همسرداری از زبان ائمه:

یکی از عوامل مهم در تحقق عشق و محبت میان هسمران بیان و اظهار آن است. چه بسا کسانی که در قلب محبت فراوانی نسبت به همسرشان دارند، ولی توانایی ابراز آن را ندارند.

خداوند در آیه ی 21 سوره ی روم، به اصل وجود عشق و احساس محبت متقابل بین زن و شوهر اشاره فرموده:«از نشانه های خداوند این است که از نوع خودتان، همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و میانتان دوستی و رحمت نهاد».

در حالی که گفتن جملاتی که حاکی از محبت زوجین نسبت به هم در رفع بسیاری از تردیدها و سوء ظن ها مؤثر و بر میزان محبت آنان می افزاید: ائمه معصومین: هم به ابراز علاقه به همسر تأکید نموده اند و در سیره ی عملی ایشان این امر در موارد متعددی به چشم می خورد.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: وقتی مرد به زن خود با محبت می نگرد و زنش نیز به او با مهر نگرد، خداوند به دیده ی رحمت به آن ها نگاه می کند.
امروزه یکی از مهم ترین مشکلات خانواده ها نداشتن مدیریت صحیح در زندگی است؛ بسیاری از اختلافات، چالش ها و مشاجرات که مقدمه فروپاشی خانواده هاست، ناشی از نداشتن الگویی کامل در اداره خانواده است.
لذا بر آن شدیم تا آیین همسرداری اسلامی را که بر گرفته از احادیث و منابع کامل میباشد را تقدیم شما خوانندگان محترم بنمایم.

یکی از موضوعات مهمی که هر مؤمنی خواهان فهم آن از کلام درباره معصومین علیهم السلام است، موضوع «آیین همسرداری اسلامی» است .
بدین منظور، «آیین همسرداری در احادیث اسلامی » که برگرفته از «40 حدیث » در این زمینه میباشد رابرداشت کردیم و با ترجمه هایی دقیق و روان همراه سازیم و با عنوان هایی زیبا و تفکر برانگیز زمینه تدبر فراهم کنیم.
این نکته را نیز خاطرنشان کنیم که 20 حدیث آغازین آن ها مربوط به «اخلاق شوهر نسبت به همسر» و 20 حدیث پسین آن ها مربوط به «اخلاق زن نسبت به همسر» است .

یكم ؛اخلاق شوهر نسبت به همسر
اظهار محبت بيشتر: «ايمان بيشتر»

1- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
هر چه ايمان بنده زياد شود، محبت [وي] به زن ها نيز زياد مي شود. (بحار الانوار، ج 103، ص 228)
دوستدار اهل بيت عليهم السلام دوستدار همسر است
2- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
هر كس بيشتر دوستدار ما (خاندان عصمت و طهارت) باشد، به زن ها (همسرش) نيز بيشتر دوستي مي كند.( همان، ج 103، ص 227)
صفاي زندگي اينجاست، اينجا
3- حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي فرمايند:
هميشه با همسرت مدارا كن، و با او به نيكي همنشيني كن تا زندگيت باصفا شود.(مکارم الاخلاق، ص 218)
از تكبر و خشونت بپرهيز

4- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
بهترين مردان امت من، آن كساني هستند كه نسبت به خانواده خود خشن و متكبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش كنند و به آنان آزار نرسانند.(همان، ص 216)
سيلي، هرگز!

5- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

هر كس به صورت زنش سيلي بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور مي دهد تا در آتش جهنم هفتاد سيلي بر صورت او بزند. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 250)
من تو را دوست دارم
6- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
اين گفتار مرد به همسرش كه «من تو را دوست دارم»، هرگز از قلب زن بيرون نمي رود. (وسائل الشیعة، ج 14، ص 10)

تامين سعادت ديني و دنيايي همسر

7- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

حق زن بر شوهرش اين است كه او را سير كند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زكات را - اگر در مال زن حق زكاتي است - به او ياد دهد، و زن نيز در اين كارها با او مخالفت نورزد. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 243)

اين هم جهاد در راه خداست

8- امام رضا عليه السلام مي فرمايند:
كسي كه از راه حلال براي تامين رفاه خانواده اش تلاش مي كند، همچون مجاهدي است كه در راه خدا جهاد مي كند. (بحارالانوار، ج 104، ص 72)

آيا هديه هم مي خري؟

9- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
هر كس به بازار رود و هديه اي براي خانواده اش بخرد و ببرد، [پاداش او ] مانند كسي است كه براي نيازمندان صدقه مي برد [و هنگامي كه هديه را به خانه مي برد] بايد، قبل از پسران، به دختران بدهد، زيرا كسي كه دخترش را شادمان كند، مانند كسي است كه يك بنده از فرزندان اسماعيل را آزاد كرده است و هر كس [با دادن هديه اي] چشم پسري را روشن كند، گويا از ترس خدا گريسته است و هر كس از ترس خدا بگريد، خداوند او را داخل نعمت هاي بهشت كند. (وسائل الشیعة، ج 15، ص 227)

بازار و خريد گوشت
10- امام سجاد عليه السلام مي فرمايند:
براي من به بازار رفتن و خريد يك درهم گوشت براي خانواده ام كه ميل به گوشت دارند، از بنده آزاد كردن دوست داشتني تر است. (همان، ج 15، ص 251)

سوغاتي را فراموش نكن

11- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:

هرگاه يكي از شما به مسافرت رود و سپس از سفر برگردد، پس بايد براي خانواده خود به اندازه اي كه توانايي دارد سوغاتي بياورد.( همان، ج 8، ص 337)

براي او آرايش مي كني؟

12- امام باقر عليه السلام مي فرمايند:

همان گونه كه مردان دوست دارند زينت و آرايش را در زنانشان ببينند، زنان نيز دوست دارند زينت و آرايش را در مردانشان ببينند. (مکارم الاخلاق، ص 80)

خانه را گرم نگه دار
13- امام رضا عليه السلام مي فرمايند:
سزاوار است كه مؤمن در زمستان از خوراك خانواده اش كم كند، و بر [چوب و زغال و] وسيله گرم كننده آنان بيفزايد. (وسائل الشیعة، ج 15، ص 249)
شاد ساختن خانواده در مناسبت هاي فرخنده

14- راوي مي گويد به امام صادق عليه السلام عرض كردم: حق زن بر شوهرش چيست؟ حضرت فرمودند:
… هر ميوه اي كه همه مردم از آن مي خورند، بايد به خانواده اش بخوراند و در روزهاي عيد خوراك آنان را افزايش دهد، و چيزهايي براي آنان فراهم كند كه در روزهاي ديگر فراهم نمي كرده است. (همان، ج 15، ص 227)
تهمت و سوء ظن هرگز
15- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:

به زنان خود تهمت نزنيد [و نسبت ناروا ندهيد]، زيرا در اين كار، [براي شما] پشيماني طولاني و كيفر سختي خواهد بود. (بحارالانوار، ج 103، ص 249)
خدا كند تو بيايي
16- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
از جوانمردي دور است كه [مردي] در شهري كه خانواده اش هستند باشد، ولي در غير خانه خود بخوابد. (وسائل الشیعة، ج 14، ص122)
آداب ورود به خانه
17- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
هنگامي كه مرد با خانواده اش برخورد مي كند، [به آنان] سلام كند و هنگام ورود با صداي كفش و با سرفه كردن، خانواده اش را از آمدن خود با خبر كند، تا اينكه چيزي نبيند كه او را ناخوش آيد. (بحارالانوار، ج 76، ص 11)
در كنار همسر نشستن
18- پيامبر عزيز اسلام صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
نشستن مرد در كنار خانواده اش، نزد خداي بزرگ دوست داشتني تر از اعتكاف [و نشستن] در اين مسجد من است. (میزان الحکمه، ج 4، ص 287)
تا كنون لقمه در دهانش گذاشته اي؟
19- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
مرد در برابر لقمه اي كه در دهان زنش مي گذارد پاداش مي برد. (المحجة البیضاء، ج 3، ص 70)
كتك نزن، فرياد نكش!
20- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله به يكي از زنان درباره حق زن بر شوهرش مي فرمايند:
حق تو بر شوهرت اين است كه از آنچه خود مي خورد به تو غذا دهد، و از آنچه خود مي پوشد تو را نيز بپوشاند، و به روي تو سيلي نزند و فرياد نكشد. (مکارم الاخلاق، ص 218)

