فلسفه عزاداري براي امام حسين(ع)

عزاداري شيعيان براي امام حسين (ع) نه اظهار ناراحتي و اندوه گرفتن بر شکست ايشان بلکه اظهار تأسف بر بشريت بخاطر جنايتي که انجام داده و در کنار اظهار غم در مورد مصيبتي که بر اولياء الهي وارد شده و امري منطقي و مبتني بر عقل و شرع مي باشد. در واقع اين عزاداري ها يک استراتژي دقيق و در مسير اهداف قيام امام حسين عليه السلام است. زيرا عزاداري براي امام در حقيقت تجليل از فداکاريو پاسداشت از يک شخصيت جهاني است که همه زندگي خود و خانواده اش را فداي دين ، فرهنگ و ظلم ستيزي نمود.
تجليل از اين شخصيت در حقيقت تجليل از همه خوبي ها است. عزاداري براي آن امام همام يکي از قالب هاي حفظ ياد و خاطره حضرت و ياران او مي باشد، افزون برآن عزاداري براي امام (ع) فوايد و آثاري هم دارد که به خاطر آن به اين امر تأکيد شده است؛ چنانکه معصومان (ع)هم خود براي امام حسين (ع) عزاداري مي کردند و هم اين که ديگران را به اين امر سفارش مي کردند. لذا بايد فلسفه عزاداري دانست.
 

محبت و دوستى
قرآن و روايات، دوستى خاندان رسول اکرم(ص) و اهل‌ بيت (ع) را بر مسلمانان واجب کرده است.
دوستى لوازمى دارد و دوستدار صادق، کسى است که شرط دوستى را - چنان که بايد و شايد - به جا آورد. يکى از مهم‌ترين لوازمدوستي ، هم دردى و هم دلى با دوستان در مواقع سوگ و اظهار سرور و شادي در شادى آنان است. از اين رو در احاديث، بر برپايى جشن و سرور در ايام شادي اهل‌ بيت(ع) و ابراز حزن و اندوه در مواقع سوگ آنان، تأکيد فراوان شده است.
امام صادق(ع) نيز فرمود:شيعيان ما پاره‌ايى از وجود ما هستند و از زيادى گل ما آفريده شده‌اند؛ آن چه که ما را بدحال يا خوش حال مى‌سازد، آنان را بدحال و خوش حال مى‌گرداند.»
بر اين اساس وظيفه عقلانى و شرعي ، ايجاب مى‌کند که در ايام عزادارى اهل‌بيت (ع)، حزن و اندوه خود را به «زبان حال»؛ يعنى، با اشک، آه و ناله و زارى، و با کم خوردن و کم آشاميدن، مانند افراد غم‌زده، اظهار نماييم.
انسان ‌سازى
از آن جا که در فرهنگ شيعى، عزادارى بايد از سر معرفت و شناخت باشد؛ هم‌دردى با آن عزيزان، در واقع يادآورى فضايل ، مناقب و آرمان‌هاى آنان است و بدين شکل، آدمى را به سمت الگوگيرى و الگوپذيرى از آنان سوق مى‌دهد. فردى که با معرفت در مجالس عزادارى، شرکت مى‌کند، شعور و شور و شناخت و عاطفه را درهم مى‌آميزد و در پرتو آن، انگيزه‌اى قوى در او پديدار مي گردد و هنگام خروج از مراسم عزادارى مانند محبى مى‌شود که فعّال و شتابان به دنبال پياده کردن اوصاف محبوب در وجود خويشتن است.
جامعه ‌سازى
هنگامى که مجلس عزادارى، موجب انسان‌سازى گشت؛ تغيير درونى انسان به عرصه جامعه نيز کشيده مى‌شود و آدمى مى‌کوشد تا آرمان‌هاى اهل ‌بيت(ع) را در جامعه حکم ‌فرما کند.
به بيان ديگر، عزادارى بر اهل‌ بيت(ع)، در واقع با يک واسطه، زمينه را براى حفظ آرمان‌هاى آنان و پياده کردن آنها فراهم مى‌سازد. به همين دليل مى‌توان گفت: يکى از حکمت‌هاى عزادارى، ساختن جامعه براساس الگوى ارائه شده از سوى اسلام است.

انتقال دهنده فرهنگ شيعى به نسل بعد
کسى نمى‌تواند منکر اين حقيقت شود که نسل جديد در سنين کودکى، در مجالس عزادارى با فرهنگ اهل‌بيت(ع) آشنا مى‌شوند. عزادارى و مجالس تعزيه، يکى از عناصر و عوامل برجسته‌اى است تا آموزه‌هاى نظرى و عملى امامان راستين، به نسل‌هاى آينده منتقل شود. مراسم عزادارى، به دليل قالب و محتوا، بهترين راه براى تعليم و تربيت نسل جديد و آشنايى آنان با گفتار و کردار اهل‌بيت(ع) است.

