پرسش: جمله زيباي امام صادق (ع) که فرموده اند : اگر من زمان او (حضرت مهدي ) را درک مي کردم همه عمرم را با خدمتگزاري او سپري مي کردم . لطفا بيشتر توضيح دهيد و تفسير نماييد.

پاسخ: ما معتقديم كه امامان بزرگوار(ع) نور واحد هستند كه هر كدام در زمان خود به وظيفه‌اي كه خداوند بر عهده آنان گذاشته بود، عمل كردند. آنان افرادي بودند كه در قله كمالات و انسانيت قرار داشتند. بر اين اساس نمي‌توان از اين روايت استفاده كرد كه امام زمان(ع) مقام و منزلت بالاتري از امام صادق(ع) دارد. شايد مراد و محتواي روايت چنين باشد: “از آنجا كه امام زمان(ع) پس از رحلت امام يازدهم، حجت خدا در زمين بوده و امام و رهبري مردم از طرف خدا بر عهده او قرار دارد و همه وظيفه اطاعت و امتثال از او را دارند و بايد در راستاي اهداف او حركت كنند و او را ياري دهند، امام صادق(ع) چنين تعبيري كرده است. بدين معنا كه اگر من هم در زمان او باشمع تحت رهبري او خواهم بود. چنانچه وجود مقدس امام حسين(ع) در زمان حيات امام حسن(ع) تحت امامت و رهبري آن بزرگوار بود.

پرسش: چرا یاران حضرت در موقع ظهور 313 نفرند و وجود این تعداد چه تاثیری در ظهور امام زمان (عج) دارد ؟

پاسخ: همانگونه كه مي‌دانيد هر پديده و اتفاقي براي نتيجه دادن احتياج به شرايط خاصي دارد؛ يعني، از يك عمل در شرايط خاص مي‌توان نتيجه مطلوب را گرفت و انجام كاري در هر شرايط ثمر بخش نيست.
ظهور و قيام امام زمان(ع) نيز براي به ثمر رسيدن و نتيجه دادن، احتياج به شرايطي دارد كه به آن «شرايط ظهور» گويند و در صورتي كه اين شرايط فراهم شود، ظهور اتفاق مي‌افتد.
يكي از آن شرايط وجود ياران لايق و كارآمد است. معلوم است كه بدون ياران مفيد، يك رهبر نمي‌تواند اهداف خود را عملي سازد.
بنابراين براي ظهور نياز به اصحابي با كفايت است و در رأس آنان 313 نفر هستند. اينان بهترين و بالياقت ترين افراد هستند و فرمانده و كارگزاران امام زمان(ع) در دوران ظهور خواهند بود و همه آنها نيز اهل زمان ظهور نخواهند بود، بلكه تعدادي در گذشته بودند؛ اما زنده شده و به دنيا برمي‌گردند(مانند اصحاب كهف، مالك اشتر، مقداد، سلمان و …).
اينكه چرا 313 نفرند؟
بايد گفت: دليل خاصي لازم ندارد بالاخره بايد تعدادي ياران اصلي حضرت باشند. البته شايد به جهت يادآوري جنگ بدر است كه اولين جنگ پيامبر اسلام بود و تعداد ياران آن حضرت 313 نفر بودند.
درباره اينكه آيا 313 نفر پيدا شده‌اند؛ گفتني است: ظهور شرايط متعددي دارد كه يكي وجود ياران است و به غير آن، پذيرش عمومي مردم و آماده بودن كل جامعه نيز شرط است. پس تنها وجود ياران نيست كه باعث ظهور مي‌شود. علاوه بر اينكه ياران حضرت تنها 313 نفر نيستند، بلكه آغاز قيام و حركت امام با حدود ده تا پانزده هزار نفر شروع خواهد شد. بنابراين امام ياران زيادي لازم دارد كه بايد آماده جانفشاني در راه ايمان و عدالت شوند و علاوه بر ياران، مردم نيز آماده گردند تا ان شاء الله ظهور هر چه سريع‌تر اتفاق افتد.

