پرسش: نقش زنان در ارتباط با امام زمان (عج) و ظهور ایشان چیست ؟

پاسخ: نقش زنان در دو بعد قابل بررسي است:

الف. دوران قيام و انقلاب:
آنچه از روايات استفاده مي‌شود زنان در ركاب حضرت و در جريان جنگ، همراه ايشان هستند و آنچه را كه ايشان امر مي‌كند، انجام مي‌دهند.
در بعضي از روايات آمده است:
«50 زن در گروه 313 نفري (گروه اول از ياران) حضور دارند.»

(بحار الانوار، ج52، ص223)

طبق بعضي از روايات، گروهي از ياران حضرت زناني اند كه قبل از ظهور از دنيا رفته و هنگام ظهور رجعت كرده و به دنيا باز مي‌گردند.

(دلايل الانامه، ص260)

ب. دوران پيروزي و حاكميت عدل مهدوي:
در اين دوران ـ كه دوران رشد و شكوفايي علم و حكمت است ـ زنان حركت و رشد چشمگيري خواهند داشت. آنان چنان از علم و معارف اسلامي بهره مي‌برند كه حركات و رفتارشان، بر اساس قانون خدا است. بر اين پايه به بهترين وجه ممكن به تربيت فرزندان با ايمان ـ در كنار حركت فرهنگي خود ـ اقدام مي‌كنند.
امام باقر(ع) فرمود:
«در زمان امام مهدي(عج) به شما حكمت داده مي‌شود، تا آنجا كه زن در درون خانه‌اش مطابق كتاب خدا و سنت پيامبر(ص) قضاوت مي‌كند».

(بحار الانوار، ج52، ص352)

صدایت میکنم آقا…
همین جایم… خودم…تنها…
از این پایین به آن بالا… صدایم می رسد آقا؟؟
نگاهم در زمین گیر است…
خودم هم خوب میدانم…
بســـــــی دیر است…
بســــــی دیر است برای پر زدن اما… امیدم را نگیر آقا…
از این سقف گناهانم دعا بالا نمی آید…
دعا آنجا نمی آید…
دعایم را ببر بالا…شفاعت کن مرا آقـــــــــــا…
شما را میدهم سوگند… به حق مادرت زهرا…نگاهت را نگیر آقا..

اللهم عجل لولیک الفرج تعجیل درفرجش صلوات

رجعت زنان
دیگر گروه از یاوران حضرت حجت ( علیه السلام) از زنانی هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان ( علیه السلام) آن ها را زنده خواهد کرد و بار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود .

رجعت در لغت به معنای باز گشت (1) و در اصطلاح عبارت است از بازگشت عده ای از مؤمنان خالص و حقیقی و بعضی از منافقان و کافران حقیقی به این دنیا بعد از مرگشان و قبل از قیام قیامت .

رجعت جزو اعتقادات و ضروریات مذهب شیعه می باشد و آیات قرآنی و روایات معصومین ( علیه السلام) این حقیقت را به صورت روشن و شفاف بیان کرده اند .

دانشمند عالیقدر، سید مرتضی علم الهدی در مورد رجعت می فرماید: «عقیده شیعه امامیه آنست که خداوند، هنگام ظهور امام زمان (عج) قومی از شیعیان را که پیش از قیام آن حضرت از دنیا رفته اند باز می گرداند تا او را کمک و یاری رسانند و دولت کریمه او را مشاهده نمایند . همچنین گروهی از دشمنان حضرتش را زنده می کند تا از ایشان انتقام بگیرد و آنان ظهور حق را بنگرند و ذلیل و خوار گردند» . (2)

آری، روزی فرا خواهد رسید که جمعی از مؤمنان به اذن الهی سر از خاک بر خواهند تافت تا در رکاب مولایشان قرار گرفته در راه استقرار حکومت مهدوی با مشرکان و منافقان به ستیز بپردازند .
در این میان، افتخار رجعت به هنگام ظهور امام زمان ( علیه السلام) نصیب عده ای از زنان مؤمنه و فداکار نیز خواهد شد . این زنان دو دسته اند: برخی با نام و نشان، از زنده شدنشان در روایات خبر داده شد و برخی دیگر فقط از آمدنشان سخن به میان آمده است .