زنده نگه داشتن و ترويج دائمي مکتب
احيا و زنده داشتن نهضت عاشورا موجب زنده نگه داشتن و ترويج دائمي مکتب قيام و انقلاب در برابر طاغوت‌ها و تربيت کننده و پرورش دهنده روح حماسه و ايثار است. گريه بر مصائب سالار شهيدان باعث زنده نگه داشتن نهضت حسيني است. چنان که به اسارت رفتن خاندان امام باعث پايمال نشدن خون شهيدان کربلا شد. در اثر رساندن پيام امام به مردم کوفه و شام توسط امام سجاد(ع) و حضرت زينب(س) ، نهضت عاشورا به ثمر نشست.

تجديد بيعت با عاشورا
گريستن در سوگ شهداي کربلا ، تجديد بيعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذيه فکري و روحي با اين مکتب است. اشک ريختن نوعيبيعت و امضا کردن پيمان و قرارداد دوستي با سيد الشّهدا و ابراز انزجار و تنفّر از قاتلان حضرت است. از اين رو ائمه(ع) به گريستن بر مظلوميت شهداي کربلا تأکيد کرده ‌اند.

آمرزش گناهان
اوّلين نتيجه عزاداري‌،آمرزش گناهان است. طبق روايات،اگرکسي واردجلسه عزاي امام حسين «سلام‌الله‌عليه» شود و عزاداري کند،گناهان اوآمرزيده مي‌شود.چنان که ازپيامبر«صلّي‌‌‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم» و ائمّه طاهرين«سلام‌الله‌عليهم» رواياتي دراهميّت عزاداري واينکه گريه برمصائب اهلبيت«سلام‌الله‌عليهم» بهشت راواجب مي‌گرداند،واردشده است.

ثواب فراوان
درروايات معصومين«سلام‌الله‌عليهم»براي عزاداري‌ و زيارت امام حسين«سلام‌الله‌عليه»،ثواب حج وعمره بيان شده است. حتّي درروايات آمده است که افضل ازهمه اعمال است.همچنين درروايات فرموده‌اندثواب عزاداري‌ و زيارت ابي عبدالله الحسين«سلام‌الله‌عليه»مانندآن است که خداي سبحان را درعرش زيارت کند.

عزاداري و گريه براي امام حسين«سلام‌الله‌عليه»يکي ازاسباب آمرزش گناهان است و ثواب‌هاوپاداش‌هاي شگفت‌آوري نيز براي آن وضع شده است. تحليل اين مطلب آن است که عزادارامام حسين «سلام‌الله‌عليه» بايدبا آن حضرت رابطه عاطفي برقرار کند؛به اين معناکه به اندازه عشق ومحبّته به ايشان وشعائرحسيني دارد،ازگناهانش افسرده و ناراحت بوده،به پيروي از اهلبيت«سلام‌الله‌عليهم»علاقه داشته باشد. پس،به تعبير ديگر،معناي روايت چنين مي‌شودکه: اگرکسي براي عزاداري امام حسين «سلام‌الله‌عليه» واردجلسه عزاشد و توبه کرد و از گناهان خودپشيمان شد، گناه او هرچه بزرگ و فراوان باشد،آمرزيده مي‌شود.

دستيابي به حسن عاقبت
فايده سوم عزاداري،عاقبت به خيري است. به عبارت ديگر،دست عنايت امام حسين«سلام‌الله‌عليه»روي سرعزاداران قرارمي‌گيردو به اين واسطه،ازعاقبت سوء و سرنوشت بد،مصون ودرامان خواهند ماند. حسن عاقبت سه معنا دارد: اوّل اينکه ذلت بعد ازعزت پيدا نمي‌کند. دوّم اينکه تاآخر عمر،حالت انحراف براي او پديد نمي‌آيد و سوّم اينکه هنگام مرگ،اهلبيت«سلام‌الله‌عليهم»رامي‌بيند،آن بزرگواران به فرياد او مي‌رسند و اون زدايشان سربلند است. جلسات عزاداري، هرسه معناي حسن عاقبت‌ رابراي عزاداران پديدار مي‌سازد.

استجابت دعا
ازديگر فوائد عزاداري،استجابت دعا است. بحث دعاو استجابت آندرجلسات عزاداري مفصّل است وصرفاً به بيان يک نمونه ازموارد متعدّد استجابت دعادر مجالس عزاداري بسنده مي‌کنيم:
مرحوم آيت الله دستغيب «ره»نقل مي‌کنند:
درشيرازحصبه آمده بودو بسياري از افراد مبتلاشده بودند. درآن زمان،حصبه دارويي نداشت وهمه دم مرگ رفته بودند. آقاي دستغيب از قول يکي ازافرادي که خانواده اودچار حصبه شده بودند،نقل مي‌کنندکه گفته بود: روزي همسايه ماجلسه روضه داشت. من به آن جلسه رفتم وبراي امام حسين«سلام‌الله‌عليه» گريه کردم و از حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها»شفاي زن و بچه‌ام را خواستم. وقتي به خانه آمدم، ديدم که زن و بچه‌ام نشسته و غذا مي‌خورند و سالم هستند. تعجب کردم. دخترم گفت: پدرجان،حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها»دراين اتاق آمدند و سياه‌پوش بودند. وقتي نشستند،به امام حسين«سلام‌الله‌عليه» گفتند: روي سر اينها دست بکش تا خوب شوند. امام حسين«سلام‌الله‌عليه»روي سرما دست کشيدند وهمه خوب شديم،اماروي سرمادردست نکشيدند. حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها» فرمودند: چراروي سر مادرشان دست نکشيدي؟امام حسين«سلام‌الله‌عليه»فرمودند: مادرجان! اونماز نمي‌خواند. فرمودند: شوهرش شفاي آنهارا ازمن خواسته است،پس روي سر او هم دست بکش. پس آن حضرت روي سر مادر م دست کشيدند و او هم خوب شد.