پرسش: برخورداري حضرت (ع) و اصحاب از امداد هاي غيبي ؟

پاسخ: از روايات استفاده ميشود در عصر ظهور که حاکميت حق و عدل و نابودي شرک و کفر در آن رقم ميخورد، مناديان راستي از الطاف و امدادهاي خاص خداوند برخوردار هستند.
* آنان از لحاظ جسمي قوي بنيه هستند، ريان پسر صلت ميگويد: به امام رضا (ع) عرض کردم: آيا شما صاحب اين امر هستيد؟ حضرت فرمود: من امام و صاحب امر هستم، ولي نه آن صاحب امري که زمين را از عدل و داد پر ميکند آنگاه که از ظلم و ستم پر شده باشد، چگونه ميتوانم صاحب آن امر باشم در حالي که ناتواني جسمي مرا ميبيني؟ قائم کسي است که وقتي ظهور کند در سن پيران است ولي به نظر جوان ميآيد، اندامي قوي و تنومند دارد به طوري که اگر دست را به سوي بزرگترين درخت دراز کند آن را از ريشه بيرون ميآرود.(بحار الانوار، ج52، ص322).
در وصف ياران امام مهدي(ع) از امام سجاد(ع) نقل شده است: آنگاه که قائم ما قيام کند، خداوند سستي و ضعف را از شيعيان ما دور ميکند و دلهايشان را چون پارههاي آهن محکم و استوار مينمايد و به هر کدام از آنان قدرت چهل مرد ميبخشد و آنان فرمانروايان و بزرگان زمين ميشوند(بحار الانوار، ج52، ص317). و امام صادق(ع) فرمود: به هنگام فرا رسيدن امر ما(حکومت امام مهدي(ع)) خداوند ترس را از دل شيعيان ما برميدارد و در دل دشمنان ما جاي ميدهد، در آن هنگام هر يک از شيعيان ما از نيزه برندهتر و از شير شجاعتر ميشوند.(بحار الانوار، ج52، ص326).
* لشکر رعب، امام صادق(ع) نقل شده است: قائم ما اهل بيت با ترس و رعب ياري ميشود.(مستدرک الوسايل، ج12، ص335).
* فرشتگان و جنيان، امام علي(ع) ميفرمايد: خداوند، حضرت مهدي(ع) را با فرشتگان، جن و شيعيان مخلص ياري ميکند(ارشاد القلوب/ص286) . ابان بن تغلب از امام صادق(ع) نقل ميکند: آنگاه که او پرچم پيامبر را به اهتزاز درآورد، سيزده هزار و سيزده فرشته به زير پرچمش گرد ميآيند که با نوح پيامبر در کشتي، با ابراهيم خليل در آتش، و با عيسي هنگام عروج به آسمان همراه بودند. همچنين چهار هزار فرشته به ياري حضرت ميشتابند. آن فرشتگاني هستند که بر سرزمين کربلا فرود آمده بودند تا در رکاب امام حسين(ع) بجنگند ولي اذن اين کار را نيافتند و به آسمان رفتند و چون با اذن جهاد بازگشتند امام حسين(ع) را شهيد يافتند و در اندوه از دست دادن اين فيض بزرگ، همواره ناراحت و اندوهگينند و تا روز رستاخيز، گرداگرد صريح امام حسين(ع) ميچرخند و اشک ميريزند. (کامل الزيارات، ص120). و نيز از امام باقر(ع) نقل شده است: فرشتگاني که در جنگ بدر به پيامبر(ص) ياري دادند هنوز به آسمان باز نگشتهاند تا اين که حضرت صاحب الامر را ياري رسانند و تعدادشان پنج هزار فرشته ميباشد.(مستدرک الوسايل، ج2، ص448).
بنابراين امدادهاي الهي به صورتهاي مختلفي شامل حال حضرت و يارانش ميشود.

پرسش: آيا در ميان اين همه افراد، تعداد 313 نفر يار وجود ندارد تا امام زمان (عج) ظهور نمایند ؟

