دلیل این همه غیبت کجاست ای مولا

بگو که این همه دوری رواست ای مولا

نظاره کردن آن چهره ی دل آرایت

تمام حاجت این بینواست ای مولا

ز کوچه دل من ماه من شبی بگذر

که خاک پای تو چون توتیاست ای مولا

گناه بین من و تو جدایی افکنده

دلم همیشه به یاد شماست ای مولا

به یاد غربت جدت همیشه می گریم

دلم اسیر غم کربلاست ای مولا

پرسش: آيا مي توان اميدوار بود که ايران پايگاه ظهور امام زمان باشد؟

پاسخ: بنابر روايات، قبل از ظهور، ايران و قم مركز صدور معارف دين خواهد بود، و معارف دين از آنجا به سراسر عالم منتشر مي‌شود و مي‌توان ايران را پايگاه زمينه سازان و منتظران ظهور دانست.
در زمان ظهور بنابر روايات شهر كوفه، پايتخت حكومت امام زمان(ع) خواهد بود؛ البته بايد توجه داشت كه در آن دوران، اين مرزهاي جغرافيايي برچيده مي‌شود.

پرسش: آيا ظهور نزديک است ؟ ظهور را شرح دهيد ؟

پاسخ: با توجه به اين كه زمان ظهور مشخص نيست. بنابراين، سخن گفتن از نزديكي يا دوري آن، امري پسنديده نيست.
البته، عده‌اي با توجه به اوضاع و شرايط فعلي حاكم بر جهان، به اين باور رسيده‌اند كه دوره‌اي كه در آن زندگي مي‌كنيم همان دوره‌ي آخرالزمان است كه در روايات به آن اشاره شده است؛ زيرا، براي آخر الزمان نشانه‌هايي گفته شده، مانند گسترش فساد و تفسير دين بر اساس هوا و هوس و … كه اين نشانه‌ها در دوره‌ي زماني ما به وقوع پيوسته است. پس زمان كنوني، آخر الزمان است و ظهور نيز در اين دوران محقق مي‌شود. به علاوه، با وجود انقلاب اسلامي ايران و زنده شدن نام و ياد امام زمان، و معرفي ايشان به دنيا، آمادگي و اقبال مردم به پذيرش ايشان، بيشتر شده و اميد به ظهور هم بيشتر شده است.
به هر حال ما در عين آن كه بايد اميد به تعجيل در فرج داشته باشيم و آمادگي براي ظهور را در خود تقويت بكنيم، ولي نبايد فكر خود را متوجه اموري بكنيم كه از محدوده‌ي علم ما فراتر است و راهي براي دسترسي به آن نداريم. لذا سخن از نزديكي علايم، امري قابل قبول نيست.
به بيان ديگر همانگونه که بيان شد، زمان ظهور حضرت مهدي(ع) براي کسي معلوم نيست و در روايات متعدد، تعيين کنندگان وقت، دروغگو معرفي شدهاند. بنابراين، هيچ يک از علماي بزرگوار ما نيز براي ظهور، زماني را تعيين نکرده است. بايد توجه داشت که در مواردي، افراد، کلام بزرگان را به درستي درک نميکنند و طبق فهم و برداشت خود، چيزي را ميگويند و بعد آن را به علما نسبت ميدهند.
البته دوره زماني ما، همراه با حوادثي است که اميد انسان را به ظهور نزديک حضرت، افزايش ميدهد از جمله:
1. گسترش مباحث مهدويت در سطوح مختلف جامعه به اين معنا که توجه مردم به حضرت و اقبال عمومي و آمادگي پذيرش در مردم نسبت به ايشان، بالا رفته است.
ظهور انقلاب اسلامي که منادي و معرف حقايق اسلام(در حد ممکن) بود، باعث توجه بيشتر جهانيان به اسلام شد و روحيه کفر ستيزي و مبارزه با ظلم در ميان ملتها، به ويژه مسلمانان بيشتر شده است . به گونهاي که اصول گرايي اسلامي، يکي از جرياناتي است که منافع غرب را به خطر انداخته است. برخي از علما نيز معتقدند، همانگونه که در انقلاب اسلامي ايران تجلي يافته، مردم با حقيقت قيام امام زمان(ع) آشنايي بيشتري پيدا کردهاند و براي ظهور اصلي و قيام جهاني حضرت، آماده ميشوند.
