خواب و بیداری در بین الطلوعین 

در مورد خوابیدن كه یک امر طبیعی است، در روایات آمده است كه “در ساعات اولیه شب بخوابید و بین الطلوعین بیدار باشید".بین الطلوعین یعنی بین دو دمیدین(طلوع) روشنایی، یعنی بین طلوع فجر(نماز صبح) تا طلوع آفتاب و زمانی که هوا تقریبا گرگ و میش شده است.
بین الطلوعین یعنی بین دو شرق، یک شرق یعنی طلوع صبح کاذب که خیط ابیض است و شرق دوم یعنی طلوع صبح صادق که طلوع آفتاب است. چنین حالتی در غروب هم وجود دارد.

ساعات‌ بین‌ الطلوعین‌؛ یعنی‌، از طلوع‌ فجر تا طلوع‌ آفتاب‌ از ساعات‌ بهشتی‌ است‌. حضرت‌ سجاد(علیه السلام) به‌ ابی‌حمزه‌ ثمالی‌ فرمود: خواب‌ مكن‌ قبل‌ از طلوع‌ آفتاب‌ كه‌ من‌ از برای‌ تو دوست‌ نمی‌دارم‌؛ زیرا حق‌ تعالی‌ روزی بندگان‌ را در این‌ وقت‌ قسمت‌ می‌كند.»

از پیامبر اكرم‌(صلی الله علیه وآله) روایت‌ است‌ كه‌ فرمود: «زمین‌ از خواب‌ بودن‌ مردم پیش‌ از طلوع‌ آفتاب به‌ خداوند ناله‌ و فریاد می‌كند.»
از حضرت‌ صادق‌ علیه السلام وارد شده‌ است‌: «خواب‌ بامداد شوم‌ است‌ و روزی‌ را منع‌ می‌كند و رنگ‌ را زرد و چهره‌ را متغیر می‌سازد».هم‌ چنین‌ وارد شده‌ است‌: «مرغ‌های‌ بریان‌ شده‌ و میوه‌ای‌ كه‌ برای‌ بنی‌ اسرائیل‌ از آسمان‌ می‌آمد هنگام‌ بین‌ الطلوعین‌ بود و هر كس‌ در خواب‌ بود محروم‌ می‌شد.»
حضرت‌ علی‌(علیه السلام) فرمودند: «هرگز سپیده‌ پدیدار نشد كه‌ علی‌ در خواب‌ باشد.»به‌ همان‌ اندازه‌ كه‌ خواب‌ اول‌ شب‌، نزد اسلام‌ مطلوب است‌ خواب‌ بین‌ الطلوعین‌ كراهت‌ دارد.

موضوع سحرخیزی مساله ای است كه از دیرباز مورد توجه حكیمان بوده است و خواص بسیار عجیب برای انسان دارد.ارسطو نیز گفته‌ است‌: «بهتر است ‌كه‌ آدمی‌ پیش‌ از شكفتن‌ صبح‌، از خواب‌ برخیزد، زیرا چنین‌ عادتی‌ به‌ سلامتی‌ و ثروت‌ و حكمت‌ می‌افزاید».

در روایات‌ از طریق‌ شیعه‌ و سنی‌ نقل‌ شده‌ كه‌ صبح‌ هر چه‌ زودتر به‌ تجارت‌ مشغول‌ شوید. امام‌ صادق‌ (علیه السلام) فرمود: “دوست‌ دارم‌ كسی‌ را كه‌ دنبال‌ طلب‌ رزق‌ برود". پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: “اللهم‌ بارك‌ لامتی‌ فی‌ بكورها؛( وسائل الشیعه، ج 12، ص 50، باب 29) خدایا به‌ كسانی‌ از امت‌ من‌ كه‌ صبح‌ زود به‌ تجارت‌ می‌پردازند، بركت‌ بده‌".

باز امام‌ صادق‌ (علیه السلام) فرمود: “سه‌ خصلت‌ را از كلاغ‌ بیاموزید: 1ـ زناشویی‌ او مخفیانه‌ است‌، 2ـ صبح‌ زود برای‌ طلب‌ رزق‌ حركت‌ می‌كند، 3ـ پرهیز و احتیاط‌ می‌كند".( همان)در روایتی‌ از امام‌ صادق‌ (علیه السلام) نقل‌ شده‌: “هرگاه‌ به‌ چیزی‌ محتاج‌ شدی‌، صبح‌ زود حركت‌ كن‌، زیرا ارزاق‌ قبل‌ از طلوع‌ خورشید تقسیم‌ می‌شود".( بحارالانوار، ج 103، ص 41)وجود اذکار فراوان و سور مختلف قرآنی، برای شما این امکان را فراهم می کند که براساس سلیقه و میل باطنی خودتان یکی را انتخاب نموده و از طریق آن پلی به سوی آسمان بسازید.

از مشهورترین ذکرها برای آرامش یافتن در بستر سوره ناس و فلق و آیة الکرسی است. از امام باقر(علیه السلام) روایت شده که هر کس هنگام خواب دچار بیم و هراس می شود وقتی وارد بستر خود شد، سوره ناس و فلق و آیة الکرسی را بخوانداز طریق‌ اهل‌ سنت‌ از پیامبر (صلی الله علیه وآله) روایت‌ شده‌: “اذا صلیتم‌ الفجر فلا تناموا عن‌ طلب‌ الرزق‌؛ هنگامی‌ كه‌ نماز صبح‌ را خواندید، نخوابید و به‌ دنبال‌ كسب‌ راه‌ بیافتید".( كنزل العمال، ج 4، ص 21)حال اگر همین مسئله یعنی نخوابیدن بین الطلوعین را یك پزشك به ما توصیه می كرد، با شوق و اطمینان بیشتری به آن عمل می كردیم، زیرا به كاربردی بودن آن معتقد بودیم.

#خواب_و_بیداری_در_بین_الطلوعین