الف: در منابع معتبر اسلامی، نام تعدادی زن وجود دارد که به هنگام ظهور قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله) زنده خواهند شد و یاریگر حضرت خواهند بود . در روایتی که مفضل بن عمر از امام صادق نقل کرده نام تعدادی زن آورده شده که جزو همان 313 نفرند و آنان عبارتند از: «قنواء دختر رشید، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه مادر عمار یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه،
مادر عمار یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه، ام سعید حنفیه، صیانه ماشطه، ام خالد جهنیه » . (3)
در کتاب «منتخب البصائر» از دو زن به نام های «وتیره » و «احبشیه » نام برده شده است . (4) و در کتاب خصایص فاطمیه از زنی به نام «نسیبه » (5) دختر کعب مازینه یاد شده است که به هنگام ظهور امام مهدی (عج) به دنیا رجعت خواهند نمود تا به مولای خود یاری برسانند .
در این قسمت به معرفی اجمالی برخی از این بانوان می پردازیم: «صیانه ماشطه » در زمان حضرت موسی ( علیه السلام) می زیسته است . او همسر حزقیل پسر عموی فرعون و آرایشگر دختر فرعون بوده است که ایمان خود به حضرت موسی ( علیه السلام) را پنهان می کردند . وقتی فرعون از ایمان او آگاه شد او و فرزندانش را در تنور سوزاند . خداوند در اثر صبر و فداکاری آن زن، او را در دولت مهدی زنده می گرداند تا هم به آن حضرت خدمت نماید و هم انتقام خویش را بازستاند . (6)
«زبیده » ، همسر هارون الرشید و از شیعیان بود . هنگامی که هارون از عقیده او آگاه گشت سوگند یاد کرد او را طلاق دهد، و او صد کنیز داشت که همگی حافظ قرآن بودند . او خدمات بسیار زیادی برای شیعه انجام داد . (7)
«سمیه مادر عمار یاسر» ، هفتمین نفری بود که به اسلام گروید، و شکنجه های فراوانی را تحمل کرد . (8) پیامبر (صلی الله علیه و آله) درباره خاندان یاسر فرمود: ای خاندان یاسر صبر کنید که وعدگاه شما بهشت است . او اولین زن شهید در اسلام است . (9)
«ام ایمن » ، از زنان پرهیزگار و خدمتگزار پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود . او در کنار زنان مجاهد در جبهه جنگ به مداوای مجروحان می پرداخت (10) و در ماجرای فدک، حضرت زهرا ( علیه السلام) او را به عنوان شاهد معرفی کرد . (11)

«حبابه والبیه » ، از زنان والامقامی است که دوره زندگی هشت امام معصوم را درک نموده است . در دو نوبت به وسیله امام زین العابدین و امام رضا ( علیه السلام) جوانی به او بازگشت، و اوست که هشت امام معصوم ( علیه السلام) بر سنگی که به همراه داشت، با خاتم خود، نقش بستند . (12)

بانوان دیگر نیز همه جزو مجاهدان راه خدا بودند . ایشان دل سوختگانی بودند که با رشادت های فراوان، ثابت کردند که می توانند گوشه ای از بار سنگین حکومت جهانی مهدی (عج) را بر دوش گیرند . آنان، به آن درجه از اخلاص و ایمان رسیده اند که افتخار رجعت و یاریگری امام عصر (عج) را پیدا کرده اند و این افتخاری است بس بزرگ .

ب: دسته دوم از زنان رجعت کننده، بانوانی هستند که فقط از زنده شدنشان سخن به میان آمده است و آنان زنان منتظری می باشند که آرزوی درک دولت حقه امام مهدی (عج) را در دل داشته اند و با این آرزو از دنیا رحلت نموده اند . (13)

پی نوشت ها:
1) لغتنامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، حرف ر، ص 294 .
2) بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 53، ص 138
3) اثبات الهداة، شیخ حر عاملی، ج 3، ص 575 .
4) بیان الائمه، محمد مهدی نجفی، ج 3، ص 338 .
5) ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج 5، ص 41 .
6) ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج 5، 153 .
7) تنقیح المقال، مامقانی، ج 3، ص 78 .
8) اسدالغابة، ابن اثیر جزر، ج 5، ص 433 .
9) ریاحین الشریعة، ذبیح الله محلاتی، ج 4، ص 353 .
10) زنان در حکومت امام زمان، محمد جواد طبسی، ص 29 .
11) چشم اندازی از حکومت امام مهدی، نجم الدین طبسی، ص 77 .
12) تنقیح المقال، مامقانی، ج 3، ص 75 .
13) زنان در حکومت امام زمان، محمد جواد طبسی، ص 30 .

