علت فراموشی یاد خدا

از مهمترین علت های فراموشی خداوند، خود فراموشی است. به قول حافظ آنچه باعث می شود انسان از ذکر خداوند غافل شود فقط توجه انسان به خودش است.

میان عاشق و معشوق هیچ حایل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز

یعنی انسانی که خودش را معیار همه چیز قرار داده و همه را برای خودش می‌ خواهد. به همین جهت از حضور خدای متعال، غافل می‌گردد. برای رهایی از این مانع باید به درمان خود بینی بپردازیم تا بتوانیم خدای خود را بیاد داشته باشیم .

معنای حقیقی اعراض از خدا در روایات
در روایات اسلامی می‏ خوانیم که از امام صادق علیه السلام پرسیدند منظور از آیه مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً چیست؟

فرمود: اعراض از ولایت امیر مومنان علیه السلام است. (تفسیر نور الثقلین، ج3، ص 405)

آری آن کس که الگوی خود را از زندگی علی علیه السلام بگیرد، همان ابر مردی که تمام دنیا در نظرش از یک برگ درخت کم ارزش تر بود آن چنان به خدا دل ببندد که جهان در نظرش کوچک گردد، او هر کس باشد، زندگی گشاده و وسیعی خواهد داشت، اما آنها که این الگوها را فراموش کنند، در هر شرایط گرفتار معیشت ضنک هستند.

پی آمد های اعراض از ذکر خدا

غفلت از یاد خدا آثار زیانبار و ویرانگری به دنبال دارد که در زیر به برخی از این اثرات سو آن، نگاهی خواهیم انداخت:

1. تنگی معیشت و کوری در قیامت

در آیه 124 سوره طه خداوند بیان می کند اگر از ذکر من رویگردان شوید زندگی را برایتان سخت و روز قیامت شما را کور محشور می کنم و در ادامه خداوند علت نابینایی را بیان می کند: « این به خاطر آن است که آیات ما به سراغ تو آمد همه را بدست فراموشی سپردی و از مشاهده آن چشم پوشیدی و تو امروز به دست فراموشی سپرده خواهی شد” (قَالَ کَذَلِکَ أَتَتْکَ آیَاتُنَا فَنَسِیتَهَا وَکَذَلِکَ الْیَوْمَ تُنسَی) (126، طه) (تفسیر نمونه، ج‏13، ص: 327)

2. همنشینی با شیطان

وَمَن یَعْشُ عَن ذِکْرِ الرَّحْمَنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ «و هر کس از یاد [خدای‏] رحمان دل بگرداند، بر او شیطانی می‏ گماریم تا برای وی دمسازی باشد. » (زخرف/ 36)

3. قساوت قلب

کسی که به هر دلیلی از ذکر و یاد خدا، دوری می ‌کند همچنانکه یکی از فواید ذکر خدا، بصرت دل و نورانیتش می ‌باشد در مقابل با دوری از یاد خدا، به قساوت قلب مبتلا می ‌گردد، چنانکه به حضرت موسی علیه السلام وحی گردید که ای موسی «به درستی که فراموشی یاد من، قلب ها را سخت می‌ گرداند» چرا که تنها با یاد خدا دل ها زنده می ‌شود و مرگ دل ها در فراموشی خداست.

سبب بسته بودن درها چه کسی است خودمان یا خداوند؟

آری گاهی خداوند برای امتحان بندگانش سختی قرار داده است اما برخی از سختی ها را خود به زندگیمان راه می دهیم، علت آن چیست؟
«وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنکًا وَنَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَعْمَی» ( طه/124) و هر کس از یاد من دل بگرداند، در حقیقت، زندگیِ تنگ [و سختی‏] خواهد داشت، و روز رستاخیز او را نابینا محشور می ‏کنیم.»

«یاد خدا» عجیب است؛ چیزی که هم دنیا را در پی دارد و هم آخرت، اگر نداشته باشیم زندگی در دنیا سخت خواهد بود.با کلمه «یاد خدا» به یاد آیاتی می افتم که بارها شنیده ایم: «الا بذکر الله تطمئن القلوب» آری با یاد خدا دل ها آرام می شود. در واقع یاد خدا مایه آرامش جان، تقوا و شهامت است و فراموشی آن مایه اضطراب و ترس و نگرانی.

