وقتی ماه مبارک رمضان به دهه‌ی سوم خود می‌رسد معنایش این است که بیشترِ این ماه، سپری شده و روزهای کمتری باقی مانده است؛ اما وقتی از زاویه‌ی دیگری به این موضوع، نگاه کنیم این حقیقت را درمی‌یابیم که دهه‌ی پایانی، بلحاظ ارزش و فضیلت، دارای قدر و قیمت بالاتری است و به این اعتبار، می‌توان گفت که فضیلت بیشتری از ماه خدا هنوز باقی مانده است.
فقط یک شب از شبهای دهه‌ی آخر -که شب قدر نامیده می‌شود- برتر و بالاتر از هزار ماه است که با یک حسابِ ساده، معادل بیش از 80 سال می‌باشد. البته نه اینکه فقط به اندازه‌ی همین 80 سال باشد چون قرآن کریم، حرف از برابری با هزار ماه نمی‌زند بلکه سخن از برتر و بالاتربودن است.[1]
برای هر فرد تیزبین و لحظه‌شناسی، این سوال به وجود می‌آید که برای بهره‌مندی از فضیلت فوق‌العاده‌ی این شب بی‌نظیر، چه باید کرد؟
«بهترین اعمال در این شب، دعاست… اِحیا هم برای دعا و توسل و ذکر است. نماز هم -که در شب‌های قدر یکی از مستحبات است- در واقع مظهر دعا و ذکر است…دعا یعنی چه؟ یعنی با خدای متعال سخن گفتن؛ در واقع خدا را نزدیک خود احساس کردن و حرف دل را با او در میان گذاشتن. دعا یا درخواست است یا تمجید و تحمید است یا اظهار محبت و ارادت است؛ همه‌ی اینها دعاست.»[2]
انسان‌ها معمولا دچار آلودگی به معصیت و نافرمانی هستند و این موضوع، مانند مانعی است که جلوی عروج روح آنان را می‌گیرد؛ بنابراین «شب قدر، فرصتی برای مغفرت و عذرخواهی است. از خدای متعال عذرخواهی کنید. حال که خدای متعال به من و شما میدان داده است که به سوی او برگردیم، طلب مغفرت کنیم و از او معذرت بخواهیم، این کار را بکنیم، والّا روزی خواهد آمد که خدای متعال به مجرمین بفرماید: “لایؤذن لهم فیعتذرون” خدای نکرده در قیامت، به ما اجازه عذرخواهی نخواهند داد.»[3]
همراه‌بودن شب‌قدر با ایام شهادت امیرالمومنین(علیه‌السلام)، یک موهبت و فضیلت مضاعف است که نمی‌توان بی‌توجه از کنار آن گذشت. شب قدر «بهانه و مناسبتی است برای اینکه دلهایمان را با مقام والای امیر مؤمنان و سرور متقیان عالَم قدری آشنا کنیم و درس بگیریم.»[4]
محل نزول فرشتگان والامقام الهی در شب قدر، محضر مقدس و نورانی انسان کامل و آخرین حجت پروردگار بر روی زمین است. نمی‌توان به دنبال کسب فیض این شب بود ولی به منبع و مخزن فیض، بی‌اعتنایی کرد. به همین دلیل، لازم و ضروری است که «به ولیّ‌عصر، ارواحنافداه، توجّه کنید…و به برکت امام زمان از خدای متعال خواسته‌هایتان را بگیرید.»[5]
گفتنی‌ها در فضیلت شب قدر، فراوان است که بیان آن در یک نوشتار مختصر نمی‌گنجد اما به‌طور خلاصه، این حقیقت را باید دانست که که شب قدر، این چنین است: «شبی که فرشتگان، زمین را به آسمان متّصل می‌کنند، دلها را نورباران و محیط زندگی را با نور فضل و لطف الهی، منوّر می‌کنند…شب سلامت دلها و جانها، شب شفای بیماری‌های اخلاقی، بیماری‌های معنوی، بیماری‌های مادّی و بیماری‌های عمومی و اجتماعی که امروز متأسفانه دامان بسیاری از ملت‌های جهان، از جمله ملت‌های مسلمان را گرفته است! سلامتی از همه‌ی اینها، در شب قدر ممکن و میسّر است؛ به شرطی که با آمادگی، وارد شب قدر شوید.»[6]
پی‌نوشت:
[1] «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ» (قدر/3)
[2] امام خامنه‌ای، مهر 1384
[3] امام خامنه‌ای، دی 1376
[4] امام خامنه‌ای، شهریور 1387
[5] امام خامنه‌ای، فروردین 1371
[6] امام خامنه‌ای، آذر1376