اميرالمؤمنين(عليه السلام) در خطبه هاى متعددى سخن از انحرافات و نابسامانى هاى پيش از ظهور پيامبر به ميان مى آورد و اوضاع اجتماعى دوران جاهليت را به بيان هاى مختلفى متذكر مى شود.
از آن جمله مى فرمايد:
«خداوند يكتا بنده و پيامبر خويش حضرت محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) را هنگامى فرستاد كه نشانه هاى هدايت به كهنگى گرائيده و جاده هاى دين محو و نابود شده بود. او حق را آشكار ساخت و مردم را نصيحت نمود و آنها را به سوى كمال هدايت كرد و به ميانه روى و عدالت فرمان داد.»
«خداوند در زمانى پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) را مبعوث ساخت كه نه نشانه اى از دين برپا، و نه چراغ هدايتى روشن، و نه طريق حقّى آشكار بود!»
«هنگامى او را به رسالت برگزيد كه با زمان پيامبران پيشين فاصله زيادى ايجاد شده بود، جهانيان از انجام عمل نيك دورى گزيده و منحرف گشته، و ملتها به جهالت و گمراهى گراييده بودند.»
«وى را در آن هنگام كه ملت هاى جهان به خواب طولانى فرو رفته بودند و تار و پود حقايق از هم گسسته بود، براى هدايت انسانها فرستاد.»
«آن زمان كه فتنه و فساد جهان را فراگرفته بود. كارهاى خلاف در ميان مردم منتشر، و آتش جنگ زبانه مى كشيد، دنيا بى نور و پر از مكر و فريب گشته بود. برگهاى درخت زندگى به زردى گراييده، از ثمره زندگى خبرى نبود، آب حيات انسانى به اعماق زمين فرو رفته، منارهاى هدايت مندرس گشته و پرچمهاى هلاكت و بدبختى آشكار شده بود، دنيا با چهره اى زشت به اهلش مى نگريست و در برابر جويندگانش عبوس و گرفته جلوه مى كرد. ميوه درختِ آن، فتنه و طعامش مردار بود. در درون، وحشت و اضطراب و در برون، شمشير حكومت مى كرد.»
«ناگهان طلوع كننده اى طالع گشت، درخشنده اى درخشيد، آشكار شونده اى آشكار گرديد. آنچه از جاده حق منحرف گشته بود به راه راست بازگشت، خداوند گروهى را به گروهى ديگر تبديل كرد و روزگارى را به روزگارى ديگر دگرگون ساخت. و ما همانند كسانى كه در خشكسالى، چشم انتظار بارانند، در انتظار اين دگرگونيها بوديم.»
به راستى در آن «شب سياه ستم»، در آن «ظلمت دامن گستر جهل»، در آن «ضلالت مطلق» چه چيزى جز «اميد طلوع سپيده» مى تواند حق باوران را به استقامت وا دارد؟
چه چيزى جز «انتظار درخشش خورشيد» مى تواند ريشه ايمان را در دلها زنده نگهدارد؟
به راستى در آن «پاييز زندگى»، چه چيزى جز چشم به راه بهارِ ماندن، مى تواند شوق جوانه زدن، اشتياق روييدن، و آرزوى ثمردادن را، در دلِ بذرِ نهفته در خاك، زنده بدارد؟
چه زيباست تعبير خيال انگيز و حكمت آميز چشم انتظار باران بودن، در خشكسال! خصوصاً براى كسانى كه در آخرالزمان زندگى مى كنند! زيرا اين دوران را به دوران جاهليت تشبيه كرده اند، چنانكه ظهور صاحب الزمان(عليه السلام) را با بعثت پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) همانند دانسته اند.
پس اگر خشكسالى تكرار شود چه چاره اى هست جز به چشم انتظار باران بودن؟! در «خشكسالى» عاطفه ها، در «قحطى» محبت و مهربانى، در «تنگدستى» آسمان ايمان و «بى نوايى» زمين عمل، در «عطش» دشت هاى احساس و «بى آبى» چاههاى وجدان، در «سوزش» كامهاى تشنه عدل و انصاف، و در «تفتيدگى» جگرهاى سوخته به آتش ظلم و گناه، چه بايد كرد، جز «انتظار باران» كشيدن؟!
خوشا روزى كه ناگهان طلوع كننده اى طالع گردد، درخشنده اى بدرخشد، آشكار شونده اى آشكار شود و آنچه از جاده حق منحرف گشته به راه راست بازگردد.
خداوند گروهى را به گروهى ديگر تبديل كند و روزگارى را به روزگارى ديگر دگرگون سازد و ما همانند كسانى كه در خشكسالى، چشم انتظار بارانند، در انتظار اين دگرگونى ها بوده باشيم.
راستى آيا مى شود وقتى قحطسالى به پايان مى رسد و بارش باران رحمت پروردگار آغاز مى شود ما از گروه منتظران باشيم؟!
آيا مى شود وقتى حضرت مهدى(عليه السلام)مى آيد، با جانى سوخته از اشتياق، منتظرانه به استقبالش برويم؟!

