فرستیم !

مرد کمی جلوتر رفت و دید یک فرشته بیکار نشسته است مرد با تعجب از فرشته پرسید: شما چکار میکنید؟؟!!
فرشته جواب داد اینجا بخش تصدیق نامه هاست و من منتظر جواب های مردم هستم تا جواب رحمت خدا را بدهند!
مرد گفت:پس شما چرا اينقدر بیکارید و نامه های اندکی دارید؟مردم باید چه جوابی به شما بدهند؟
فرشته با آهی گفت: فقط باید بگویند:
خدایا شکر!!!!

شکر نعمت نعمتت افزون کند
کفر نعمت از کفت بیرون کند

خدایا بخاطر داده و نداده ات شکرت
که داده ات رحمت و نداده ات حکمت است

اما افسوس که ما نمیبینیم و نمیدانیم

حديث :
ابى رحمه الله قال عبدالله بن جعفر الحميرى عن احمد بن محمد عن ابيه عن فضاله بن ايوب عن سيف بن عميره عن محمد بن مروآن عن زراره قال قلت لابى جعفر عليه السلام اى الاعمال احب الى الله تعالى قال آن يمجد الله .
ترجمه :
 زراره مى گويد به امام باقر عليه السلام عرض كردم : خداوند چه عملى را بيشتر دوست دارد؟ فرمودند: تمجيد خودش را.

سؤال: آيا در قرآن، دليلى براى شركت در راهپيمايى و تظاهرات داريم؟
پاسخ: خداوند در قرآن مى‏ فرمايد:
«ولايَطؤون مَوطئاً يَغيظُ الكفّار … الّا كُتب لهم به عَملٌ صالح» « سوره توبه، آيه 120»
هيچ حركت دسته جمعى كه كفّار را عصبانى كند، صورت نمى‏ گيرد مگر اين كه براى آن، پاداش عمل صالح ثبت مى‏ شود.
آرى، راهپيمايى‏ هايى كه دشمنان اسلام و مسلمين را عصبانى كند، عمل صالح است.
اين راهپيمايى‏ ها (بخصوص آنگاه كه از طريق وسايل ارتباطى و ماهواره‏ ها منعكس مى‏ شود) اگر براى اهداف‏ مقدسى صورت گيرد، نوعى حضور در صحنه، عبادت دسته جمعى و امر به معروف و نهى از منكر عملى و عامل تقويت روحيّه مردم و تهديد دشمن است.

[كتاب تمثيلات حجه الاسلام قرائتي صفحه 98].