به همراه همان ابر که باران آورد
مهربانی خدا در زد و مهمان آورد

باد یک نامهء بی واژه به کنعان آورد
بوی پیراهنی از سوی خراسان آورد

به سر شعر هوای غزلی زیبا زد
دختر حضرت موسی به دل دریا زد

چادرش دست نوازش به سر دشت کشید
دشت هم از نفس چادر او گل می چید

چه بگویم که بیابان به بیابان چه کشید
من به وصف سفرش هیچ به ذهنم نرسید

باور این سفر از درک من و ما دور است
شاعرانه غزلی راهی “بیت النور” است

آمد اینگونه ولی هر چه که آمد نرسید
عشق همواره به مقصود به مقصد نرسید

که اویس قرنی هم به محمد(ص) نرسید
عاقبت حضرت معصومه(س) به مشهد نرسید

ماند تا آینهء مادر دنیا باشد
حرم او حرم حضرت زهرا(س) باشد

صبح شب می شد و شب نیز سحر هفده روز
چشم او چشمه ای از خون جگر هفده روز

بین سجاده ، ولی چشم به در هفده روز
چشم در راه برادر شد اگر هفده روز

روز و شب پلک ترش روضه مرتب می خواند
شک ندارم که فقط روضهء زینب می خواند

پیامبر (صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم) فرمود: «خداوند رحمت نماید بر پدر چند دختر، دختران، با برکت و دوست داشتنی هستند و پسران، بشارت دهنده و شاد کننده هستند و دختران باقیات الصالحات[9]هستند.»

منابع فقه شیعه (ترجمه جامع أحادیث الشیعة)، ج‏26، ص: 649

امام صادق علیه‏السلام :

پسران نعمتند و دختران حسنه ، و خداوند از نعمت‏ها بازخواست می‏کند و برای حسنات پاداش می‏دهد .

الکافی : 6 / 7 / 12 منتخب میزان الحکمة : 612

از رسول خدا حضرت محمد صلی ‏الله ‏علیه ‏و آله و سلم نقل شده که فرموده اند:

“نِعمَ الوَلَدُ البَنَاتُ مُلَطِّفَاتٌ مُجَهِّزَاتٌ مُؤمِنَاتٌ مُبَارَکاتٌ مُفَلَّیَاتٌ"؛

دختران چه فرزندان خوبی هستند؛ با لطافت و مهربان، آماده به خدمت‏رسانی، یار و غمخوار [اعضای خانواده]، با برکت و پاکیزه کننده [در خانواده برای پدر و مادر.]

مستدرک الوسائل ج15، ص115؛ وسائل‏الشیعة، ج15، ص100؛ فروغ کافی، ج2، ص82. به نقل از مرکز نشر اعتقادات

و نیز فرموده‏ اند:

“اِنَّ اللّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَلَی الاُناثِ اَرَقٌّ مِنهُ عَلَی الذُّکُورِ"؛

خداوند متعال بر دختران مهربان‏تر است تا پسران.

وسائل‏ الشیعة، ج15، ص104؛ فروع کافی، ج2، ص82. به نقل از مرکز نشر اعتقادات

و فرموده اند:

مَن کانتْ لَه ابنةٌ فأدّبَها وأحْسَنَ أدَبها ، وعلّمَها فأحْسَنَ تعلیمَها ؛ فأوسَعَ علَیها مِن نِعمِ اللّه ِ الّتی أسبَغَ علَیهِ ، کانَتْ لَه مَنَعةً وسِتْرا مِن النّارِ .

(میزان الحکمة ج1 ص 107حدیث 403)

هر که دختری داشته باشد وخوب تربیتش کند واو را به خوبی دانش بیاموزد واز نعمتهایی که خداوند به او عطا کرده به وفور بهره مندش سازد، آن دختر، سپر و پوشش پدر در برابر آتش دوزخ خواهد بود.

و نیز فرموده‏ اند:

نِعمَ الوَلَدُ البَناتُ المُخَدَّراتُ ، مَن کانَت عِندَهُ واحِدَةٌ جَعَلَها اللّه ُ سِترا لَهُ مِن النّارِ.

(میزان الحکمة ج 13ص 442 ح٢٢۶23)

چه خوب فرزندانی هستند دخترانِ با حیا. هر کس یکی از آنها را داشته باشد، خداوند آن دختر را برای او مانعی در برابر آتش دوزخ قرار می دهد.

و نیز فرموده اند:

من دخل السوق فاشتری تحفة فحملها الی عیاله کان کحامل الصدقة الی قوم محاویج و لیبدء بالاناث قبل الذکور، فانه من فرح ابنته فکانما اعتق رقبة من ولد اسماعیل

کسی که بازار می ‏رود و تحفه ‏ای برای خانواده خود می ‏خرد، همچون کسی است که می‏ خواهد به نیازمندانی کمک کند (یعنی همان پاداش را دارد) و هنگامی که می ‏خواهد تحفه را تقسیم کند، نخست باید به دختر و بعد به پسران بدهد چرا که هر کس دخترش را شاد و مسرور کند چنان است که گویی کسی از فرزندان اسماعیل (ع) را آزاد کرده باشد.