2. آن چه در روايتهاي متعدد درباره وضعيت آخر الزمان به تصوير کشيده شده است و در زمان ما قابل مشاهده است، و اين احساس به انسان ميدهد که شايد دوران آخر الزماني که در روايات به آن اشاره شده و ظهور حضرت را در بستر چنين دوراني معرفي کرده است، همين زمان ما باشد.
3. حرکت عمومي کشورها و جوامع به سمت وحدت و همگرايي و به عبارت ديگر، توجه به تشکيلات بين المللي و اتحاديههاي منطقهاي و فاصله گرفتن از جزء گرايي، ملتها را به اين نتيجه رسانده که براي آينده بهتر، بايد مرزها را به حداقل رساند و جهان را دهکدهاي کوچک دانست. طبعا، اين پديده نياز به يک قانون عمومي و بين المللي را تشديد ميکند. و اين رويداد آمادگي را براي پذيرش يک حاکميت فراگير، بيش تر کرده است.
4. ظلم و ستم بيش از حد و روز افزون دولتهاي استکباري به کشورهاي فقيري که به صورتهاي گوناگون در جريان است، از يک سو، و لجام گسيختگي فرهنگي و فکري و علمي از سوي ديگر، و درماندگي مکاتب مختلف در اصلاح بشريت که باعث هرج و مرج در زندگي بشر شده است؛ از سوي سوم، اين واقعيت را اثبات کرده است که آينده روشن فقط، در سايه حاکميت فردي آسماني است. “الوين تافلر” صاحب نظريه “موج سوم” اعتراف کرده است که : “فهرست مشکلاتي که جامعه ما (غرب) به آن مواجه است، تمامي ندارد. با ديدن فروپاشي پياپي نهادهاي تمدن صنعتي در حال نزاع به درون غرقاب بي کفايتي و فساد، بوي انحطاط اخلاقي آن نيز مشام را ميآزارد. در نتيجه، موج ناخشنودي و فشار براي تغييرات، فضا را انباشته است. در پاسخ به اين فشارها، هزاران طرح ارائه ميشود که همگي ادعا دارند اساس و بنيادي و حتي انقلابياند، اما بارها و بارها مقررات و طرحهاي جديد ـ براي حل مشکلات کمانه ميکنند و بر وخامت مشکلات ما ميافزايند و اين احساس عجز و يأس را دامن ميزنند که هيچ فايدهاي ندارد. اين احساس براي هر نظام دموکراسي خطرناک است و نياز شديد به وجود مرد اسب سفيد سوار ضربالمثلها را هر چه بيشتر دامن ميزند"(مجله انتظار، ش3، ص98)
ب. چگونگي قيام: با توجه به روايات به صورت خلاصه مي‌توان چنين گفت:
وقتي مردم جهان آماده پذيرش حضرت شدند، با ديدن علايم ظهور نگاه‌ها متوجه مكه مي‌شود. حضرت مهدي(عج) با اذن و امر خدا همراه با 313نفر از ياران در مسجد الحرام ظاهر مي‌شوند و با معرفي خود ظهور را اعلام كرده و مردم را به سوي خدا و پيروي از خود دعوت مي‌كند. با اعلام ظهور، ياران ديگر حضرت نيز به طرف مكه حركت مي‌كنند تا اينكه جمعيت ياران به ده هزار نفر مي‌رسد و حضرت خروج مي‌كند. مكه را به تصرف در مي‌آورد و پس از اصلاح امور به طرف مدينه حركت مي‌كند. با تصرف اين شهر و اصلاح امور آن به سمت عراق به راه مي‌افتد. البته در طول حركت ياران ديگري نيز به سپاه حضرت افزوده مي‌شود. در عراق پس از ارشاد و راهنمايي، به جنگ با معاندان و لشكر ظالم سفياني مي‌پردازد كه در نهايت به پيروزي حضرت و كشته شدن سفياني و سپاه او مي‌انجامد. سپس حضرت براي فتح بيت المقدس اقدام مي‌كند. نزول حضرت عيسي(ع) و نماز خواندن ايشان پشت سر امام مهدي(ع) باعث مي‌شود افراد زيادي از اهل كتاب به اسلام گرايش پيدا كنند و سر انجام با فرستادن ياران به نقاط مختلف عالم و فتح آن ، پيروزي نهايي براي اسلام رقم مي‌خورد.
بايد توجه داشت حركت حضرت با تبليغ و تبيين حقيقت آغاز مي‌شود. او پيام‌آور صلح و راستي است. او براي نجات مي‌آيد، او رحمت الهي بر بندگان است. او ضد ظلم و شرك و فساد است. لذا ابتدا دعوت به حقيقت مي‌كند و سپس در صورت تقابل و عناد افراد، با آنان مي‌جنگد.