پاسخ: بايد گفت: همان‌گونه كه يك رشته علل و عوامل باعث غيبت شد و مردم از نعمت وجود امام ظاهر محروم شدند، همچنين ظهور امام نيز مشروط به تحقق زمينه‌ها و شرايط آن است و تا اين شرايط فراهم نشود، ظهوري نخواهد بود.
يكي از شرايط عمده، وجود ياوراني است كه به همراه امام بار قيام را بر دوش بكشند و تا آخر از همراهي و ياري رهبر خود دست برندارند و او را تنها نگذارند.
سدير صيرفي در گفت و گويي با امام صادق(ع) درباره عدم قيام مي‌گويد:
حضرت مرا به خارج مدينه برد تا آن كه وقت نماز، در محلي پياده شدم،
امام صادق(ع) به جواني كه در آن نزديكي بز مي‌چراند نگاهي كرد و فرمود:
«اي سدير! به خدا قسم! اگر پيروان من به تعداد اين بزها بودند، بر جاي نمي‌نشستم(و قيام مي‌كردم).»
سدير گويد: بعد از تمام شدن نماز، حيوانات آن گله را شمردم و يافتم كه عدد آنها از هفده تجاوز نمي‌كند.
(كافي، ج2، ص190، ح4).
تحقق اين شرط، لازم است ، ولي كافي نيست، بلكه بايد زمينه‌هاي ديگر نيز فراهم شود كه از مهم‌ترين آنها، قابليت مردم براي پذيرش دولت حق است. به اين معنا كه عموم مردم و جامعه بشري(نه گروهي خاص و در منطقه‌اي خاص) بايد به درجه‌اي از معرفت برسند كه دريابند حكومت‌ها و مكاتب ساخته‌ي بشر، جوابگوي نياز مردم نيست و به وسيله‌ي اين‌ها، سعادت و عدالت واقعي به بشر هديه نمي‌شود.
خلاصه آنكه مردم، خود بايد ظهور عدالت را بخواهند و جهانيان را با زيبايي‌هاي دوران ظهور آشنا كنند و روحيه‌ي عدالت طلبي و ظلم ستيزي را در همه جا گسترش دهند.
مرحوم خواجه طوسي، در كتاب تجريد الاعتقاد، علت غيبت امام را كوتاهي مردم مي‌داند؛ چرا كه اعمال و كردار مردم، باعث شد امام از ميان مردم برود. بنابراين بايد مردم از راه غلطي كه رفته‌اند برگردند و امام را بخواهند تا ظهور صورت گيرد.
و از همين رو، شيخ صدوق در مقدمه‌ي كتاب كمال الدين مي‌گويد: ظهور حجت‌هاي الهي در مقامات پيشوايي خود، بر سبيل امكان و تدبير، نسبت به مردم زمان خودشان است. اگر حال(مردم) طوري باشد كه امام بتواند تدبير و رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد ـ يعني مردم حاضر باشند حرف او را بپذيرند و او بتواند اراده‌ي خدا را پياده كند ـ ظهور آن حجت، لازم خواهد بود و اگر وضع به گونه‌اي باشد كه امام نتواند تدبير در رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد و حكمت الهي، موجب پنهاني او گردد و تدبير نيز آن را اقتضا كند، خداوند او را در پشت پرده غيبت، نهان مي‌سازد تا زماني كه وقت مناسب فرا رسد».

پرسش: برای سربازی امام زمان (عج) چه باید بکنیم ؟

پاسخ: براي سربازي امام زمان(عج) توجه به چند اصل لازم است:
الف. معرفت نسبت به امام و اهداف و برنامه هاي او؛ يك سرباز امام بايد بداند معناي صحيح امامت چيست و امام در نظام هستي در چه جايگاهي قرار دارد و نيز بداند كه هدف از قيام چيست.
ب. اعقتاد و باورها؛ سرباز و ياور حضرت علاوه بر ايمان قوي نسبت به خداوند و معارف دين بايد داراي اعتقاد محكم به امام و اهداف او باشد و با همه وجود باور كند.
ج. عمل كردن به وظايف ديني و رعايت امور شرعي؛ كسي كه بخواهد از ياران امام زمان(عج) باشد، بايد نسبت به وظايف شرعي اهتمام جدي داشته باشد. واجبات را انجام دهد به خصوص نماز را در اول وقت اقامه كند. محرمات را ترك كند، حدود ديني و حلال و حرام‌ها را به صورت دقيق رعايت كند.
د. دعا كردن و عهد بستن؛ كسي كه بخواهد در گروه ياران قرار گيرد، بايد با دعا و توسل از خداوند بخواهد كه در او قابليت سربازي امام زمان(عج) را با انجام وظايف ديني ايجاد كند. بايد بكوشد با خواندن دعاي عهد(كه بعد از دعاي ندبه در كتاب مفاتيح الجنان آمده) هر روز با امام، عهد و پيمان خود را تجديد كند.
هـ. تخلق به اخلاق نيكو؛ كسي كه ياوري امام را خواستار است، بايد صفات نيك را در خود زنده وصفات نا پسند را از خود دور كند. خوش اخلاق و خدمتگزار مردم باشد. طمع در دنيا نداشته باشد و دنبال جمع مال دنيوي نباشد. بكوشد اهل عبادت و زهد باشد. رضايت الهي را بخواهد و صبر در امور را پيشه كند.