امام سجاد(ع) :

عمّه ام ، زينب ، با وجود همه مصيبت ها و رنج هايى كه در مسيرمان به سوى شام به او روى آورد ، حتّى يك شب اقامه نماز شب را فرو نگذاشت.

منبع: امالی(شیخ صدوق)، ص 441

اعمال روز عاشورا

1- خواندن زیارت عاشورا

2- سعى کنند در نفرین و لعن بر قاتلان آن حضرت و یکدیگر را تعزیت گویند در مصیبت آن جناب و بگویند:

اَعْظَمَ اللّهُ اُجُورَنا وَاُجورَکمْ بِمُصابِنا بِالْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلامُ
بزرگ گرداند خدا پاداش ما و شما را در سوگواریمان براى حسین علیه السلام
وَجَعَلَنا وَاِیاکمْ مِنَ الطّالِبینَ بِثارِهِ مَعَ وَلِیهِ الاِْمامِ الْمَهْدِىِّ مِنْ الِ
و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه ولیش امام مهدى از خاندان
مُحَمَّدٍ عَلَیهِمُ السَّلامُ
محمد علیهم السلام

3- شایسته است در این روز مقتل بخوانند و یکدیگر را بگریانند

4- خواندن هزار مرتبه توحید در این روز فضیلت دارد و روایت شده که خداوند رحمان نظر رحمت بسوى او کند .

5- خواندن دعای عشرات

6- اگر کسى در این روز نزد قبر امام حسین علیه السلام باشد و مردم را آب دهد مثل کسى باشد که لشکر آن حضرت را آب داده باشد و با آن جناب در کربلا حاضر شده باشد .

7- شایسته است که شیعیان در این روز امساک کنند از خوردن و آشامیدن بى آنکه قصد روزه کنند و در آخر روز بعد از عصر افطار کنند به غذایى که اهل مصیبت مى خورند مثل ماست یا شیر و امثال آنها نه مثل غذاهاى لذیذه
و آنکه جامه هاى پاکیزه بپوشند و بندها را بگشایند و آستین ها را بالا کنند به هیئت صاحبان مصیبت و علاّمه مجلسى در زادالمعاد فرموده و بهتر آنست که روز نهم و دهم را روزه ندارند زیرا که بنى امیه این دو روز را براى بَرَکت و شماتت بر قتل آن حضرت روزه مى داشتند و احادیث بسیار در فضیلت این دو روز و روزه آنها بر حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله بسته اند و از طریق اهل بیت عَلیهمُ السلام در مذمّت روزه این دو روز خصوصا روز عاشورا وارد شده است و ایضا بنى امیه علیهم اللَّعْنَةُ از براى برکت آذوقه سال را در روز عاشورا در خانه ذخیره مى کرده اند .

8- در آن روز آذوقه در خانه ذخیره نکند و نخندد و مشغول لهو و لعب نگردد .

9- هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید اَلّلهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَینِ علیه السلام

چهار رکعت نماز و دعایى که از امام صادق علیه السلام نقل شده که در این روز در وقت چاشت باید به عمل آورد (نقل شده در کتاب زاد المعاد)

 نبع مفاتیح الجنان

نيزه هاشان تمام شد كم كم
موقع سنگ ريختن شده بود
نفسش بين راه بر ميگشت
موقع دست و پا زدن شده بود
بودم اما جلو نمي رفتم
شمر آنقدر بد دهن شده بود

 السلام علیک یا اباعبدالله

پيامبر اڪرم صلّے اللّہ عليہ و آلہ:

براے #شهادٺ_حسين عليہ السلام، حرارٺ و گرمايے در دلهاے مؤمنان اسٺ ڪہ هرگز سرد و خاموش نمےشود.

  جامع احاديث الشيعہ، جلد۱۲

 علماء ملت باید استنکار کنند از یک حاکم ظالم

اینکه حضرت ابی عبدالله علیه السلام نهضت کرد و قیام کرد با عدد کم در مقابل این (یزید)، برای اینکه گفتند تکلیف من این است که استنکار کنم، نهی از منکر کنم. اگر یک حاکم ظالمی بر مردم مسلط شد، علماء ملت، دانشمندان ملت باید استنکار کنند، باید نهی از منکر کنند.

#امام_سید_روح_الله_موسوی_خمینی
#صحیفه_امام
#امام_خمینی
صحیفه نور،جلد 4،صفحه 15
بیانات امام خمینی(ره)در مورد اهمیت و نتایج قیام الله در پاریس
مورخ:1357/09/11