پرسش: آيا ظهور حضرت مهدي را مي شود با آمار بررسي کرد؟

پاسخ: بر اساس روايات، «توقيت» براي ظهور حضرت صاحب، كار درست و صحيحي نيست، ائمه(ع) فرموده‌اند ما خانداني هستيم كه براي ظهور آن حضرت، وقتي مشخص نمي‌كنيم». حضرت رسول(ص) فرموده است: «دروغ گفته‌اند آنان كه وقت مشخص مي‌كنند.»(الغيبه، محمد ابراهيم نعماني، ص289 يا منتخب الاثر، آيت الله صافي گلپايگاني، ص573).
روايات با مضمون دروغگو بودن افرادي كه تعيين وقت مي‌كنند متعدد است بنابراين، هيچ فردي از زمان ظهور اطلاعي ندارد. و لذا با زبان آمار نيز قابل بررسي نيست.

پرسش: آيا جمعه روز ظهور امام مهدي خواهد بود؟

پاسخ: در برخي روايات اشاره شده است كه ظهور در روز جمعه واقع مي‌شود. در روايتي از امام صادق(ع) نقل شده است: “قائم ما اهل بيت، در روز جمعه ظهور مي‌كند". و در برخي از روايات روز شنبه به عنوان روز ظهور ذكر شده است. در روايتي از امام باقر(ع) نقل شده است: “قائم(ع) در روز شنبه كه روز عاشورا است قيام مي‌كند".
برخي از محققين گفته اند كه ممكن است اين دو روز به دو مرحله از قيام حضرت اشاره داشته باشد. و برخي روايت روز جمعه را از لحاظ سند آن معتبر تر دانسته اند.

پرسش: آيا زمان ظهور نزديک است يا نه ؟

پاسخ: ما به علت آنکه از علم محدودي برخورداريم، نمي‌دانيم شرايط فراهم شده است يا خير و لذا نمي توانيم به صورت قاطع چيزي بگوييم. اما اين اميد را داريم که زمان ظهور نزديک شده باشد. البته اين احتمال است و ما وظيفه داريم آمادگي ظهور را هميشه در خود حفظ کنيم.

پرسش: آیا طبق روایات معصومین (ع) که درباره ظهور امام زمان (عج) است ، زمان تعیین کنیم یا که بگوییم زمان کمی مانده است ؟

پاسخ: زمان ظهور مخفي است، و كسي از آن خبر ندارد. در روايات متعددي از ائمه(ع) نقل شده است: ما وقتي براي ظهور نمي‌گوييم و هر كس تعيين كند، دروغگو است.
بله، چون ظهور امري است كه نياز به زمينه سازي دارد و جهان بايد آمادگي براي ظهور داشته باشد، برخي از بزرگان ـ با توجه به وضعيت كنوني جامعه بشري ـ امر ظهور را نزديك دانسته و اين نويد را داده‌اند كه احتمالا بتوانيم زمان ظهور را درك كنيم. بايد توجه داشت كه ما هر چند اميد داريم ظهور را درك كنيم؛ ولي بايد داراي چنان معرفت و روحيه انتظاري باشيم كه اگر امر ظهور تاخير داشت، دچار مشكل در اعتقاد و روحيه نشويم؛ بلكه همه تلاش و كوشش خود را در زمينه اطلاعات الهي و زمينه سازي براي ظهور به كار گيريم.