مکارم الاخلاق صفحه 54

آیت الله بهجت ره :
حضرت معصومه(س) از قبیل امامزاده های مطلق نیست که هنگام زیارت او زیارت نامه مطلق امام زاده ها خوانده شود، بلکه زیارت مخصوص به خود دارد؛ در روایت ست: مَنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ. خیلی کلمه بزرگی است! نقل شده روزی امام کاظم(ع) در مدینه تشریف نداشتند، شخصی آمد که سؤالی از امام(ع) کند. حضرت معصومه(س) کودک بودند و درخانه تشریف داشتند، می فرمایند: امام تشریف ندارند،چه کار دارید؟
آن شخص عرض کرد: مسأله ای دارم، می فرماید، بنویس، می نویسد، ایشان پاسخ آن را می دهد، بعد که حضرت امام کاظم (ع) به خانه بر می گردد، مادرش جریان را به امام عرض می کند، حضرت می فرماید : بِأَبِی هِیَ وَ أُمِّی، حَکَمَتْ بِما حَکَمَ اللّه‏ُ! (پدر و مادرم فدایش، به آنچه خداوند حکم فرموده، حکم نموده است.) اینها افراد عادی نبوده اند، خدا میداند این خاندان چه شخصیّتهایی بوده اند.این همه کرامات برای ایشان ذکر کرده اند.
اهل بیت علیهم السلام همه، نور واحدند، لذا انسان به هر کدام متوسل شود، از دیگری جواب می گیرد. البته مصححی در کار است . هم چنان که از حضرت رسول (ص) حاجت خواسته اند و ایشان به حضرت امیر (ع) و آن حضرت به امام حسن (ع) تا امام زمان (عج) حواله داده اند؛ زیرا مجری امور در این زمان آن حضرت است.

السلام ای افتخارِ شهرِ قم
السلام ای نور و رحمت بهرِ قم

السلام ای از تبارِ فاطمه
پیرو آیین و یارِ فاطمه

السلام ای قبله‌ی هر شیعه‌ای
در کتاب عاشقان اسطوره‌ای

السلام ای نور عصمت نور دین
دشمن سرسختِ قومِ ظالمین

السلام ای خواهرِ شاهِ غریب
ای برادر را تویی الحق حبیب

السلام ای حامی دینِ نبی
ای جواهر خواهرِ نیکِ علی

السلام ای مریمِ آلِ رسول
نام تو همنام با نامِ بتول

السلام ای قبله‌ی هر حاجتی
ای که از سوی خدا تو آیتی

السلام ای حرمتِ افلاکیان
شهرِ قم دریا و گوهر در میان

السلام ای جمله از هجرت اسیر
جان زهرا دستِ عالم را بگیر

السلام علیک یا فاطمه معصومه س …

صحن و سرایش حرم مرتضاست
مسجد بالای سرش کربلاست

آیینه هایش همه الماسی است
رنگ و لعاب حرم عباسی است

این که حریمش حرم ماسواست
خواهرِ دردانه و عشق رضاست

دلبر و دلدار دل بی دلان
جان جهان عمه صاحب زمان

نور فشانِ شب دیجور تو
نور تویی شور تویی طور تو

مکه تو زمزم تو صفا مروه تو
مثنوی دل ، غزل و شروه تو

کوثر و یاسین تو و اعراف تو
عین تویی ، شین تویی ، قاف تو

ای که صلاتی و سلامی علیک
حضرت معصومه سلام علیک

قم عرفات است و منای دلم
حضرت معصومه دوای دلم

تاجی از آفتاب سر قم گذاشتند

نوری ز عشق در دل مردم گذاشتند

بانو! تو آمدی: سر هر سفره ی تهی

سیب گلاب و سبزه و گندم گذاشتند

باران گرفت و عطر هزاران گل انار

روی لب کویر تبسّم گذاشتند

از برکت قدوم شما شوره زارها

رودی شدند و سر به تلاطم گذاشتند

این شهر را به عشق شما “شهر اهل بیت”

شهر ستارگان زمین … قم گذاشتند

“اینجا برای چیدن یک خوشه یاد تو

هر گوشه از حریم تو را خم گذاشتند”

دستان مهربان تو را آسمانیان

بر شانه های خسته ی مردم گذاشتند

هر کس مقیم شهر تو شد در پیاله اش

یک جرعه آفتاب و ترنّم گذاشتند