معراج السعاده

 و عجب از كسانى كه چنان پندارند كه: لذات منحصر است در لذات جسميه، وغايت كمال انسان را در رسيدن به لذت «اكل‏» و «شرب‏» و «نكاح‏» و «جماع‏» و امثال ‏اينها مى‏ دانند، و نهايت‏ سعادت آن را در لذت بردن به اين لذات گمان مى‏كنند.

اينان لذات آخرت و منتهاى مرتبه انسانيت را نمى‏دانند، مگر در رسيدن به‏ وصال حوران بهشتی ، و خوردن انار و سيب و انگور، و كباب و شراب.و درد ها وعقابهاى آن عالم را منحصر مى‏كنند در آتش سوزنده و عقرب گزنده،

و از عبادات و طاعات و ترك دنيا و بيدارى شبها نمى ‏طلبند مگر رسيدن به آنها و نجات از اينها را.آيا اينان نمى‏دانند كه چنين عباداتى عبادت مزدوران ‏و بندگان است، و امثال اين كسان، ترك كرده ‏اند لذات جسميه كم را كه به بيشتر آن ‏برسند، و گذارده ‏اند اندك آن را كه زيادت را دريابند؟ و غافل‏اند از اينكه: امثال اين‏ چيزها چگونه كمال حقيقى انسان، و باعث قرب به پروردگار ايشان است، و كسى كه‏ گريه‏اش از ترس سوختن آتش، يا عبادتش از شوق وصال حوران دلكش است، مقصود از روزه‏اش طعامهاى الوان، و از نمازش اميد لقاى حور و غلمان باشد، چگونه او را ازاهل بساط قرب خداى - تعالى - مى‏توان شمرد، و به چه كمال استحقاق تعظيم و توقير دارد؟ ! آرى نيست اينها مگر از غفلت از ابتهاجات روحانيه و لذات عقليه، و منحصردانستن لذت و الم در جسميه. گويا به گوش ايشان نرسيده كه سيد اولياء - عليه السلام - مى‏فرمايد:

«الهى ما عبدتك خوفا من نارك، و لا طمعا فى جنتك، و لكن وجدتك اهلا للعبادة‏فعبدتك‏» يعنى: «خداوندا! من عبادت ترا نمى‏كنم به جهت ترس از آتش دوزخت، يا ازطمع شوق در نعيم بهشتت، و لكن ترا سزاوار پرستش يافته، پس بندگى ترا مى‏كنم‏» .
ملا احمد نراقی