پرسش: آيا ياران همه شيعه و مردم همه بايد شيعه شوند ؟ چگو نه ؟

پاسخ: در ابتدا بايد توجه داشت:
ياران حضرت را سه گروه تشکيل مي دهند:
الف. 313 که ياران خاص هستند؛
ب. ده هزار نفر ؛
ج. عموم شيعيان و محبان.
در روايتي از امام جواد(ع) آمده است: “پس هنگامي که اين تعداد (313 نفر) از اهل اخلاص گرد او (در مکه و به اذن خدا) جمع شدند، خدا امر او را ظاهر کند. پس هنگامي که براي او عقد (ده هزار نفر مرد) کامل شد، به اذن خداي عزوجل خروج مي کند".(کمال الدين، ج2، ب36، خ2)
ياران گروه اول و دوم کساني هستند که ولايت و امامت امام مهدي(ع) را پذيرفته و لياقت سربازي را در خود ايجاد کردهاند. اما گروه سوم(شايد برخي از افراد گروه دوم) هم ميتوانند از افرادي باشند که قبل از ظهور شيعه بوده و لياقت ياري امام را پيدا کردهاند و هم ميتوانند از افراد غير شيعه باشند که با درک ظهور و شنيدن پيام دعوت امام با توجه به فطرت الهي و عدالت خواه و حق طلب خود حضرت را بپذيرند و با همه وجود سر به اطاعت او بگذارند.
ب. براي ظهور شرايطي ذکر شده است که در صورت فراهم آمدن آنها ظهور تحقق پيدا ميکند.
مراد از شرايط انقلاب كه ظهور و قيام حضرت مهدي(ع) نمونه‌ي كامل و بارز آن است، اموري است كه پديده‌ي انقلاب به آنها وابستگي وجودي دارد و تحقق آن، متوقف و مشروط به وجود اين امور است. براي انقلاب جهاني و بزرگ امام مهدي(ع) مانند هر انقلاب ديگر، چهار شرط متصور است:
الف. قانون جامع:
يك انقلاب براي در هم شكستن وضع موجود و برقراري وضع مطلوب، به دو برنامه نياز دارد: 1. برنامه براي نابودي وضع موجود؛ 2. قانون مناسب براي حركت جامعه به طرف وضعيت مطلوب و رسيدن به حالت آرماني.
قيام جهاني حضرت مهدي(ع) نيز اين شرط را لازم دارد. برنامه‌ي حركت، در قسمت اول، بر اساس روايات، حركت مسلحانه است تا نابودي كامل شرك و كفر. به عبارت دقيق‌تر، حضرت هنگام ظهور ابتدا مردم را دعوت به دين و امامت مي‌كند و اگر كسي مخالفت كرد و خواست به راه شرك و ر ادامه دهد، حضرت با وي مقابله مي‌كند. اين روش بر گرفته از قرآن است: “وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ"(بقره، 193).
برنامه حضرت در بخش دوم نيز، بر اساس عمل به كتاب خدا و سنت پيابر است. پيامبر فرمود: “سيره و سنت او سنت من است. مردم را بر دين و آيين من به پا خواهد داشت و آنان را به كتاب پروردگارم دعوت مي‌كند".(كمال الدين، ج 2، ب39، ح6).
ب. رهبري:
شرط ديگر براي پيدايش يك انقلاب، وجود رهبر و پيشوايي آگاه و توان‌مند و دلسوز است تا با آشنايي كامل از اهداف و برنامه‌ها و زمينه‌ها و موانع، با مديريتي صحيح و قاطع، حركت انقلاب را رهبري كند و تا آخرين نفس ادامه دهد.
انقلاب عظيم امام مهدي(ع) نيز داراي اين شرط است. رهبر اين انقلاب، بزرگ مردي از سلسله امامت است كه در دامان امام پرورش يافته و وارث علوم پيامبر و آگاه به قرآن و معارف دين است. پيامبر فرمود: “منا مهدي هذ الامة الذي يملأ الارض قسطاً و عدلاً كما ملئت جوراً و ظلما؛ مهدي اين امت از ما است، كسي كه زمين را از قسط و عدل پر مي‌كند همانگونه كه از جور و ظلم پر شده است".(كمال الدين، ج1، ب24، ح10).
ج. ياران:
شرط ديگر يك انقلاب، وجود ياراني فداكار است كه با آشنايي نسبت به برنامه‌ها و اهداف و اعتقاد به انها، تا آخرين لحظه، از رهبر و انقلاب دست برندارند و آماده‌ي هر گونه فداكاري باشند. قيام جهاني امام مهدي(ع) نيز نياز به ياراني دارد كه ضمن آشنايي و اعتقاد به امام و دين تا آخرين لحظه فداكاري كنند.
از امام جواد(ع) در ضمن حديثي نقل شده است كه اصحابش به سوي او اجتماع مي‌كنند كه سيصد و سيزده نفرند، به تعداد اهل بدر، از نقاط مختلف زمين … وقتي اين عده جمع شدند خدا امر او را ظاهر مي‌كند و چون عقد كامل شد، كه ده‌هزار نفرند، خروج مي‌كند به اذن خدا. (كمال الدين، ج2، ب37، ح2).
د. آماگي و پذيرش عمومي:
يكي ديگر از شرايط يك انقلاب و تحقق آن، پذيرش مردمي است. اگر مردم آن را نخواهند، حتماً به سرانجام نمي‌رسد. نمونه‌ي آن، قيام خونين كربلا است كه مردم نخواستند و به شهادت امام حسين(ع) منتهي شد. (البته وظيفه امام حسين(ع) بر اساس دستور خدا، حركت و قيام بود).
انقلاب امام مهدي(ع) نيز اين شرط را لازم دارد. مردم بايد به حدي از رشد و آگاهي رسيده باشند كه پذيراي حركت اصلاحي و قيام بزرگ منجي عالم بشريت باشند.
از ميان چهار شرط ياد شده دو شرط فراهم است و آن، طرح و برنامه و وجود رهبر است، اما آيا شرط سوم و چهارم نيز فراهم شده است؟ آيا ياران فداكاري كه معرفت مناسبي داشته باشند، به مقدار كافي فراهم است؟ آيا مردم آمادگي پذيرش انقلاب او را پيدا كرده‌اند؟
بنابراين، آنچه بايد اتفاق بيافتد آن است که عموم مردم خواستار آمدن منجي آسماني و رهايي از وضعيت موجود باشند.