دوم: اخلاق زن نسبت به همسر

زيور اطاعت به گردن آويز

21- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

مرد حقي بر زنش دارد [و آن حق اين است كه] چنانچه او را صدا زند پاسخ دهد، و هنگامي كه او را دستوري دهد سرپيچي نكند و پاسخ مخالف ندهد و با او مخالفت نورزد. (البته دستورهای شوهر باید مخالف با موازین اسلامی نباشد ـ مستدرک الوسائل، ج 14، ص 243)

باران عشق و محبت

22- امام رضا عليه السلام مي فرمايند:
بدان كه زنان گوناگونند، برخي از آنان دستاوردي گرانبها و تاوان [رنج هاي آدمي] هستند و اين زن كسي است كه به شوهرش محبت مي كند و عاشق اوست. (همان، ج 14، ص 161)

رضايت و شفاعت

23- امام باقر عليه السلام مي فرمايند:
براي زن هيچ شفيعي نزد پروردگارش به اندازه رضايت شوهرش سودمندتر نيست. (سفینة البحار، ج 1، ص 561)

عطر مهر و محبت
24- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
حق مرد بر زن اين است كه [زن] ملازم خانه او باشد، و به شوهرش دوستي و محبت و دلسوزي كند، و از خشم وي دوري گزيند، و آنچه را مورد رضايت اوست انجام دهد، و به پيمان و وعده وي وفادار باشد. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 244)

سرانجام ناسپاسي

25- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
هر زني به شوهرش بگويد: من از تو هرگز خيري نديدم، [ثواب] كارش از بين مي رود. (وسائل الشیعة، ج 14، ص 115)
لجبازي هرگز

26- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

بهترين زنان تان زني است كه با محبت، فرزندآور و سازگار باشد، و بدترين آنان زني است كه لجباز باشد. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 162)

خشمگين كردن شوهر هرگز

27- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

خوشا به حال زني كه شوهرش از او راضي باشد. (وسائل الشیعة، ج 14، ص 155)

اذيت نكن
28- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

كسي كه زني دارد كه [آن زن] به او آزار مي رساند، خداوند نماز و كارهاي نيك زن را نمي پذيرد تا اينكه به مرد كمك و او را راضي كند، اگر چه اين زن تمام عمر را روزه بگيرد و نماز بخواند و بندگان را آزاد و دارايي [اش] را در راه خدا انفاق كند. و اين زن نخستين كسي است كه وارد آتش جهنم مي شود . سپس حضرت فرمودند: مرد نيز چنين گناه و عذابي دارد اگر زنش را آزار رساند و [به او] ستم كند. (همان، ج 14، ص 116)

چگونه مي تواني او را غمگين ببيني؟
29- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
خوشا به سعادت آن زني باد كه شوهرش را بزرگ دارد و به او آزار نرساند و هميشه از شوهرش فرمانبري كند. (بحارالانوار، ج 103، ص 252)
چشم داشت بجا و منطقي
30- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
براي زن جايز نيست كه شوهرش را به بيش از توانايي اش مجبور كند. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 242)
مهمان، با اجازه شوهر

31- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

مردم! زن هاي شما بر شما حقي دارند و شما هم بر آنان حقي داريد . حق شما بر آنان اين است كه كسي را كه شما رضايت نداريد، بدون اجازه به منزلتان وارد نكنند. (بحارالانوار، ج 76، ص 348)

هم به استقبالش برو و هم او را بدرقه كن

32- مردي خدمت رسول خدا صلي الله عليه و آله آمد و عرض كرد: همسري دارم كه هرگاه وارد خانه مي شوم به استقبالم مي آيد، و چون از خانه بيرون مي روم بدرقه ام مي كند و زماني كه مرا اندوهگين مي بيند مي گويد: اگر براي رزق و روزي [و مخارج زندگي] غصه مي خوري، بدان كه خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر براي آخرت خود غصه مي خوري، خدا اندوهت را زياد كند [و بيشتر به فكر آخرت باشي] رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: براي خدا كارگزاراني [در روي زمين] است و اين زن يكي از كارگزاران خداست كه پاداش او برابر با نيمي از پاداش شهيد است. (وسائل الشیعه، ج 14، ص 17)

در اين كارها نيز به او كمك كن

33- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

هر زني كه در حج و جهاد و دانش اندوزي به شوهرش كمك كند، خداوند آن پاداشي را كه به زن حضرت ايوب عليه السلام داده است، به او مي دهد. (همان، ص 201)
شهري در بهشت خدا

34- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
هر زني كه به شوهرش مقداري آب دهد، براي او بهتر از عبادت يك سال است كه روزهايش روزه باشد و شب هايش عبادت كند و خداوند به جاي هر مقدار آبي كه به شوهرش بنوشاند، شهري در بهشت برايش مي سازد و شصت گناهش را مي آمرزد. (وسائل الشیعة، ج 14، ص 123)

تامين امنيت رواني همسر

35- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

حق مرد بر زن اين است كه چراغ خانه را روشن سازد؛ غذاي مطبوع فراهم كند و تا در خانه اش به پيشواز او برود و به او خوشامد بگويد و تشت آب و حوله را براي او آماده كند و دست هاي او را بشويد; و بدون دليل (عذر شرعي) مانع شوهر نسبت به نفس خودش نشود. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 254)

رحمت خدا از آن كدبانويان است
36- امام صادق عليه السلام از پيامبر صلي الله عليه و آله روايت مي كند:
هر زني كه در خانه شوهرش چيزي را براي سامان دادن وضع خانه جابه جا كند، خداوند نظر [رحمت] به او مي كند و هر كس مورد نظر [رحمت] خدا قرار گيرد، خدا عذابش نمي كند. (وسائل الشیعة، ج 15، ص 175)
خوشبوترين عطر، زيباترين لباس، نيكوترين زينت
37- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله درباره حق شوهر بر زن مي فرمايند:
بر زن است كه [براي شوهرش] خوشبوترين عطرهايش را بزند و قشنگترين لباس هايش را بپوشد، و از زيباترين زينت هايش استفاده كند. (الکافی، ج 5، ص 508)
هنر آشپزي

38- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
بهترين زنان شما زني است كه داراي بويي خوش و دست پختي خوب باشد. هنگامي كه خرج مي كند، بجا خرج كند، و هنگامي كه خرج نمي كند بجا از خرج كردن خودداري ورزد. چنين زني كارگزاري از كارگزاران خداست و كارگزار خدا نه نااميد مي شود و نه پشيمان. (وسائل الشیعة، ج 14، ص 15)
آرايش فقط براي شوهر

39- پيامبر عزيز خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايند:
بهترين زنان شما آن زني است كه براي شوهرش آرايش و زينت مي كند، اما از بيگانگان خود را مي پوشاند. (بحارالانوار، ج 103، ص 235)
از تو سپاسگزارم

40- امام صادق عليه السلام مي فرمايند:

بهترين زنان شما آن زني است كه چون به او چيزي داده شود، سپاسگزاري كند و اگر به او چيزي داده نشود راضي باشد. (همان، ج 103، ص 239)