پرسش: آيا از ظهور امام مهدي بايد ترسيد؟

پاسخ: امام زمان(عج) مظهر رحمت و مهر و عطوفت الهي است. او به امر خدا براي نجات انسان‌ها و راهنمايي آنها به طرف سعادت و كمال ظهور مي‌كند. او همانند طبيب مهرباني است كه بدي‌ها و تباهي‌ها را از جامعه انساني دور مي‌كند. او با اجراي عدالت، منافع و امكانات را در اختيار همه قرار مي‌دهد و جلوي ظلم و ستم را مي‌گيرد. در دوران او امنيت و آرامش فراگير مي‌شود و بركات زمين آشكار‌تر مي‌گردد. پس ظهور منتهاي آرزوي هر انسان بايد باشد. كسي از دوران ظهور مي‌ترسد كه فقط به فكر ظلم و فساد است.

پرسش: آیا باید ظلم و ستم فراگیر شود تا امام زمان (عج) ظهور کنند ؟

پاسخ: بايد گفت كه پيرامون مفهوم و چيستي فراگيري ظلم و ستم ديد‌گاه‌هاي مختلفي مطرح است. كه به برخي اشاره مي‌كنيم:
1. فراگيري ظلم و ستم به معناي غالبيت: طبق اين ديد‌گاه، در آستانه ظهور، ظلم و ستم در جهان غالب شده و چهره جهان، چهره ظلم و ستم خواهد بود. البته در كنار غالبيت ظلم و ستم، صلاح و رستگاري نيز در ميان مردم مطرح مي‌باشد. نكته قابل ذكر اينكه در روايات به فراگيري ظلم و ستم خبر داده شده نه فراگيري ظالم و ستمگر. با اين نگاه، اگر در جهان يك ظالم بود و از او ظلم‌هاي متعدد و متنوع سر زند و بقيه مردم، مظلوم و ستمديده باشند، باز مصداق «ملئت ظلماً و جوراً» تحقق پيدا خواهد كرد.
2. فراگيري ظلم و ستم به معناي كامل و تمام:
اين عده قائلند كه فراگيري ظلم و ستم در جهان به طور كامل و تمام صورت مي‌پذيرد و جهان به صورت يك پارچه پر از ظلم و ستم خواهد شد و از صلاح و رستگاري هيچ خبري نيست.
البته ديدگاه صحيح همان ديد‌گاه اول است.
اينك به نمونه‌هايي از روايات كه اشاره به ظلم و جور قبل از ظهور دارند اشاره مي‌نماييم.
پيامبر اكرم(ص) مي‌فرمايند: «لاتقوم الساعة حتي يملك رجل من اهل بيتي، يواطئ اسمه اسمي، يملأ الارض عدلاً و قسطاً كما ملئت ظلما و جوراً»(اربلي، كشف الغمة في معرفة الائمه، ج3، ص261)

پرسش: آیا امام زمان (عج) به زمان ظهور خود علم دارد ؟

پاسخ: عده‌اي بر اين باورند كه امام زمان(ع) از زمان ظهور، اطلاعي ندارد. اينان، براي اثبات ادعاي خود، به احاديث عدم توقيت تمسك كرده‌اند، مانند «كذب الوقاتون» يا روايت «فلسنا نوقت لاحد وقتا» و يا رواياتي كه ظهور را به قيامت تشبيه كرده است: «مثله مثل الساعة التي لايجليها لوقتها الا هو»(بحار، ج 51، ص154، ح4).
در مقابل عده‌اي ديگر دلالت اين احاديث را تمام نمي‌دانند؛ زيرا اين كه گفته مي‌شود، تعيين وقت كنندگان دروغ‌گويند، يا ما اهل بيت تعيين وقت نمي‌كنيم، به معناي عدم علم نيست. حتي رواياتي داريم كه علم اهل بيت، متصل به علم الهي است و علم به گذشته و آينده دارند. مرحوم كليني در باب‌هاي متعددي، رواياتي را در رابطه با علم ائمه مطرح مي‌كند، از جمله اين باب را: «ان الائمه(ع) يعلمون علم ما كان و ما يكون و انه لا يخفي عليهم الشي».
بنابراين اظهار نظر قاطعانه در اين باره، مشكل است. به علاوه، بايد دانست اين كه حضرت علم به ظهور دارد يا ندارد، براي ما فايده ندارد.