پرسش: آيا خود ياران حضرت مهدي مي دانندن که ياور حضرت خواهند بود؟

پاسخ: تا قبل از ظهور سرباز بودن براي كسي چندان روشن و مشخص نيست و لذا هر كس در كسب ايمان و تقوا، تلاش بيشتري كند، مي‌تواند در گروه ياران قرار گيرد. به علاوه ياران آن حضرت، محدود به گروه خاصي نيستند، بلكه هر كس تلاش كند مي‌تواند جزء ياران باشد. بله ياران گروه اول 313 نفرند؛ ولي حضرت در جريان ظهور نياز به ياران فراوان دارد. ولذا امكان سرباز امام زمان(عج) شدن براي همه وجود دارد.

پرسش: آيا مي توان دوران ظهور حضرت مهدي را درک کرد؟ آيا تنها زندگان ياور حضرت هستند؟

پاسخ: ما اين اميد را داريم كه زمان ظهور را درك كرده و در ركاب حضرت باشيم، ولي اگر عمر ما به زمان ظهور متصل نشد؛ بنابرآنچه از قرآن و روايات استفاده مي‌شود، اين است كه گروهي از مؤمنان ـ كه قبل از ظهور از دنيا رفته‌اند ـ به اذن خدا به دنيا برمي‌گردند و در ركاب حضرت و جزء ياران او خواهند بود. ياران آن بزرگوار هم از افرادي هستند كه در زمان ظهور زنده‌اند و هم از كساني‌اند كه قبل از ظهور از دنيا رفته و دوباره زنده مي‌شوند. لذا از ما خواسته شده كه هر روز صبح دعاي عهد بخوانيم(مفاتيح الجنان، بعد از دعاي ندبه) امام صادق(ع) در روايتي فرمود: هر كس قبل از صبح اين دعا را بخواند؛ از ياران قائم(عج) خواهد بود و اگر پيش از ظهور بميرد، دوباره زنده شده و از قبر خارج مي‌شود. در متن اين دعا نيز ما از خدا مي‌خواهيم اگر قبل از ظهور از دنيا رفتيم دوباره زنده شويم: “اللهم ان حال بيني و بينه الموت…".