نقش زن در حکومت مهدوی
حکومت عدل الهی با هدایت منجی بشریت، با یاری سیصد و اندی اصحاب خاص (به عنوان کارگزاران تشکیل حکومت) در جهان برقرار می گردد . این سازمان حکومتی از عناصر مختلفی تشکیل گردیده است که در این مشارکت، زنان نیز به سان مردان سهیم اند . امام باقر ( علیه السلام) می فرمایند: «به خدا سوگند سیصد و اندی نفر خواهند آمد و پنجاه زن در میان آنان است» . (1)
مفضل بن عمر می گوید: امام صادق ( علیه السلام) فرمودند: «همراه حضرت قائم، سیزده زن هست . عرض کردم، آنان چه نقشی خواهند داشت؟ فرمودند: زخمی ها را مداوا می کنند و از بیماران پرستاری می نمایند . آنچنان که همراه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بودند» . (2)
روایات دیگر هم وجود دارند که تعداد زنان را چهارصد زن، (3) و برخی، تعداد آنان را 7800 (4) نفر معرفی می کند . دسته دیگری از روایات نیز وجود دارد که تنها به همراه بودن زنان با حضرتش اکتفا کرده و تعدادشان را ذکر نکرده است .
اما چیزی که مسلم است حضور زنان در این تحول عظیم می باشد و بدین ترتیب بانوان مسلمان با پیروی از مادر ائمه، حضرت زهرا ( علیهاالسلام) در کنار لشگریان فرزندش، مهدی موعود، قرار خواهند گرفت و این لطفی است که خداوند به وجود مقدس فاطمه زهرا ( علیهاالسلام) در زمان ظهور، به زن عنایت کرده است .
اما در یک تقسیم بندی کلی، این یاوران امام ( علیه السلام) را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
1 - زنانی که در همان دوران قیام حضرت مهدی (عج) زندگی می کنند و به هنگام ظهور آن حضرت در شمار یاران ایشان قرار خواهند گرفت;
2 - بانوانی که قبل از ظهور مولایشان از دنیا رفته اند و این لیاقت را دارند که در رکاب بقیة الله الاعظم باشند و به هنگام قیام حضرت، به دنیا رجعت خواهند نمود .
این زنان; یا با لیاقت ها و شایستگی هایی که در زمان های قبل در دفاع از حریم دین به اثبات رسانده اند، جزو یاران حضرت قرار می گیرند، یا این که انتظار فرج امام را داشته و با این آرزو از دنیا رحلت کرده اند، که به گاه ظهور به دنیا باز خواهند گشت و به یاری امام خویش خواهند شتافت .
زنان عصر ظهور، یاوران حق
اولین گروه از زنانی که به محضر امام زمان (عج) می شتابند آنهایند که در آن ایام زندگی می کنند . آنان همانند دیگر یاران امام، به هنگام ظهور در حرم امن الهی به خدمت حضرت می رسند و آمادگی خویش را برای یاری امامشان اعلام می دارند .
ام سلمه، همسر گرامی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، از رسول مکرم روایت کرده است که فرمود:
«پناه برنده (مهدی (عج)) به حرم پناهنده می شود، پس مردم به سوی او جمع می گردند مانند پرندگانی که دور آب گردآیند در حالی که قبلا متفرق بوده اند آنان 314 نفر هستند که در بین آنان زنانی وجود دارند، پس ایشان بر هر ظلم و ظالم زاده ای پیروز خواهند شد» . (5)
در روایت دیگری از امام محمد باقر است که فرمودند: «به خدا سوگند سیصد و اندی نفر می آیند که پنجاه تن ایشان زنانند که بدون هیچ قرار قبلی در مکه گرد آیند و این است معنای آیه شریفه «اینما تکونوا یات بکم الله جمیعا …» . (6)
آری، آن گاه که منادی، مژده ظهور مولا را به گوش جهانیان برساند، یاران حقیقی امام عصر (عج) از گوشه و کنار جهان، به خواست پروردگار، در کنار کعبه گرد هم آیند و به هر فرمان رهبر قیام، شکوه دوباره اسلام را رقم زنند . ایشان نخبگانی هستند که در امتحانات الهی سربلند بوده و لیاقت خویش را برای یاری امام زمان (عج) به اثبات رسانیده اند . در این میان، زنان با ایمان و اخلاص نیز همدوش سایر یاران امام با تاسی از مقتدای خویش، در تحول عظیم مهدوی شرکت خواهند جست و این را ابت خواهند نمود که در رسیدن به قرب الهی، زن و مرد هر دو یکسانند .
نکته مهم و قابل توجه این که علاوه بر زنانی که یاریگر امام عصر (عج) هستند زنان مومنه ای نیز در آن زمان یافت می شوند که هر چند خود توانایی حضور در قیام امام زمان را ندارند اما مشوق پدران، برادران، همسران، و فرزندان خویش برای شرکت در قیام خواهند بود . و این خود نقشی است بس بزرگ در یاری رساندن به امام عصر (عج) و جهادی دیگر برای غلبه حق بر باطل .
امام باقر ( علیه السلام) در این زمینه می فرمایند: «هنگامی که جبرئیل به اسم قائم و نام پدرش ندا می دهد، زنان محجبه این ندا را در می یابند و پدران و برادران خود را برای حضور در قیام تشویق می نمایند» . (7)

1) بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 223 .
2) همان، ج 89، ص 225 .
3) کنز العمال، علاء الدین هندی، ج 14، ص 338 .
4) چشم اندازی از حکومت مهدی، نجم الدین طبسی، ص 74 .
5) معجم احادیث الامام المهدی، موسسه معارف اسلامیه، ج 1، ص 500 .
بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 223 .
7) همان، ج 52، ص 231.

ای که هر دم دم ز مهدی میزنی
پس چرا وقت عمل جا میزنی

ای که گویی درپناه مهدی ام
مستحق یک نگاه مهدی ام

نام مهدی جان من بازیچه نیست
عاشق مهدی خدا داند که کیست

ای که اظهار إرادت میکنی
در خفا صدها جنایت میکنی

عاشق مهدی نمودار وفاست
قلب او آیینه ی مهر و صفاست

نام مهدی ز هر نامی نکوست
دوستی با او جواز آبروست

مانه اندر عشق بازی جاهلیم
ما برای عشق حرمت قائلیم

هرکسی چشم انتظارمهدی است
بی تکلف ریزه خوار مهدی است

دل گلستان است و مهدی یاس اوست
صد میخانه زنده از انفاس اوست

الّلهُـــمَّ عَجِّــــــلْ لِوَلِیِّکَــــــ الْفَــــــــرَج

کجایی یوسف زهرا

خشک شد این مزرعه، باران نمی آید چرا؟
جمعه هم آمد،ولی مهمان نمی آید چرا؟
شیخ همراه چراغش منتظر مانده هنوز
منتظر مانده ولی!انسان نمی اید چرا؟
سامری گوساله بازی میکند،موسی کجاست

ای خدا پس لوح ده فرمان،نمی آید چرا؟

یکه تازی میکند قوم ثمود ولوط وعاد
مانده ام من در جهان ،طوفان نمی اید چرا؟
سوی چشمم کم شده از گریه های ندبه ام
یوسف گم گشته ی کنعان نمی اید چرا؟
من دعای عهد میخوانم به امید طلوع
آفتاب نیمه شعبان نمی آید چرا؟……

ای رهگذر کوچه احساس کجایی؟
محبوب ترین عابر شب های رهایی

تا خال لبت نقطه حساس وجود است
حساس ترین منطقه در منطق مایی

ای ناب ترین حادثه عشق در این بزم
دور از نظرت میکده را نیست صفایی

ای خوب ترین منظره در چشم ملائک
بر روی زمین ناب ترین عکس خدایی

دلتنگ تو اینبار گل و باغ و بهارند
ای کاش گل نرگس من زود بیایی